Lựa chọn bất đắc dĩ của Donald Trump?

• Tư pháp Mỹ vẫn quyết tâm hạ bệ Tổng thống Donald Trump?
• "Chim sắt" của Tổng thống Mỹ Donald Trump bị... gãy cánh
• Luật sư của "sao" khiêu dâm chống Tổng thống Donald Trump bị bắt

Tuy nhiên, ông Barr đã do dự khi nhận công việc, ban đầu còn khuyên Nhà Trắng chọn các ứng cử viên khác, trong đó có cựu Thẩm phán J. Michael Luttig, và nói với bạn bè rằng ông sẽ chỉ làm điều đó nếu ông có thể tự ý chọn cấp phó. Cuối cùng, ông đã đồng ý sau khi các luật sư trong quỹ đạo của ông Trump chiều theo ý của ông.

Quá trình gập ghềnh làm nổi bật liên minh bất thường giữa ông Barr và ông Trump. Ông Barr đã xây dựng sự nghiệp của mình bằng cách tuân thủ quy trình và truyền thống, trong khi ông Trump thì thể hiện sự sẵn sàng bỏ qua cả hai. Sự lựa chọn của ông khiến nhiều người tại Bộ Tư pháp ngạc nhiên, khi Tổng thống Mỹ thường xuyên tấn công vào bộ này, nơi ông Barr xây dựng danh tiếng bằng việc quản lý thầm lặng nhưng hiệu quả.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên với tư cách là Tổng chưởng lý, từ năm 1991 đến 1993, ông Barr đã thực hiện một cách tiếp cận cứng rắn đối với vấn đề nhập cư, thúc đẩy các chính sách chống tội phạm cứng rắn và ủng hộ một quan điểm sâu rộng về quyền lực hành pháp. Những điều này đều phù hợp với ông Trump.

Tuy nhiên, nền tảng tương phản của họ có thể được kiểm tra nhanh chóng. Là Tổng chưởng lý dưới thời Tổng thống George H.W. Bush, ông Barr giám sát Robert Mueller, lúc đó là Trưởng phòng Hình sự của bộ. Hiện ông Mueller là Công tố viên đặc biệt dẫn đầu một cuộc điều tra về can thiệp bầu cử Nga, bao gồm mọi sự phối hợp với các cộng sự của Trump, và một lần nữa sẽ bị ông Barr giám sát.

"Phản ứng đầu tiên của tôi là tại sao Bill sẽ làm điều này?”, Timothy Flanigan, một quan chức hàng đầu của Bộ Tư pháp dưới thời ông Barr, nói. “Anh ấy làm điều này vì ý thức về nghĩa vụ và lòng yêu nước. Có lẽ anh ta nhìn thấy điều này, anh ta thực sự là người duy nhất có thể bước vào với sự tín nhiệm ngay lập tức cho Bộ Tư pháp và bắt đầu khôi phục sự tự tin bên trong và bên ngoài”.

William Barr, từng làm việc trong Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Reagan, là một phần của các quan chức bảo thủ, những người tin rằng Quốc hội đã đi quá xa trong việc hạn chế quyền lực tổng thống sau vụ Watergate. Ông đã làm việc để thay đổi điều đó khi trở thành người đứng đầu Văn phòng Luật sư Pháp lý của Bộ Tư pháp năm 1989, khuyên ông Bush rằng ông có quyền sử dụng quân đội mà không cần sự hỗ trợ của Quốc hội, một quan điểm giúp biện minh cho cuộc xâm lược Panama và sau đó là triển khai quân tới Somalia.

Trong cùng một bản ghi nhớ, ông Barr đã cảnh báo chống lại những nỗ lực của Quốc hội để có được thông tin nhạy cảm nhất của chi nhánh hành pháp. Những quan điểm như vậy có thể dẫn đến một cuộc đụng độ với Quốc hội, khi đảng Dân chủ chuẩn bị điều tra chính quyền Trump khi họ nắm quyền kiểm soát Hạ viện vào năm tới.

Các cộng sự của ông Barr trước đây từ chối dự đoán những gì ông có thể làm trong thời kỳ Trump. Tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu cho thấy quan điểm của ông Barr đã thay đổi đáng kể. Trong một chuyên mục của The Washington Post, ông Barr đã bảo vệ ông Trump khi Tổng thống sa thải quyền Tổng chưởng lý Sally Yates năm 2017 vì bà từ chối thực thi lệnh cấm nhập cư của ông. Và ông Barr ủng hộ ông Trump, kêu gọi Bộ Tư pháp điều tra bà Hillary Clinton, nói rằng “không có gì sai” với yêu cầu như vậy.

