Vì sao Phó Chủ tịch UBND TP Phan Thiết bị bắt?
Trước khi các bị can bị bắt giữ, giữa tháng 5-2019, UBND tỉnh Bình Thuận có kết luận thanh tra về “công tác quản lý nhà nước về quản lý đất đai, quy hoạch đô thị tại địa bàn TP Phan Thiết”.
Theo kết luận thanh tra, trong khoảng thời gian từ đầu năm 2016 đến tháng 9-2018, UBND TP Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn 160 thửa đất với diện tích gần 200.000m2 nằm trên địa bàn 3 xã Tiến Lợi, Thiện Nghiệp và Phong Mẫm không đúng quy hoạch sử dụng đất được UBND tỉnh Bình Thuận phê duyệt. Trong đó có gần 177.000m2 không đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm, trái với quy định của Luật đất đai.
| Ông Trần Hoàng Khôi lúc bị bắt |
Đoàn thanh tra tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên 10 hồ sơ tách thửa, hợp thửa tại CNVPĐKĐĐ TP Phan Thiết mà UBND TP Phan Thiết cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng thì thấy “chiêu thức” khá giống nhau. Đó là đầu nậu “mua” cùng lúc nhiều thửa đất liền kề (có cả đất ở nông thôn và đất nông nghiệp), sau đó xin chuyển mục đích đất nông nghiệp lên đất ở nông thôn và xin hiến tặng 1 phần đất để làm đường đi chung. Sau khi đất “lên đời”, người “mua” lại xin hợp thửa lại với lý do “thuận lợi cho việc sử dụng”.
Thế nhưng sau đó lại xin tách ra từng thửa nhỏ và chuyển nhượng lại cho người khác. Như hộ bà L.T.H, diện tích 4.141m2, xin tách thành 34 thửa và đã chuyển nhượng hết cho người khác; ông N.H.S, diện tích 3.291m2 tách thành 29 thửa đã chuyển nhượng hết; bà V.T.L, diện tích 9.215m2 tách thành 92 thửa mang “bán” hết; ông P.T.H, diện tích 10.860m2, tách thành 90 thửa và cũng “bán” sạch…
Việc làm sai này, không chỉ có UBND TP Phan Thiết mà còn có trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh khi cho tách thửa nhưng không kiểm tra lịch sử khu đất nên không phát hiện việc UBND TP Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sai quy định để các cá nhân vô tư phân lô bán nền.
Đáng nói hơn, các cán bộ làm sai không chỉ “giúp” người phân lô bán nền chuyển đổi mục đích, nhập tách thửa mà còn dùng nhiều “thủ thuật” để “né” chi tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng. Qua kiểm tra 65 hồ sơ thực hiện nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất tại địa bàn 3 xã Tiến Lợi, Phong Mẫm và Thiện Nghiệp thì tất cả đều ghi thiếu thông tin về vị trí đất trước khi chuyển mục đích. Thế nhưng Chi cục thuế TP Phan Thiết không chuyển trả lại để CNVPĐKĐĐ bổ sung thông tin mà áp luôn thuê với mức rất thấp, có trường hợp tính thuế với mức…0 đồng.
Một số trường hợp cụ thể như: Năm 2017, ông M.V.Tr được UBND TP Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn với 6 thửa đất, tổng diện tích 41.472,5m2 tọa lạc tại xã Thiện Nghiệp. CNVPĐKĐĐ có phiếu chuyển thông tin địa chính đối với 6 thửa đất sang Chi cục Thuế nhưng chỉ thông tin vị trí đất ở là vị trí 2, khu vực 3 mà không có vị trí đất nông nghiệp trước khi chuyển mục đích để làm căn cứ tính giá.
Chi cục Thuế TP Phan Thiết không yêu cầu bổ sung thông tin mà thông báo tiền nộp thuế là gần 790 triệu đồng. Tuy nhiên, nếu tính theo đúng quy định thì số tiền phải đóng là khoảng 4 tỷ đồng. Lý do có sự chêch lệch quá lớn này là vì thửa đất 68, tờ bản đồ số 28, diện tích 25.886m2 Chi cục thuế TP Phan Thiết tính với giá…0 đồng!
Một trường hợp khác là hồ sơ của bà N.T.N.T được UBND TP Phan Thiết cho chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn với diện tích 8.736m2 tại xã Thiện Nghiệp. Chi cục Thuế TP Phan Thiết thông báo số tiền phải nộp là hơn 172 triệt đồng, trong khi tính đúng phải gần 1,1 tỷ đồng…Theo kết luận Thanh tra, đây là một hình thức lách luật trong tách thửa đất nông nghiệp.
Bởi lẽ, đối với 1 thửa đất nông nghiệp lớn mà gần đường giao thông thì giá tính khi chuyển mục đích sẽ cao. Nên những người sử dụng đất nói trên cho tách thành nhiều thửa nhỏ để nằm xa đường giao thông. Mà ở nhũng vị trí không có đường giao thông đi vào thì nộp tiền chuyển mục đích rất thấp, thậm chí là 0 đồng.
Hậu quả của việc chuyển mục đích sử dụng không đúng quy định nói trên dẫn đến việc hình thành 19 khu dân cư tự phát trên địa bàn 3 xã Tiến Lợi, Phong Mẫm và Thiện Nghiệp. Các khu dân cư này không đúng với quy chuẩn, tiêu chuẩn theo quy định và quy hoạch nông thôn mới. Toàn bộ đường giao thông được làm bằng bê tông xi măng nhưng không có vỉa hè, hệ thống thoát nước, các trụ nước cứu hỏa…Đặc biệt không có các công trình hạ tầng xã hội như nhà trẻ, trường mẫu giáo, công viên, trạm xá….
Quan trọng hơn, việc làm sai này làm phá vỡ quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch xây dựng nông thôn mới trên địa bàn các xã Tiến Lợi, Thiện Nghiệp và Phong Mẫm. Những sai phạm trên thuộc trách nhiêm của Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND TP Phan Thiết, CNVPĐKĐĐ. TP Phan Thiết, Chi cục Thuế TP Phan Thiết, UBND các xã và các các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Từ cơ sở trên, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận giao Thanh tra tỉnh chuyển vụ việc sang Cơ quan CSĐT Công an tỉnh để điều tra về dấu hiệu về tội “Vi phạm các quy địnhvề quản lý đất đai” và “Lợi dụng chức vu, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Gần 4 tháng sau khi có kết luận thanh tra thì các công Trần Hoàng Khôi, Phạm Thành Thái và Lê Hoàng Anh Tân bị bắt như đã đề cập.