Patrick Shanahan: Mang tinh thần doanh nhân vào Lầu Năm Góc

• Chủ tịch Interpol đột ngột xin từ chức sau tin đồn "mất tích"
• 7 bộ trưởng xin từ chức, chính trường Australia lao đao
• Italia ngã ngựa, Prandelli xin từ chức

Việc Lầu Năm Góc có một quyền Bộ trưởng Quốc phòng là khá lạ thường. Trong lịch sử, khi một Bộ trưởngQuốc phòng từ chức, ông ta phải ở lại cho đến khi một người kế nhiệm được xác nhận. Ví dụ, khi Bộ trưởng Quốc phòng thời Obama, Chuck Hagel tuyên bố từ chức vào tháng 11-2014, ông đã ở lại văn phòng cho đến khi Ash Carter được xác nhận vào tháng 2 năm sau.

Doanh nhân thứ thiệt

Từ cái bắt tay chắc chắn, cách nói chính xác và giới thiệu hiệu quả, rõ ràng Patrick Shanahan là một doanh nhân. Trước khi chiếm vị trí số 2 trong Lầu Năm Góc, Shanahan dành hơn 30 năm cho một trong những công ty quốc phòng hàng đầu của nước Mỹ. 

Trong một báo cáo tháng 3-2016, tạp chí Puget Sound Business gọi ông là “người sửa chữa” máy bay Boeing. Patrick Shanahan giám sát các chiến lược chuỗi cung ứng toàn cầu của công ty và sử dụng các công nghệ sản xuất tiên tiến. Ông là trung tâm để đưa chiếc “Giấc mơ” Dreamliner 787 đi đúng hướng sau những sự cố sản xuất trong chương trình đầu năm, báo cáo cho biết. 

Theo lý lịch của ông, ông là một kỹ sư cao cấp, có 2 bằng cấp cao của Học viện Công nghệ Massachusetts: bằng Thạc sĩ Khoa học về kỹ thuật cơ khí và bằng MBA của Trường Quản lý MIT Nam Sloan.

Những người gần gũi với cựu Giám đốc điều hành Boeing cho biết việc ông rời khỏi ánh hào quang rực rỡ nhất của thế giới doanh nghiệp là do tác động của cha ông, một cựu chiến binh trong chiến tranh Việt Nam. Dưới tác động của cha, hơn một năm trước ông rời khỏi người khổng lồ hàng không vũ trụ để trở thành Thứ trưởng thứ 33 của Bộ Quốc phòng Mỹ. 

Shanahan cho biết trong phiên điều trần xác nhận trước Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Thượng viện rằng người cha cựu chiến binh của ông đã nuôi dạy các con với hệ tư tưởng Mỹ về “phục vụ trước khi nghĩ đến mình”.

Ông thường mô tả công việc của mình là Giám đốc hoạt động của Lầu Năm Góc, và cấp trên của ông, Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, là Giám đốc điều hành. 

"Bộ trưởng có vai trò truyền thống là, bạn biết đấy, như CEO, nếu chúng ta đang nói theo ngôn ngữ kinh doanh”, ông nói. 

Sau một sự nghiệp mà ông vươn lên để giám sát các hoạt động của chuỗi cung ứng của Boeing với tư cách là Phó Chủ tịch cấp cao, nhiệm vụ mới của Shanahan còn phức tạp hơn. Ông sẽ phải điều hành một cơ quan có số ngân sách trong năm này lớn hơn 7 lần so với doanh thu hàng năm của Boeing. Và ông bắt đầu vai trò mới của mình tại một thời điểm hỗn loạn và không chắc chắn ở Washington, theo CNBC.

Sự lên ngôi của ông Shanahan diễn ra khi ông Trump rút Mỹ khỏi các cam kết toàn cầu và thúc đẩy các dự án đầy tham vọng như phi hạt nhân hóa Triều Tiên, tạo một thế trận mới trên bình diện quốc tế. Trong lá thư từ chức của mình, ông Mattis nói ông có những bất đồng với Tổng thống về cách đối xử của Mỹ đối với cả đồng minh và đối thủ chiến lược. 

Ông Mattis, một lính thủy đáng kính với sự nghiệp quân sự kéo dài 40 năm, được biết đến với năng lực chiến đấu và mối quan hệ họ hàng với các thành viên quân sự cấp cao. Trước khi trở thành Bộ trưởng Quốc phòng thời ông Trump, vị tướng bốn sao này đã lãnh đạo Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ, chỉ huy chiến đấu chịu trách nhiệm về các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan.

Đến từ khu vực tư

Ngược lại, Shanahan không có kinh nghiệm trong quân đội hoặc chính sách đối ngoại, ngoại trừ công việc của ông trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump. Quan điểm của ông Shanahan về vai trò của nước Mỹ đối với thế giới đã được định hình bởi hàng thập kỷ của ông hoạt động trong khu vực tư nhân. 

