Tỷ phú Mỹ Paul Allen: Bỗng dưng muốn kiện
Dông bão đã nổi lên vào ngày 27/8/2010. Đúng hôm đó Tòa án liên bang của bang
Trong đơn kiện này khẳng định hầu hết các kỹ nghệ web mới của thập niên gần đây đều dựa trên cơ sở của những bằng sáng chế mà chủ nhân của chúng là Interval Licensing, và vì thế, việc sử dụng chúng từ phía các công ty khác là bất hợp pháp.
Đơn kiện đã ghi cụ thể danh tính của các bị cáo: đó là 11 "đại gia" trong làng kinh doanh công nghệ thông tin hiện đại, như Apple, AOL, Yahoo, Facebook, Google, eBay, YouTube, Netflix, Office Depot, OfficeMax và Staples. Allen yêu cầu phải chấm dứt ngay cái mà ông gọi là sự vi phạm đối với những sáng chế mà công ty của ông đã đăng ký bản quyền, đồng thời ngỏ ý muốn được bồi thường thích đáng (có điều, ông không nêu cụ thể số tiền phải bồi thường).
Kiện vị … kiện
Theo tạp chí Nga Itogi, đơn kiện ban đầu đã được soạn thảo trên cơ sở của 4 đăng ký bản quyền (US 6263507, 6034652, 6788314 và 6757682), liên quan tới hoạt động của các chương trình tìm kiếm: thông tin cho khách hàng về sự xuất hiện trên thị trường của những hàng hóa mà họ quan tâm và trình diện hình ảnh quảng cáo những hàng hóa đó trên màn hình computer, chỉ số cổ phiếu, tin tức hay video clip vào những thời điểm mà khách hàng đang bận việc gì đó khác.
Đại diện của nguyên đơn, David Postman, bình luận về việc này như sau: "Một số công nghệ, được lập ra do những người làm việc của Allen mấy thập niên trước đây, hiện đóng vai trò then chốt trong các trình duyệt web (web browser) và lĩnh vực bán hàng trên mạng. Chúng đã trở thành một phần tất yếu của cuộc sống thường nhật và đã chứng minh được giá trị của mình đối với xã hội".
 |
|
Paul Allen và Bill Gates. |
Việc tranh chấp kiện cáo bản quyền đối với nước Mỹ cũng như phần thế giới còn lại đã trở thành "chuyện thường ngày ở huyện" từ lâu. Chỉ cần nhớ tới vụ tranh luận dai dẳng giữa ba nhà sản xuất smartphone (điện thoại thông minh) - Apple (Mỹ), Nokia (Phần Lan) và HTC (Đài Loan) về việc ai trong số họ đã đánh cắp ý tưởng của ai.
Một thí dụ khác: Hãng Oracle tới bây giờ vẫn buộc cho Google tội đã để cho hệ thống thao tác đối với điện thoại di động Android xâm phạm bản quyền bằng sáng chế ngôn ngữ lập trình cốt mở Java mà Oracle đã sở hữu được khi mua Hãng Sun Microsystems. Hãng NTP Inc. ở
Nhà sản xuất điện thoại thông minh BlackBerry, Công ty Research in Motion năm 2006 đã phải trả cho chính Hãng NTP này 612,5 triệu USD trong khuôn khổ dàn xếp ngoài tòa án những kiện tụng bản quyền như thế… Những thí dụ như thế có hằng hà sa số, đến mức ngân hàng Ocean Tomo ở Chicago, chuyên về làm ăn liên quan tới bản quyền, đã đánh giá những vụ kiện tụng liên quan tới bằng sáng chế là một ngành kinh doanh dễ bề phát đạt, với doanh số lên tới 500 tỉ USD!
Điều cần lý giải ở đây là, tại sao tự nhiên tỉ phú Allen, một người vốn kín tiếng, không thích đao to búa lớn, chưa bao giờ tỏ ra ham hố cả danh tiếng lẫn bạc tiền, lại cho đâm đơn kiện về vi phạm bản quyền? Và, theo nhận xét của nhiều luật sư, lại kiện một cách vụng về và kỳ dị như thế?
