Huỳnh Thị Huyền Như bị tuyên án chung thân
Theo đó, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Huyền Như mức án tù chung thân, tổng hợp hình phạt với bản án trước mức hình phạt chung là tù chung thân; Võ Anh Tuấn 7 năm tù, tổng hợp hình phạt chung với bản án trước là 27 năm tù.
Về phần trách nhiệm dân sự, HĐXX tuyên buộc Huyền Như bồi thường cho 5 công ty số tiền đã chiếm đoạt, trong đó Tuấn liên đới cùng Huyền Như bồi thường cho công ty Hưng Yên 200 tỷ đồng.
Trước đó, tại toà, bào chữa cho bị cáo Huyền Như, luật sư Lê Nguyễn Quỳnh Thi (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh) hoàn toàn thống nhất tội danh đã truy tố, luật sư chỉ đề nghị HĐXX xem xét, cân nhắc nguyên nhân dẫn đến động cơ phạm tội của bị cáo như lỗi của 5 công ty khi thực hiện thỏa thuận trái pháp luật với Như trong việc gửi tiền hưởng lãi suất vượt trần trái quy định của Nhà nước, không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của chủ tài khoản trong việc quản lý, giám sát, phát hiện và xử lý kịp thời hành vi trái pháp luật của Như; Một số đối tượng cho Như vay tiền lãi nặng trong thời gian dài, mức lãi suất quá cao, thu lợi bất chính đặc biệt lớn, đây chính là nguyên nhân thúc đẩy Huyền Như phạm tội.
| Hai bị cáo tại toà. |
Tuy nhiên, theo luật sư Thi, nguyên nhân và động cơ phạm tội của Như đã được các luật sư trình bày ở giai đoạn 1. Hành vi của Huyền Như đã bị xét xử và quyết định bằng một bản án đã có hiệu lực pháp luật với mức án chung thân nay lại tiếp tục đưa về điều tra truy tố Huyền Như thêm một lần nữa là đúng pháp luật hay không?
Theo đó, tại bản án hình sự sơ thẩm vào tháng 1-2014, Huyền Như bị toà án tuyên án tù chung thân cho cả hai tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (số tiền gần 4.000 tỷ đồng) và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”.
Sau đó, bản án phúc thẩm số 02/2015/HSPT của Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP Hồ Chí Minh đã tuyên hủy một phần bản án nêu trên để điều tra lại nhằm làm rõ hành vi “tham ô tài sản” của Huyền Như trong việc chiếm đoạt 1.085 tỉ đồng trên tài khoản tiền gửi của 5 công ty. Tòa phúc thẩm cho rằng số tiền 1.085 tỷ đồng là do Huyền Như tham ô của VietinBank chứ không phải lừa đảo chiếm đoạt tài sản của khách hàng gửi tiền vào ngân hàng.
Tuy nhiên, sau khi điều tra lại và 2 lần điều tra bổ sung, Cơ quan CSĐT Bộ Công an vẫn nhận định Huyền Như chiếm đoạt 1.085 tỉ đồng của 5 công ty, đủ yếu tố cấu thành tội lừa đảo.
Quá trình điều tra giai đoạn 1 và giai đoạn 2 vụ án Huỳnh Thị Huyền Như, tài liệu điều tra đã có căn cứ xác định: Về bản chất hành vi phạm tội, quá trình phạm tội của Huyền Như từ giai đoạn chuẩn bị phạm tội, giai đoạn phạm tội và giai đoạn kết thúc tội phạm, chiếm đoạt được tài sản, đủ căn cứ xác định hành vi Huyền Như chiếm đoạt 1.085 tỉ đồng của 5 công ty, đủ yếu tố cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Hồ sơ vụ án thể hiện rõ là khi điều tra lại, CQĐT và VKS cho rằng không có căn cứ để thay đổi tội danh từ “lừa đảo...” sang “tham ô...” như bản án phúc thẩm đặt ra, vì 5 công ty có lỗi khi thực hiện thỏa thuận trái pháp luật với Như trong việc gửi tiền hưởng lãi suất vượt trần trái quy định của Nhà nước; không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của chủ tài khoản trong việc quản lý, giám sát, phát hiện và xử lý kịp thời hành vi trái pháp luật của Như.