Ông cho biết cuốn sách yêu thích của ông là "Freedom's Forge", một cuốn sách ca ngợi đóng góp của ngành công nghiệp tư nhân cho nỗ lực của Thế chiến II, được viết bởi nhà sử học bảo thủ nổi tiếng Arthur Herman."Tôi thích cuốn sách đó bởi vì nó cho thấy ngành công nghiệp Mỹ và Chính phủ Mỹ có thể làm gì khi bạn kết hợp cả hai",

Shanahan không phải là người đầu tiên được Tổng thống Trump bổ nhiệm đã lấy kinh nghiệm từ thế giới kinh doanh để áp dụng vào chính sách đối ngoại. Bản thân ông Trump cũng thiếu kinh nghiệm trong việc điều hành chính phủ và vận động điều hành Washington dựa trên những bài học mà ông đã học được khi lãnh đạo Tổ chức Trump và quảng bá như một người dẫn chương trình thực tế trên "Người học việc". 

Ngoại trưởng đầu tiên của ông Trump, Rex Tillerson, đã gia nhập khu vực công sau khi làm CEO của Exxon Mobil. Chính quyền đã khuyến khích thực tế rằng các quan chức lãnh đạo các cuộc đàm phán của chính quyền với Triều Tiên là một cựu giám đốc của Ford. Nhưng bất chấp những nỗ lực của Tillerson để hợp lý hóa Bộ Ngoại giao, ông Trump đã sa thải ông.

"Một cách riêng tư, ông ấy cảm thấy Bộ Quốc phòng không phải là một sợi dây gắn liền với một người", một quan chức Quốc phòng thân cận với ông Shanahan nói. "Bộ Quốc phòng là một tổ chức tuyệt vời với nhiều tài năng đáng chú ý và ông ấy sẽ dựa vào các tài năng đó để được tư vấn, học hỏi kinh nghiệm và chuyên môn".

Hướng đến hiệu quả

Bức ảnh đáng chú ý nhất trong văn phòng của ông Shanahan tại Lầu Năm Góc là của cha ông, trong bộ đồng phục quân đội. Mặc dù kinh nghiệm chuyên môn của ông là trong lĩnh vực tư nhân, nhưng Shanahan đã nhận được tác động từ cha mình về nghĩa vụ quân sự. 

"Cha tôi không bao giờ dành thời gian cho công việc kinh doanh. Ông ấy sống và hoạt động trong môi trường quân đội. Tôi lớn lên trong một gia đình quân đội, và tất nhiên tôi không làm gì cả ... nhưng khi Bộ trưởng Mattis gọi tôi và nói, ‘Này, tôi cần anh đến giúp’. Thật dễ dàng, tôi đã đến", ông Shanahan nói.

Hơn một năm làm việc, Shanahan đã thảo luận về các mốc quan trọng, về sự thất bại, quan niệm sai lầm và công việc của ông trong giám sát ngân sách khổng lồ 700 tỷ USD của Lầu Năm Góc tại thời điểm các mối đe dọa tràn ngập trên không và trên không gian, trên biển và đất liền. 

"Đó là ngân sách lớn nhất trong chính phủ... hơn một nửa chi tiêu tùy ý của Chính phủ Mỹ", ông nói. "Vì vậy, như bạn có thể tưởng tượng, để sắp xếp một cái gì đó tương tự như vậy sẽ mất tới 9 hoặc 10 tháng, ngân sách không chỉ là ngân sách 1 năm mà đó là kế hoạch 5 năm".

"Và đấy không phải là một bài tập chỉ lấy đầu vào. Đó là một bài tập có nội dung: 'Nếu chúng ta tiêu tiền vào những thứ này, liệu chúng ta có thể có một mức độ sẵn sàng nhất định không? Liệu lĩnh vực công nghệ mới có hoạt động kịp thời? Liệu chúng ta đã chi tiền vào đúng lĩnh vực để tuyển dụng và duy trì một quân đội tình nguyện?", ông nói.

Kỷ nguyên cạnh tranh quyền lực

Là người luôn nhìn xa, ông Shanahan đã bắt đầu xây dựng yêu cầu ngân sách tiếp theo cho năm tài khóa 2020. 

"Bây giờ là lúc đưa ra lựa chọn về những gì chúng tôi sẽ làm và sẽ không làm. Những lựa chọn đó, như được phản ánh trong ngân sách này, sẽ xác định quân đội của chúng ta sẽ như thế nào trong 50 năm tới, và chúng tôi đã có 10 tuần để hoàn thành nó", ông nói trong bài phát biểu tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Không quân vào tháng 9. 

"Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên cạnh tranh quyền lực lớn. Đó là một sức mạnh mà chúng ta chưa từng sử dụng trong một thời gian", ông Shanahan nói thêm.

Hai quốc gia mà chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần chỉ ra là những mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự thống trị chiến lược của Mỹ là Nga và Trung Quốc. Hai nước này đã quan sát những gì Mỹ đã làm trong các cuộc chiến của mình trong nhiều thập kỷ qua. Và hai đối thủ đó không thể bị xử lý như thể họ là mối đe dọa giống nhau. Ông nói: "Đó là những đối thủ cạnh tranh nhưng họ là những đối thủ khác nhau", "Và để giành chiến thắng và thống trị sẽ cần một bộ khả năng khác nhau với mỗi khả năng".

Không rõ ông Shanahan sẽ giữ vai trò mới trong bao lâu, nhưng Tổng thống Trump cho biết có thể là "trong một thời gian dài".