“Thu muộn” của Phú Quang

11:56 20/10/2017
Với những người yêu Hà Nội, sống ở Hà Nội, thì mùa thu là một nỗi đợi chờ mong ngóng, một điều gì xôn xao không thể gọi thành tên. Phú Quang cũng vậy, ông là một người Hà Nội, từng lăn lộn đời mình đến những miền đất khác, sống trong những không gian khác, mùa khác. Rồi ông lại quay về Hà Nội, thương nhớ một mùa chưa bao giờ cũ trong tình cảm của mình, trong tinh thần của mình. Càng nhiều tuổi đời, càng “thu muộn”, ông càng nhìn thấy vẻ đẹp thực sự của mùa thu.


Phú Quang bảo, gặp câu thơ của Chu Hoạch: “Thu rất thật thu là khi chớm đông sang” trong ông có cái giật mình nhè nhẹ. 

Sống qua bao nhiêu mùa thu Hà Nội, sáng tác rất nhiều bài hát về thu Hà Nội, ông mới nhận ra một điều giản dị, rằng thu Hà Nội đẹp nhất, thật nhất là lúc cuối thu, là khi mùa đông vừa chớm đến. 

Đó là thời điểm gió heo may xao xác nhất, cái lạnh bắt đầu lùa trong gió, mùi rét mướt thấm dịu dàng vào da thịt, đủ cho người ta cần nhau, yêu nhau, thương nhau hơn trong cuộc đời. 

Thu muộn còn có nghĩa nhắc nhở, khi một người đi đến đoạn đường chiều, là lúc thời gian đủ độ ngấm sâu sắc trong tâm hồn, để ngộ ra những điều được mất, những có và không hư thực. Bao nhiêu lao xao ngoài kia đôi khi chẳng đáng bằng một chút tĩnh lặng ngồi một mình, nghe xung quanh lá vàng rơi, nắng vàng rơi, thu vàng rơi.

Phú Quang yêu mùa thu đến độ, ông chỉ có cảm hứng sáng tạo, làm việc nhiều nhất vào mùa thu. Thu đến, hồi hộp như tâm trạng đón đợi người yêu, gặp lại người yêu. Rồi suốt những ngày của một mùa hồi hộp ấy, bao nhiêu cảm xúc, bao nhiêu ý tưởng trào dâng. Dễ hiểu vì sao Phú Quang viết rất nhiều bài hát về thu Hà Nội. 

Cứ gặp một bài thơ hay về mùa thu, Phú Quang “bắt sóng” ngay với nhà thơ được. Ông “cảm” ngọn ngành tinh thần của bài thơ, tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ và có thể biến bài thơ thành bài hát. Trong Phú Quang, những thanh âm của mùa thu từ lâu đã trở thành máu thịt, mỗi cái chạm nhẹ của cảnh sắc, của tình người cũng có thể rung lên thành nốt nhạc, đi vào lòng người. 

Hỏi Phú Quang, người ta mặc định mùa thu màu vàng, riêng ông thấy mùa thu màu gì? Phú Quang không ngần ngại trả lời, mùa thu màu chết. Màu chết, nghe hoang mang làm sao. 

Nhưng Phú Quang bảo, chẳng có gì hoang mang cả. Trong đất trời có quy luật, có sinh và có tử. Mùa thu mang màu chết vì nó đứng ở cuối chu kỳ của vòng quay. Cây lá hay con người đứng trước mùa thu để chiêm nghiệm sự lụi tàn, và cũng là để chiêm nghiệm sự tái sinh. 

Trong sự tàn lụi, trong sự chết, cái đẹp trở nên rực rỡ, huy hoàng hơn bao giờ hết. Nên màu chết là màu đẹp, màu của sự chuẩn bị cho việc bắt đầu lại. Cái màu đó đánh thức con người, biết quý trọng những giây phút trôi qua trong cuộc đời ngắn ngủi hữu hạn này.

Phú Quang chầm chậm tổ chức đêm nhạc mùa thu. Năm nào cũng phải là thu, và đều đặn thường niên, như một thói quen, như một lời hẹn, như một nỗi nhớ, một sự lệ thuộc không thể dứt bỏ. Bạn có thể hỏi nhiều lý do, nhiều góc cạnh, nhiều ý nghĩa xung quanh việc Phú Quang tự tổ chức những đêm nhạc của mình. 

Vì tiền? Có vì tiền. Người nhạc sĩ cũng cần sống như bao người khác, cần có tiền. Nhưng âm nhạc bán được ra tiền, nghĩa là nó có công chúng và có đời sống của nó. Năm nào cũng bán được ra tiền, thì đó là thứ âm nhạc mà có một số đông công chúng nào đó đã nghiện, đã xem là món ăn không thể thiếu cho tâm hồn của họ, mỗi độ thu về. 