Mặt khác, VietinBank cũng có lỗi trong việc giám sát, quản lý tiền gửi của khách hàng. Từ đó kết luận Như có ý thức chiếm đoạt ngay từ đầu đến khi tội phạm hoàn thành, nên hành vi của Huyền Như chỉ là hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
CQĐT đề nghị Viện KSND tối cao có văn bản kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm để xét xử lại từ giai đoạn phúc thẩm đối với Huyền Như về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền của 5 công ty và được Võ Anh Tuấn giúp sức chiếm đoạt 200 tỷ đồng của Công ty Hưng Yên theo tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Nhưng sau đó, hồ sơ lại được kết luận và chuyển truy tố vẫn theo tội danh đã được xét xử là trái pháp luật. Qua các căn cứ pháp lý như đã viện dẫn và phân tích như trên, luật sư Thi đề nghị HĐXX chấp thuận hoàn trả hồ sơ cho VKS Tối cao kiến nghị cấp Giám đốc thẩm xem xét theo quy định của pháp luật.
Trong khi đó, bào chữa cho bị cáo Võ Anh Tuấn, luật sư Phan Trung Hoài (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh) cho rằng: tại bản cáo trạng lần này, bị cáo Tuấn bị truy tố với vai trò đồng phạm với bị cáo Huyền Như lừa đảo chiếm đoạt tài sản hơn 200 tỷ đồng của Công ty Hưng Yên.
Vấn đề đặt ra là Võ Anh Tuấn đã bị xét xử về hành vi này tại Bản án hình sự sơ thẩm số 46 ngày 27-1-2014 của TAND TPHCM, nhưng tại Bản án phúc thẩm số 02 ngày 7-1-2015 của Tòa phúc phẩm Tòa án nhân dân tối cao tại TP Hồ Chí Minh nhận định hành vi của Huyền Như có dấu hiệu phạm vào tội “Tham ô tài sản” trong việc chiếm đoạt tiền của 5 công ty (trong đó có Công ty Hưng Yên) nên đã hủy phần liên quan đến 5 công ty nói trên. Sau khi tiến hành điều tra lại, cáo trạng của VKS Tối cao cho rằng, trên cơ sở xem xét, đánh giá động cơ, mục đích và phương thức thủ đoạn thực hiện hành vi phạm tội của Huyền Như, xác định có lỗi của 5 công ty…
Do đó, không có căn cứ để thay đổi tội danh của Huyền Như từ tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” sang tội “Tham ô tài sản” như Bản án phúc thẩm đặt ra.
Tại phiên tòa này, đại diện VKS đã phát biểu kết luận quy buộc Võ Anh Tuấn phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với vai trò đồng phạm với Huyền Như, với mức án từ 12-14 năm tù, tổng hợp hình phạt với bản án trước là 30 năm tù.
Theo luật sư Hoài, như vậy cùng một hành vi và cùng một tội danh nhưng bị cáo Tuấn lại bị xét xử 2 lần, vi phạm Điều 14 của Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015 quy định nguyên tắc không ai bị kết án hai lần vì một tội phạm.
Vì vậy, luật sư đề nghị HĐXX ra quyết định đình chỉ xét xử đối với bị cáo Tuấn trong vụ án này do có một trong những căn cứ được quy định Khoản 4 Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, nếu Võ Anh Tuấn không bị xét xử về một hành vi phạm tội khác.
Tranh luận với các luật sư, VKS khẳng định hành vi phạm tội của hai bị cáo ở nhiều thời điểm, nhiều bị hại khác nhau. Bản án sơ thẩm giai đoạn 1 của 2 bị cáo liên quan đến 5 công ty đã bị tuyên hủy. Vì vậy, việc xét xử các bị cáo ở giai đoạn 2 không phải là một hành vi bị xét xử hai lần như lời bào chữa của các luật sư. Từ đó, VKS bảo lưu quan điểm luận tội.
Được nói lời sau cùng, Huyền Như bày tỏ sự ân hận về hành vi của mình. Bị cáo đã gây ra thiệt hại lớn cho các bị hại và ảnh hưởng đến uy tín Vietinbank. Bị cáo gửi lời xin lỗi lãnh đạo, và những anh chị em Vietinbank trong vụ án này. Bị cáo Như cũng xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt cho Võ Anh Tuấn vì Tuấn đã bị bị cáo lợi dụng.