Thứ nhất, chủ thể từng sáng tạo ra công nghệ Interval Research giờ đây không còn tồn tại nữa. Thứ hai, tại sao lại chậm trễ như vậy: bằng sáng chế mới nhất trong số 4 sáng chế đó đã được đăng ký vào tháng 9/2004, còn bằng cũ nhất - tháng 3/2000.
Lý do nào dẫn tới việc "bỗng dưng muốn kiện" như vậy? Chẳng lẽ bỗng dưng cự phú Allen, được xếp trong danh sách của tạp chí Forbes ở vị trí 37 với 13,5 tỉ USD, cảm thấy thiếu tiền tiêu ư?! Hay là đã tới lúc Allen hiểu ra rằng, cần phải làm thêm một việc gì đó để khắc tên mình vĩnh viễn và xứng đáng vào lịch sử của công nghệ mạng? Hoặc, đơn giản ông chỉ kiện cho… vui thôi?
Làm phúc để bớt phải tội
Hiện nay ít ai có thể hình dung được là, đã có thời mà chủ nhân thực sự của Microsoft không phải là Bill Gates mà lại là Paul Allen. Chí ít thì cuối những năm 70 của thế kỷ trước, khi đại diện cho Hãng IBM, Jack Sams, tới thương thảo với Microsoft về việc chế tạo máy tính cá nhân, đã tưởng Bill Gates chỉ là một cậu loong toong trong văn phòng.
Lúc đó uy tín và vị thế của Allen trong doanh nghiệp mới mẻ và giàu triển vọng này đã là quá khủng khiếp. Chính ông mới được mọi người phong cho danh hiệu nhà tiên tri, "cỗ máy ý tưởng", trong khi Gates, nói một cách nhẹ nhàng, chỉ là "con người của hành động", một nhà quản trị khéo léo, biết biến những ý tưởng thành sản phẩm thị trường.
Theo lời của Allen, một trong những ký ức thân thương và quý giá nhất của ông là buổi cùng ngồi trong một quán bán đồ ăn Italia hạng ba năm 1973 với những bạn bè đồng chí hướng và chính khi đó, ông đã tiên đoán: "Chẳng bao lâu nữa ai cũng có thể sử dụng mạng Internet và tiếp cận được qua mạng tới các loại báo chí và nhiều nhiều thứ khác nữa…". Đó quả thực đó là một tiên đoán mang tính lịch sử đối với thế giới hiện đại.
Paul Gardner Allen sinh ngày 21/1/1953 tại Seatle. Cha mẹ của siêu tỉ phú tương lai đều là nhân viên thư viện trong trường đại học tổng hợp sở tại nên cậu bé Paul có điều kiện sớm trở thành mọt sách. Và cậu cũng đã sớm chọn cho mình thể loại sách yêu thích - truyện khoa học viễn tưởng. Đến tuổi tới trường, cậu bé Paul, ngoài đọc sách, còn mê thêm một thứ nữa là chơi ghita điện tử.
Rồi sau đó là những máy tính mới xuất hiện khi đó. Chính những thú vui này đã dẫn dắt cậu học trò lớp 9 Allen kết thân với cậu học trò lớp 7 Gates để về sau cùng mở ra một thời đại mới cho nhân loại. Những thử nghiệm đầu tiên là các chương trình để điều hành giao thông đường phố Traf-O-Data và để xả nước tự động trên các đập của bang
Khi Gates vào học ở Đại học Harvard, Allen, vắng bạn tâm giao cảm thấy buồn chán tới mức không thể nào chịu nổi nên đã bỏ khóa đại học Seatle, đi sang
Bây giờ xác định một cách rành rẽ đóng góp cụ thể của từng người trong cặp bài trùng này cho sản phẩm này hay sản phẩm khác của Microsoft là việc không thể làm được.
