Không có gì là không tưởng!

Từng là "cha đẻ" của trang nhacso.net, sau nhiều năm lăn lộn trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh nội dung trên các thiết bị di động tại Việt Nam, Phùng Tiến Công là một trong những người khởi xướng việc thu tiền bản quyền âm nhạc trực tuyến, như một xu hướng kinh doanh tất yếu khi vấn đề bản quyền đang được xem trọng và xiết chặt! Anh cho rằng, đây là một con đường tất yếu nên không có gì là không tưởng!

- Nhận định của anh về thị trường nhạc trực tuyến tại Việt Nam?

- Trong vài năm qua, thị trường nhạc trực tuyến Việt Nam đã thực sự bùng nổ về mặt con số: 25 triệu người Việt Nam thường xuyên truy cập các websites âm nhạc (chiếm 80% tổng số người sử dụng Internet) và 6 triệu người Việt Nam thường xuyên nghe nhạc qua điện thoại di động. Tuy nhiên, hầu hết các dịch vụ nhạc số đều cho tải nhạc miễn phí, và sống dựa vào quảng cáo.

- Đó có thể coi là bất cập lớn nhất của thị trường này?

- Nhạc "chùa", đó là bất cập lớn nhất. Không ai thu được đồng nào từ việc tải nhạc miễn phí. Việc này trực tiếp gây thiệt hại nghiêm trọng cho các nhà sản xuất. Vì ai còn đi mua đĩa trong khi có thể ngồi ở nhà chỉ với một vài cái kích (click) chuột sẽ có cả ngàn bài hát từ mới tới cũ?

- Việc MV bắt tay với RIAV và các trang nghe nhạc online để thu phí từ 1-11 sẽ là một bước thay đổi lớn trong bản quyền nhạc trực tuyến. Tuy nhiên, chắc chắn không dễ dàng. Các anh đã có kế hoạch như thế nào?

- Các websites nghe nhạc lớn nhất Việt Nam hiện nay như Zing, Nhaccuatui, Nhac.vui.vn sẽ đồng loạt thu phí vào cùng ngày, với cùng mức giá. Chúng tôi dự kiến sẽ bắt đầu áp dụng thí điểm từ ngày 1/11 năm nay và chính thức triển khai vào ngày 1/1/2013. Mức phí dự kiến sẽ là 1.000đ/lần tải hoặc 10.000đ/thuê bao tháng.

Từ câu chuyện hãng đĩa Bến Thành Audio vẫn luôn trăn trở nhiều năm qua, là làm sao để kinh doanh nhạc trong thị trường kỹ thuật số đang phát triển quá nhanh, chúng tôi đã đến được với Hiệp hội công nghiệp ghi âm Việt Nam (RIAV).

Nhận thấy tâm huyết và năng lực của MV Corp, RIAV đã tin tưởng chuyển giao toàn bộ mảng kinh doanh trên Internet và điện thoại di động của mình cho chúng tôi. Khó khăn thì khá nhiều, nhưng đáng kể nhất là việc đi thuyết phục tất cả các websites âm nhạc lớn ngồi lại để cùng thu phí. Có thể nói mô hình kinh doanh này trong ngành ai cũng biết, vài đơn vị đã làm thử, nhưng chưa đơn vị nào thực sự làm tới cùng. Điểm cốt yếu là sự đồng lòng, đồng thuận và đồng loạt thực hiện của nhiều bên.

- Anh có thể chia sẻ những tiền lệ thành công trên thế giới?

- Vâng, chúng tôi đã tham khảo nhiều mô hình kinh doanh từ nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước châu Á. Ở những nước đang phát triển như Việt Nam, khi thanh toán trực tuyến vẫn còn nhiều rào cản, thì điện thoại di động lại đang mở ra một cơ hội mới lớn hơn nhiều.

- Nhiều người nói đây là một việc làm… không tưởng, vì có rất nhiều trang web lậu ra đời cho phép up và down nhạc miễn phí. Anh nghĩ như thế nào về nhận định này?

- Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng việc này là không tưởng. Vì nó đúng. Vì nó hợp lý. Vì nó hợp pháp. Chúng tôi có niềm tin rất lớn rằng những đơn vị kinh doanh nghiêm túc sẽ được ủng hộ. Đúng theo xu hướng phát triển của thế giới, nếu MV Corp không làm, sớm hay muộn sẽ có đơn vị khác làm. Và trên hết, chúng tôi tin rằng đa phần người yêu nhạc đều không muốn trở thành kẻ trộm.

Mỗi người yêu nhạc Việt Nam chỉ cần góp một vài ngàn đồng,  các nghệ sỹ, nhà sản xuất và nhà phân phối sẽ có nguồn sống để phục vụ họ tốt hơn. Còn việc dẹp các trang web lậu, chúng tôi mong mỏi ở các cơ quan chức năng, và tin tưởng vào luật pháp.