Vì mình? Có vì mình. Bởi hạnh phúc của một người làm nghệ thuật nằm ở việc những gì họ sáng tạo ra có được công chúng đón nhận hay không. Người nghệ sĩ cần hạnh phúc ấy, cần niềm vui ấy, để tái tạo mình, để tiếp tục con đường phía trước.

Những bài hát của Phú Quang mỗi năm, trong mỗi đêm nhạc, vẫn thường được lặp lại. Nhưng nhà hát bao giờ cũng chật chỗ ngồi, vé bao giờ cũng bán hết. Năm trước người ta đã nghe, rồi năm sau, năm sau họ vẫn còn muốn nghe lại. Phú Quang chẳng bận lòng chuyện “món mới”. 

Ông bảo: “Trong nghệ thuật chẳng có mới và cũ, chỉ có hay và không hay. Chừng nào khán giả còn tình nguyện đến với tôi, nghe những bài hát cũ, là bởi họ còn thấy bài hát đó hay, còn nói một điều gì đó về chính cuộc đời họ. Liên tục những bài hát mới, nếu có tốt thôi, nhưng nếu nó không mang đến cảm xúc đáng kể cho người nghe, thì mới có nghĩa lý gì. Tôi vẫn sẽ bán những cái cũ chừng nào còn có người mua. Và tôi yêu thích điều đó, tự tin vì điều đó”.

Năm nay, cuối thu, tháng 11, đêm Phú Quang có tên gọi “Cho những ngày thu muộn”. Ông muốn Thanh Lam, Mỹ Hạnh - hai tên tuổi gắn với các ca khúc của ông từ lâu quay trở lại. 

Mỹ Hạnh vốn được xem là người hát Phú Quang phù hợp nhất lâu nay ít xuất hiện trong đời sống biểu diễn. Cô sẽ là một sự chờ đợi của khán giả thủ đô. 

Còn Thanh Lam, Phú Quang chưa khi nào xếp tên cô số 2 trong số các ca sĩ nữ Việt. Một giọng hát nội lực, bùng nổ, nhiều năng lượng chất chứa. Tuy nhiên, có dạo Phú Quang không mời Thanh Lam trong các chương trình của ông, chỉ vì cô “điên quá”. 

Phú Quang đùa, Thanh Lam lúc nào cũng “41 độ”, làm khó ông. Mà hát trong chương trình của ông, thì phải theo cách của ông, trong mức nhiệt độ ông cho phép. Thanh Lam rồi cũng đến độ tự điều chỉnh mình, để có thể hát Phú Quang mang tinh thần ông nhiều hơn. 

Nói chung cả nhạc sĩ và ca sĩ đều hiểu rằng, nghệ thuật cần cá tính, nhưng nghệ thuật cũng cần cả sự hài hòa. Tại thời điểm hài hòa ấy, công chúng sẽ được thưởng thức những gì là đẹp nhất, say đắm nhất.

Còn việc lựa chọn ca sĩ “ngôi sao” hay không “ngôi sao” cho các chương trình của mình, khi mà có vẻ như khán giả chỉ cần nghe tên Phú Quang là mua vé, không hẳn còn quan tâm quá nhiều đến yếu tố sao trong mỗi đêm diễn? 

Phú Quang cắt nghĩa, ông không chọn sao, ông chọn người hát hay nhạc của ông. Những Thanh Lam, Tấn Minh, Đức Tuấn là “sao” thì đúng với thị trường âm nhạc nói chung, nhưng với riêng ông, họ đơn giản là người hát hay nhạc Phú Quang. Ông cần họ xuất hiện trong các đêm diễn của mình. 

Với những ca sĩ chưa thuộc hàng sao chói sáng như Minh Chuyên, Minh Thu, Nhóm Con gái... thì ông cũng vẫn luôn xem là sao trong lòng ông. Vẫn đơn giản là “họ hát hay nhạc Phú Quang”. Nói như vậy để thấy quan điểm của Phú Quang trong lựa chọn ca sĩ, lấy cái căn cốt của vấn đề là “hát hay” chứ không dựa trên độ hot của tên tuổi. 

Chẳng hạn, với Minh Thu, một ca sĩ “mới toanh” với âm nhạc Phú Quang, ông nói: “Minh Thu hát nhạc của tôi một cách tự nhiên, mộc mạc, chân thật, hát hay không thua kém gì các ca sĩ khác. Thế thì chẳng có lý do gì tôi không mời cô ấy hát trong chương trình của tôi. Cô ấy đã là sao hay chưa là sao hay sắp là sao tôi không quan tâm”.

