"Thủ tướng Brexit" đích thực?

• Ứng viên Thủ tướng Anh ráo riết "ghi điểm" bằng bài toán Brexit
• Tổng thống Mỹ hứa về thỏa thuận "khủng" hậu Brexit
• Chuỗi nhà hàng nổi tiếng bị phá sản vì Brexit

Boris Johnson, người đi đầu trong cuộc đua để lãnh đạo đảng Bảo thủ cầm quyền, đã phát động chiến dịch của mình vào ngày 12-6. Và trong hành trình của mình với đảng trung thành, ông cam kết đưa Vương quốc Anh ra khỏi EU vào ngày 31-10, bất kể có thỏa thuận với châu Âu hay không.

Ở Brussels, có một sự chấp nhận miễn cưỡng rằng người đàn ông đã lãnh đạo chiến dịch Brexit và nói chuyện cởi mở về việc rời đi mà không có thỏa thuận là người mà bây giờ họ sẽ phải đàm phán. 

Cho đến nay, thỏa thuận mà bà May đạt được với Brussels năm ngoái vẫn là thỏa thuận duy nhất trên bàn đàm phán. Do đó, tuyên bố của Johnson rằng ông sẽ mở lại các cuộc đàm phán và thay đổi an toàn đối với Thỏa thuận rút lui (tên chính thức cho thỏa thuận của bà May) dựa trên hy vọng nhiều hơn là thực tế. 

Và theo lời ông, nếu Johnson không thể bảo đảm những thay đổi này thì Vương quốc Anh sẽ đơn giản là sụp đổ vào cuối tháng 10 - thời hạn Brexit tiếp theo.

Nhưng Brussels, thủ đô thực tế của EU, tin rằng mọi thứ không đến nỗi tồi. Trong 2 năm, các quan chức EU đã chứng kiến Vương quốc Anh xóa bỏ hết điều khoản này đến điều khoản khác. Sự nghi ngờ thầm lặng giữa một số nước EU là khi khủng hoảng xảy ra, tham vọng chính trị của Johnson có thể bắt đầu khi thời hạn sắp tới. 

"Khi nói về nó, có phải Boris, một người đàn ông đã dành toàn bộ sự nghiệp của mình để sẵn sàng cho thời điểm này, lại cam tâm trở thành thủ tướng phục vụ ngắn nhất trong lịch sử? Bởi vì đó là những gì xảy ra nếu ông kéo nước Anh xuống vực và không có bơ trong các cửa hàng và không có thuốc trong bệnh viện", một nguồn tin từ các cuộc trò chuyện riêng tư diễn ra giữa các quan chức EU cho biết.

Có thể có một số manh mối trong bài phát biểu khởi động chiến dịch của Johnson. Trong khi ông cam kết rời khỏi EU vào thời hạn tiếp theo và trong mọi trường hợp không yêu cầu gia hạn thêm, ông cũng nói một cách dứt khoát rằng Brexit không thỏa thuận không phải là điều ông muốn. Kết nối các chủ đề này lại với nhau, và đột nhiên có vẻ hợp lý rằng Johnson cuối cùng có thể cố gắng "bán" Thỏa thuận rút lui của Theresa May cho các nhà lập pháp ở London, vào mùa thu.

Thỏa thuận Brexit bao gồm 2 phần. Đầu tiên, Thỏa thuận rút lui, cho phép Vương quốc Anh rời đi mà không có hậu quả ngay lập tức. Thứ hai, Tuyên bố chính trị, trong đó nêu ra ý định của cả hai bên khi họ tham gia đàm phán về mối quan hệ trong tương lai.

Thỏa thuận rút lui có một phần được gọi là backstop Bắc Ireland, mà không có quá nhiều chi tiết, được thiết kế để ngăn chặn sự trở lại của cơ sở hạ tầng biên giới ở biên giới giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland. Đó là điểm gắn bó quan trọng đối với những người Brexit bảo thủ, vì nó không có điểm kết thúc, và họ nói rằng điều đó có hiệu quả buộc Anh phải ở lại EU trong tất cả trừ danh xưng.

Johnson tuyên bố ông có thể thay đổi backstop. EU nói rằng ông không thể. Nhưng ông có thể có được các cam kết hơn nữa trong Tuyên bố chính trị mà ông có thể coi như một chiến thắng to lớn cho các nhà lập pháp ở Anh.

