Đảm bảo an ninh trật tự, hướng đến thành phố có chất lượng sống tốt
Bảo đảm trật tự an toàn xã hội (TTATXH) đô thị đang là xu hướng tất yếu của các thành phố trên thế giới. TP HCM được xem là một đô thị năng động nhất cả nước, trung tâm kinh tế phát triển, tuy nhiên cùng với đó là tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội còn nhiều diễn biến phức tạp. Vì thế, việc đảm bảo TTATXH đô thị hướng đến TP. Hồ Chí Minh có chất lượng sống tốt là vấn đề cấp thiết hiện nay.
Hoạt động tội phạm vẫn diễn biến phức tạp
Theo các nhà chuyên môn, khái niệm TTATXH được hiểu là trạng thái xã hội có trật tự, kỷ cương, trong đó mọi người có cuộc sống yên ổn trên cơ sở các quy phạm pháp luật và chuẩn mực đạo đức, pháp lý xác định.
Công tác đảm bảo TTATXH là giữ gìn trạng thái bình yên, an toàn, có trật tự, kỷ cương của xã hội, là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm, tệ nạn và các hành vi vi phạm pháp luật có ảnh hưởng đến trạng thái đó.
Ngoài ra, một đô thị được coi là nơi sống tốt, khi ở đó, người dân sống có văn hóa, biết tôn trọng luật pháp và được pháp luật bảo vệ; cư dân được sống an toàn trong nơi ở của mình, thân thiện, hài hòa với cộng đồng, với thiên nhiên; không gian công cộng, vỉa hè không bị lấn chiếm vì mục đích cá nhân; đảm bảo những dịch vụ công thiết yếu của đời sống, giao thông công cộng thuận tiện, an toàn.
Ở đó, người dân có việc làm, có thu nhập, có chỗ ở tiện nghi phù hợp với khả năng kinh tế; người dân được hưởng bầu không khí trong lành với các không gian xanh, không gian công cộng, không bị ô nhiễm bởi tắc đường, kẹt xe, úng ngập do triều cường, mưa to, tiếng ồn, bụi và khí thải…
| Hội thảo khoa học "Bảo đảm TTATXH đô thị hướng đến TP HCM có chất lượng sống tốt". |
Trong khi đó, TP HCM là đô thị lớn nhất Việt Nam, có tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao, đây là môi trường thuận lợi để đầu tư phát triển, thu hút lượng lớn lao động từ các tỉnh thành trong cả nước cũng như các chuyên gia, lao động nước ngoài đến sinh sống và làm việc.
Cùng với sự phát triển kinh tế, tốc độ đô thị hóa nhanh, dân nhập cư tăng cao, chính sách quản lý đô thị và công tác quản lý đô thị chưa bắt kịp với sự phát triển xã hội đã làm nảy sinh nhiều tệ nạn xã hội: trộm cắp, cướp giật; ma túy, mại dâm; cháy nổ; ô nhiễm môi trường và các sự cố về môi trường…
Vì thế, để hướng tới TP HCM có chất lượng sống tốt thì việc bảo đảm TTATXH cho người dân là một trong những nhu cầu thiết yếu. Bởi việc bảo đảm TTATXH có tác dụng to lớn trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội, tạo điều kiện thuận lợi mở rộng hợp tác đầu tư phát triển kinh tế, giao lưu hội nhập quốc tế; bảo vệ và phát huy nguồn lực về con người, về tài nguyên thiên nhiên…
Tại buổi hội thảo khoa học "Bảo đảm TTATXH đô thị hướng đến TP HCM có chất lượng sống tốt" do Viện Nghiên cứu Phát triển TP. Hồ Chí Minh tổ chức vào cuối tháng 12-2017, Thượng tá Nguyễn Thế Lâm, Phó Trưởng phòng Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp, Công an TP HCM cho biết TP HCM là địa bàn mà tình trạng phạm pháp hình sự có xu hướng giảm so với trước nhưng số vụ vẫn cao nhất nước - bình quân khoảng 6.000 vụ/năm, chiếm khoảng 8% so với toàn quốc.
Năm 2017 xảy ra 4.809 vụ phạm pháp hình sự, giảm 1.572 vụ so với năm 2014 và giảm 396 vụ so với năm 2016. Án xâm phạm về tính mạng (giết người tăng 8 vụ); nhiều vụ chỉ từ bột phát, phát sinh từ những mâu thuẫn tức thời trong sinh hoạt, ăn nhậu nhưng thực hiện tội phạm rất nguy hiểm, ngang nhiên, gia tăng xu hướng bạo lực rõ rệt…
Điều đáng nói là tội phạm cướp giật tài sản tại TP HCM vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất trong tội phạm hình sự. Thực trạng này gây rất nhiều tác động tiêu cực đến đời sống người dân. Nó không những xâm phạm tài sản của người dân mà còn gây nguy hiểm cho nạn nhân.