Tuy nhiên, công trình chế tạo hệ thống thao tác DOS 2.0, hoàn thành năm 1982, hệ thống phức tạp nhất cho tới thời điểm đó, giúp cho máy tính cá nhân trở thành thứ mà chúng ta đang biết như hiện nay, đã là thành tựu riêng của cá nhân Allen. Khi ấy, Allen đã phải lĩnh bản án tử hình của các bác sĩ - họ chẩn đoán ông mắc bệnh ung thư. Tháng 3/1983, Allen rời khỏi Microsoft để không bao giờ quay lại đó nữa.
Một cú đánh chí tử như thế của số phận dễ dàng làm ngay cả những người đàn ông cứng cáp và giàu kinh nghiệm nhất gục ngã. Trong khi Allen ở thời điểm đó mới đang 30 tuổi. Thật may là sau 22 tháng chạy xạ trị có hiệu quả, căn bệnh đã thoái lui.
Trong khoảng thời gian này, số cổ phiếu 13% trong Hãng Microsoft dành cho người đồng sáng lập đã giúp Allen thoạt tiên trở thành triệu phú rồi tỉ phú USD. Allen đã dành trọn vẹn hai năm để làm những việc mà ông ưa thích: du lịch, lặn sâu dưới biển, lái thuyền buồm, trượt băng và vui thú điền viên với gia đình…
Bạn cũ mời gọi ông trở lại với Microsoft nhưng ông luôn luôn từ chối. Gia sản của ông không ngừng tăng cùng đà với sự gia tăng giá trị cổ phiếu của hãng, nhưng ông không những không mua thêm cổ phiếu mới mà chỉ liên tục bán đi những gì đã có, bất chấp giá tăng hay giảm.
Năm 2003, Allen đã được xếp ở vị trí thứ tư trong danh sách những cự phú giàu nhất thế giới với gia sản trị giá 20,1 tỉ USD. Ông đã đầu tư tiền của vào hàng chục công ty và dự án, lập ra hãng điều hành Vulcan Ventures. Trong số những doanh nghiệp mà Allen "ném" tiền vào có AOL, Egghead Software, Công ty Dược phẩm Darwin Molecular Corp., công ty phát hành vé xem các chương trình nghệ thuật giải trí và thể thao Ticketmaster, Hãng phim Dreamworks ở Hollywood…
Tổng cộng là hơn 40 công ty. Allen cũng mua ba câu lạc bộ thể thao chuyên nghiệp của bang
Nguyên nhân dẫn tới cách hành xử này, theo nhà báo Mỹ Robert Cringely, là sự tự ái sâu sắc đối với những đồng minh cũ trong Microsoft. Năm 1983, trong một lần tới làm việc muộn vì bệnh tình đang hành hạ, đứng ngoài hành lang, Allen tình cờ nghe được câu chuyện giữa Bill Gates với Steve Balmer về việc cần làm với số cổ phiếu của ông nếu ông chết. Chính vì cảm thấy bị xúc phạm nặng nề nên sau đó, Allen luôn tìm mọi cách để tách mình ra khỏi các bạn bè cũ và Hãng Microsoft.
Đồng thời, có vẻ như Allen cũng cạnh tranh với Gates và Balmer trong lĩnh vực làm từ thiện. Trong tất cả các bản tiểu sử của Allen, chỗ lớn nhất luôn dành cho việc thống kê các hoạt động từ thiện. Ông là "Mạnh Thường Quân" của nghệ thuật ở khu vực ven Thái Bình Dương, người lập ra Viện bảo tàng nghệ sĩ nhạc rock Jimmy Hendrick tại Seatle, từng hiến nhiều triệu USD cho trường nhạc thuộc Đại học Tổng hợp bang Washington và nhiều dự án kiến trúc khác…
Tuy nhiên, lĩnh vực mà Allen hiến nhiều tiền nhất lại là y học, đặc biệt là những nghiên cứu về ung thư. Năm 2003, ông cùng người em gái Jo Allen Patton lập ra Viện Allen chuyên về nghiên cứu não. Trong danh sách của tạp chí chuyên về từ thiện trong 15 năm gần đây, Allen đã có tới 8 lần đứng ở vị trí thứ nhất. Tháng 7/2010, ông đã tuyên bố sẽ hiến nửa gia sản của mình cho các công việc từ thiện