- Các ca sỹ, nhạc sỹ sẽ được chia phần như thế nào khi "bắt tay" với các anh?

- Chúng tôi chia phần hơn cho các ca sỹ, nhạc sỹ. Tỷ lệ hiện nay là đơn vị phân phối hưởng 45%, đơn vị cung cấp nội dung có bản quyền hưởng 55% trên tổng doanh thu. Con số này sẽ còn được điều chỉnh trong tương lai, như tỷ lệ hiện nay của iTunes (một ứng dụng của hãng Apple cung cấp nội dung cho Ipod, Ipad và Iphone - PV): nhà cung cấp nội dung (ca sỹ, nhạc sỹ, nhà sản xuất) hưởng 70%, đơn vị phân phối hưởng 30%.

- Hiện tại, các trang web nghe nhạc trực tuyến đang có lượng truy cập cao, vì thế họ có doanh thu từ quảng cáo. Nhưng khi thu tiền, lượng truy cập giảm và thiệt hại về quảng cáo có thể xảy ra. Đây sẽ là một trở ngại, phải không anh?

- Trước hết, việc nghe nhạc vẫn hoàn toàn miễn phí. Chúng tôi chỉ thu phí tải nhạc. Tất nhiên là việc thu phí sẽ phần nào ảnh hưởng đến lượng truy cập của các websites, nhưng tôi cho rằng ảnh hưởng này là tạm thời và không đáng kể khi các websites lớn đồng loạt thực hiện. Theo kinh nghiệm của các nước đi trước, doanh thu từ người sử dụng sẽ bù được và trong tương lai sẽ cao hơn doanh thu quảng cáo. Và tôi cũng xin lưu ý rằng trước đây Hiệp hội ghi âm Việt Nam với hơn 40.000 bài hát chưa bao giờ cấp quyền download nhạc cho các websites. Nay việc thu phí tải nhạc là yêu cầu chính đáng, hợp pháp để bảo vệ quyền tài sản của các chủ sở hữu.

- Tôi tin rằng 5 năm tới chúng ta sẽ không còn thuật ngữ "nhạc có bản quyền". Tất cả các dịch vụ kinh doanh nhạc hợp pháp sẽ mặc định là dịch vụ có bản quyền. Chúng tôi và các websites tham gia dự án này ước tính sẽ mất từ 1-2 năm để người tải nhạc thay đổi nhận thức và thói quen, khoảng 10% người yêu nhạc sẽ trả phí trong thời gian tới. Về phía các đơn vị cung cấp và phân phối, họ cần nâng cấp chất lượng dịch vụ sao cho thuận tiện hơn, nhanh hơn, chất lượng hơn để người dùng sẵn lòng trả một khoản phí hợp lý.

Trong thời gian đó, mobile sẽ là một hướng đi sáng tất yếu cho nhạc số, với sự phát triển chóng mặt của 3G, smartphones và khả năng thanh toán cực kỳ thuận tiện. Chính sách của các nhà mạng sẽ đóng một vai trò rất lớn để kích thích thị trường đầy tiềm năng này. Chúng tôi ước tính 5 năm tới sẽ có hơn 30 triệu người nghe và tải nhạc qua điện thoại di động.  

Các ca sỹ ủng hộ việc thu phí nhạc online Ca sỹ Trà My: Có lẽ đây là một cách thể hiện trách nhiệm của những người văn minh khi nghe và tải nhạc trực tuyến. Với tôi, đó là một sự khích lệ lớn, để người nghệ sỹ có niềm tin rằng, mình đang làm việc và sẽ được trả công xứng đáng… Ca sỹ Nam Cường: Tôi cho đây là một tín hiệu tốt vì chúng tôi cũng được hưởng lợi từ tiền bản quyền này. Và điều đó sẽ giúp chúng tôi hiểu được sản phẩm của mình được thị trường thực sự đón nhận ra sao. Số tiền đó sẽ giúp chúng tôi tái đầu tư cho các sản phẩm âm nhạc mới tốt hơn. Ca sỹ Ngô Kiến Huy: Huy cảm thấy rất vui vì nghệ sỹ bây giờ làm đĩa ra hầu như không bán được, do mạng Internet tải lên quá nhanh và hoàn toàn miễn phí. Phí bản quyền mỗi tháng có 10 ngàn là quá rẻ, nhưng nó tạo ra một tiền lệ tốt, giúp việc thực hiện bản quyền tốt hơn, và nghệ sỹ có thêm thu nhập để phục vụ cho các dự án âm nhạc của mình