Mặc dù tỷ lệ ông Barr được thông qua là khá cao khi đảng Cộng hòa chiếm đa số lớn tại Thượng viện (53-47) vào năm tới, các thượng nghị sĩ của cả hai đảng sẽ có thể “quay” ông vì những quan điểm trên, cũng như những chỉ trích của ông về cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt Mueller. Thượng nghị sĩ Chris Coons (đảng Dân chủ) cho biết ông sẽ biến những quan điểm như vậy về quyền lực tổng thống trở thành trọng tâm trong các phiên điều trần xác nhận của ông Barr. Thượng nghị sĩ Susan Collins (đảng Cộng hòa) cho biết bà muốn đảm bảo rằng ông Barr sẽ không cản trở cuộc điều tra của ông Mueller và sẽ giữ Bộ Tư pháp độc lập.

Nếu được xác nhận, ông Barr sẽ nối gót các ông Jeff Sessions và Matthew Whitaker ở vị trí đứng đầu Bộ Tư pháp. Ông Trump biết rõ cả hai người và coi họ là những người trung thành, mặc dù ông trở nên bất mãn với ông Sessions và ông Whitaker phải đối mặt với những lời chỉ trích là thiếu kinh nghiệm và mâu thuẫn. Khi chuyển sang ông Barr, ông Trump đang chọn một người mà ông ít quen biết và được nhiều người ủng hộ trong đảng Cộng hòa trong nhiều năm.

Các đồng nghiệp của ông Barrftime nói rằng họ hy vọng ông sẽ đợi cho đến khi ông được thông báo chi tiết về cuộc điều tra của ông Mueller, trước khi quyết định cách tiến hành. “Ông ấy chắc chắn không né tránh bất cứ điều gì”, ông Mark Filip, người từng giữ chức Phó Tổng chưởng lý trong chính quyền George W. Bush và làm việc với ông Barr tại Công ty luật Kirkland & Ellis, nói. “Ông sẽ cố gắng nhìn nhận các sự kiện, hoàn cảnh một cách thông minh và đưa ra những quyết định thiết thực, tốt đẹp”.

Trong lần đầu tiên làm Tổng chưởng lý, ông Barr cũng phải đối mặt với các câu hỏi về việc cân bằng hỗ trợ cho một chương trình nghị sự của tổng thống với việc buộc tổng thống phải chịu trách nhiệm khi cần thiết. “Tôi nghĩ rằng tổng chưởng lý có lòng trung thành với Hiến pháp và luật pháp hơn tất cả”, ông nói trong phiên điều trần xác nhận năm 1991.

Sự lựa chọn của ông Trump đối với ông Barr đã được nhiều người trong Bộ Tư pháp hoan nghênh. Bộ này thời gian gần đây đã chịu sức ép lớn vì những chỉ trích của Tổng thống Trump. Nếu bạn là một công tố viên chuyên nghiệp đang làm công việc của mình, bạn nên phấn khởi”, ông Rap Raphaelson, từng là cố vấn cho ông Barr khi ông còn là Tổng chưởng lý. “Nếu bạn là một công tố viên chính trị mặc áo choàng của công tố viên, bạn nên lo lắng. Đây là một Tổng chưởng lý có thể nhìn thấu điều đó”.

William Pelham Barr sinh ngày 23-5-1950, từng là Tổng chưởng lý Hoa Kỳ thứ 77 từ năm 1991 đến 1993 dưới thời chính quyền Bush đầu tiên. Ông là thành viên của đảng Cộng hòa. Ông kết hôn với bà Christine năm 1973. Cô Mary Daly, con gái của Barr, hiện đang làm việc tại Bộ Tư pháp Mỹ; cô phục vụ như là quan điểm của chính quyền Trump về cuộc khủng hoảng opioid. Ông Barr là một người đam mê chơi kèn túi. Ông bắt đầu chơi nhạc cụ này từ năm 8 tuổi. Có thời gian, Barr là thành viên của ban nhạc thành phố Washington. Barr là một người Thiên Chúa giáo La Mã.