Phú Quang cũng quan trọng việc ứng xử nữa. Ca sĩ hát hay đến mấy, mà chuyện ứng xử không đẹp lòng ông cũng “xin thôi”. Chẳng hạn, ca sĩ nọ, vốn hát hay nhạc của ông, rất được khán giả Hà Nội chờ đợi. Nhiều năm rồi cô ấy vẫn miệt mài bay từ hải ngoại về hát trong chương trình của Phú Quang. Chú cháu hợp tác rất ăn ý. 

Nhưng năm nay cô có người quản lý mới. Người quản lý của cô nói chuyện hợp tác kiểu thị trường quá, nâng giá cát-xê theo kiểu đồng ý thì cháu hát không đồng ý thì thôi. Thế là Phú Quang thôi ngay. Ông bảo, không phải chuyện tiền nong nữa. Vấn đề là chú cháu trước giờ rất tình cảm trong công việc, nay lạnh lùng quá thì thôi.

Lãng mạn hết mực và khi cần cũng gay gắt quyết liệt thẳng thừng hết mực, đó là Phú Quang. Đi qua rất nhiều sóng gió cuộc đời, nhiều chuyện vui buồn không như ý ông càng trân trọng vẻ đẹp giản dị của mỗi ngày trong cuộc đời mình. Là khi được sống như mình muốn, được viết những điều mình nghĩ, được mang niềm vui đến cho công chúng của mình. 

“Cho những ngày thu muộn” hay là cho Phú Quang những  khoảnh khắc đầy xúc cảm khi nghệ thuật được thăng hoa cùng với khán giả. Ông mong muốn mỗi mùa thu lại đến sẽ đẹp hơn, để ông luôn còn được ngồi bên cây đàn piano trên sân khấu, sẵn sàng làm “một ca sĩ tồi nhất” trong đêm nhạc  của mình, hát tặng khán giả những bài hát mà ông gửi gắm rất nhiều tình yêu cuộc sống của mình vào đó.

Bình Nguyên Trang

Chiều 29/5, với 461/463 đại biểu Quốc hội (96,44% tổng số đại biểu) biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Nghị quyết giao chủ đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân không sử dụng vốn đầu tư công.

Ngày 29/5, Công an tỉnh Thái Bình cho biết, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Bình đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Đánh bạc” và “Rửa tiền”, khởi tố 14 bị can về tội “Đánh bạc” quy định tại Điều 321 Bộ luật Hình sự, khởi tố 7 bị can về tội “Rửa tiền” quy định tại Điều 324 Bộ luật Hình sự.

Mặc dù gia đình người lái xe tải tông sập nhà dân khiến hai đứa trẻ thương vong đã tích cực khắc phục hậu quả, xây dựng lại căn nhà và bồi thường dân sự cho gia đình nạn nhân, nhưng hành vi của lái xe đã cấu thành tội phạm nên phải khởi tố theo quy định pháp luật.

Ngày 29/5, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 4755/VPCP-CN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng Gói thầu xây dựng đường cao tốc thuộc Dự án đường bộ cao tốc TP Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (đoạn qua tỉnh Bình Phước).

Ngày 29/5, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai cho biết, đang tạm giữ hình sự 3 đối tượng Mai Xuân Tưởng (SN 1992), Mai Văn Đức (SN 1994) và Quảng Tấn Hưng (SN 1992) để điều tra về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả.

Ngày 29/5, Công an tỉnh Hòa Bình phối hợp với Cục Xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc (ANTQ) tổ chức Hội nghị “điểm” Sơ kết công tác xây dựng, duy trì, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến về công tác bảo đảm ANTT trong xây dựng nông thôn mới năm 2024 tại xã Lạc Thịnh, huyện Yên Thủy.

Nằm trong chương trình phối hợp công tác tuyên truyền giữa Công an tỉnh Yên Bái và Cục Truyền thông CAND, Bộ Công an, ngày 29/5, đoàn phóng viên các cơ quan báo chí trong và ngoài lực lượng CAND vừa có chuyến nghiên cứu thực tế tại Yên Bái. Đoàn do Thiếu tướng Trần Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục Truyền thông CAND làm trưởng đoàn.

Với chủ đề “Đón kỷ nguyên mới”, Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2025 (DIFF 2025) sẽ chính thức khai mạc vào tối 31/5 tới, quy tụ 10 đội pháo hoa đến từ 3 châu lục. Đây là mùa lễ hội có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, đánh dấu sự trở lại ngoạn mục của một trong những sự kiện văn hóa – du lịch tầm cỡ hàng đầu châu Á.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức đánh giá, Luật Căn cước vô cùng tiến bộ khi đưa ra 1 chế định là cấp Giấy chứng nhận căn cước cho những người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, đồng thời đề nghị Điều 19, Điều 23 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam cần bổ sung đối tượng này, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an rà soát cụ thể.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.