Tại sao ông Johnson chiến thắng nơi bà May thất bại? Có 2 lý do, theo CNN. Đầu tiên, ông được ủng hộ trong đảng Bảo thủ hơn nhiều so với bà May. Một trong những mối quan tâm lớn nhất của những người ủng hộ Brexit (Brexiteer) là việc bà May phụ trách vòng đàm phán thứ hai, do những nhượng bộ mà bà đã thực hiện ở vòng một. Đây là những nhượng bộ của bà May, không phải của Johnson. Và họ có nhiều khả năng tin tưởng ông giữ một thái độ mạnh mẽ trong vòng hai.

Thứ hai, không thể nói quá chính xác mức độ bệnh của EU khi Brexit. Các nguồn tin ngoại giao châu Âu nói rằng có sự hỗ trợ ngày càng tăng giữa 27 quốc gia thành viên EU khác đối với quan điểm của Emmanuel Macron rằng kết quả không có thỏa thuận sẽ không tệ như sự không chắc chắn đang diễn ra. Họ muốn Brexit kết thúc và thực hiện, nhưng không muốn ném Ireland xuống xe buýt. Điều này có nghĩa là một vài nhượng bộ để giúp người đàn ông họ không mấy ưa chuộng có được thỏa thuận và cuối cùng thoát khỏi mớ hỗn độn này.

Nếu điều này xảy ra, chính trị của EU sẽ rất lộn xộn. Johnson, con cưng của Brexit, sẽ cố gắng thực hiện một thỏa thuận thông qua Quốc hội. Và nếu ông không nhận được chấp thuận một thỏa thuận mới, thì nó sẽ quay trở lại không có thỏa thuận hoặc yêu cầu gia hạn thêm.

Tất cả ba kết quả - thỏa thuận, gia hạn, không thỏa thuận - có thể dẫn đến sự kết thúc của một nhiệm kỳ của Johnson chỉ vài tháng sau khi người đàn ông 54 tuổi cuối cùng đạt được ước mơ vào nhà số 10 phố Downing.

Alexander Boris de Pfeffel Johnson sinh ngày 19-6-1964. Ông từng là một nhà báo và cựu Thị trưởng của London. Trước đó, ông là Thành viên nghị viện đảng Bảo thủ cho Henley-on-Thames và Trưởng ban Biên tập tạp chí The Spectator. Mặc dù ngoại hình như một con gấu và mái tóc xù vàng, Johnson đã chiếm được tình cảm của các chính trị gia khác và mọi tầng lớp người dân với phong cách sống động của mình. Tuy hài hước nhưng Johnson lại đứng đắn trong vấn đề quan trọng và không làm mất lòng mọi người khi kêu gọi họ theo chính sách của mình.

Theo sau chiến thắng của bà Theresa May trong cuộc đua lãnh đạo đảng Bảo thủ và được bổ nhiệm làm Thủ tướng Chính phủ, Johnson được bổ nhiệm chức Ngoại trưởng vào ngày 13-7-2016. Việc bổ nhiệm Johnson đã bị chỉ trích bởi một số nhà báo và chính trị gia nước ngoài vì một số câu nói gây tranh cãi của ông về các nước khác và các nhà lãnh đạo của họ. 

Cựu Thủ tướng Thụy Điển Carl Bildt cho biết "tôi ước là nó chỉ là trò đùa", và Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault tuyên bố: "Tôi không lo lắng gì về Boris Johnson, nhưng... trong chiến dịch Trưng cầu dân ý về Brexit ông ta đã nói dối với người dân Anh và bây giờ ông sẽ bị dồn vào bức tường", khi nước Anh phải cố gắng đàm phán quan hệ tương lai của nó với EU.

Ngược lại, cựu Thủ tướng Úc Tony Abbott hoan nghênh việc bổ nhiệm và gọi ông là "một người bạn của nước Úc". Một quan chức cấp cao trong chính quyền Obama cho rằng việc bổ nhiệm Johnson sẽ đẩy Mỹ tiếp tục hướng tới các mối quan hệ gần gũi với Đức với cái giá của mối quan hệ đặc biệt với Vương quốc Anh.

Một số nhà phân tích mô tả việc bổ nhiệm có thể là một chiến thuật của bà May để làm suy yếu đối thủ của mình trong đảng, ông Johnson. Về mặt chính trị, các vị trí mới như "Bộ trưởng Brexit" và Bộ trưởng Thương mại quốc tế làm cho Ngoại trưởng trở thành một nhân vật có chức vụ nhưng ít quyền hạn, và việc bổ nhiệm sẽ bảo đảm Johnson sẽ thường xuyên ra khỏi đất nước và không thể tổ chức một liên minh nổi loạn, trong khi buộc ông phải chịu trách nhiệm về bất kỳ vấn đề nào gây ra vì rút ra khỏi EU.