Bên cạnh đó, nhóm tội phạm về ma túy vẫn diễn biến phức tạp khi TP HCM gần như trở thành địa bàn trung chuyển từ các nước, các tỉnh, thành khác. Đồng thời, thành phố còn là địa bàn tiêu thụ ma túy lớn, do có số người nghiện ma túy khá lớn - hiện thành phố có hơn 21.114 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý.
Thủ đoạn lừa đảo qua điện thoại, sử dụng các trang mạng xã hội dẫn dụ nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng để chiếm đoạt vẫn còn phức tạp. Có dấu hiệu hình thành các nhóm nhỏ tội phạm, có tổ chức tại các khu công nghiệp, các địa bàn giáp ranh hoạt động cho vay theo kiểu "tín dụng đen", đòi nợ thuê, khống chế, bảo kê hoạt động của đối tượng trộm cắp vặt…
Đáng chú ý, việc dịch chuyển của một bộ phận dân cư từ các địa phương khác vào thành phố làm ăn sinh sống trở thành đối tượng dễ bị xâm hại (có 30% nạn nhân bị chiếm đoạt tài sản như bị trộm cắp, cướp giật, lừa đảo là người các địa phương khác); số đối tượng trốn tránh pháp luật từ các tỉnh khác vào thành phố kéo theo việc hình thành một số băng nhóm, đối tượng hình sự hoạt động, gây án trên địa bàn thành phố.
Thượng tá Nguyễn Thế Lâm cũng đề cập đến một số loại hình tội phạm khác như tội phạm kinh tế, đặc biệt gần đây xuất hiện hình thức huy động đầu tư tài chính bằng đồng tiền Bitcoin và các loại tiền ảo khác.
Các hoạt động này là trái phép nhưng rất nhiều người đổ tiền vào, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh tài chính, tiền tệ và phát sinh những tội phạm liên quan. Vi phạm pháp luật về môi trường và các quy định về môi trường, tài nguyên và an toàn thực phẩm có xu hướng phức tạp trên diện rộng…
| Trong thời gian tới, Công an TP Hồ Chí Minh sẽ tập trung thực hiện một số nhóm giải pháp trọng tâm để góp phần bảo đảm ANTT. |
Xây dựng TP HCM có chất lượng sống tốt
Theo dự báo, TP HCM vẫn tiếp tục là địa bàn hoạt động trọng điểm của di dân tự phát và các loại tội phạm… Thực trạng này do sự tác động bởi các nguyên nhân của tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, tình trạng thất nghiệp vẫn còn nhiều; đặc biệt là việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM sẽ thu hút mạnh mẽ hơn dòng người nhập cư từ các tỉnh, thành phố khác về Thành phố làm ăn, sinh sống, trong khi kết cấu hạ tầng và dịch vụ công quá tải, đời sống dân cư khó khăn là nguy cơ gia tăng tội phạm. Trong đó, thách thức lớn nhất trong những năm tới là tình trạng gia tăng hoạt động mua bán, tàng trữ, sử dụng ma túy tổng hợp…
Thượng tá Nguyễn Phước Thường, Phó Trưởng phòng Tham mưu, Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết, thời gian tới Công an TP HCM sẽ tập trung thực hiện một số nhóm giải pháp trọng tâm, như phòng ngừa xã hội, huy động hệ thống chính trị và cộng đồng cùng tham gia phòng, chống tội phạm.
Trong đó tập trung tuyên truyền, vận động, cảnh báo nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của toàn xã hội, của nhà trường, gia đình trong quản lý, giáo dục thanh thiếu niên, nhất là số bỏ học, bỏ nhà tụ tập ăn chơi lêu lổng, có nguy cơ sa vào nghiện ngập và phạm tội.
Triển khai quản lý mô hình các nhóm, câu lạc bộ phòng chống tội phạm; tăng cường công tác vận động toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc sát với tình hình thực tế, từng đối tượng, từng địa bàn nhằm tạo sức lan tỏa trong cộng đồng dân cư…
Đẩy mạnh công tác chuyển hóa địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh trật tự (ANTT), nhất là các địa bàn trọng điểm về hình sự (xảy ra nhiều án cướp, cướp giật, trộm cắp), các khu vực, địa bàn giáp ranh. Tiếp tục hoàn thiện, mở rộng hệ thống camera quan sát ANTT ở cấp thành phố, cấp quận, huyện và cấp phường, xã, thị trấn.
Tiếp đó là nhóm giải pháp về nghiệp vụ, pháp luật. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các kế hoạch chuyên đề và các cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, trọng tâm là các loại tội phạm xâm hại sở hữu, các băng nhóm lưu manh, côn đồ, tội phạm có tổ chức.
Tăng cường các hoạt động tuần tra đồng thời phối hợp các lực lượng Quân sự thành phố, Thanh niên xung phong và sử dụng hiệu quả các lực lượng bán chuyên trách tại cơ sở để tăng cường tuần tra quán xuyến địa bàn.
Xây dựng và tiếp tục thực hiện các kế hoạch chuyên đề, đấu tranh chuyên sâu với các loại tội phạm. Sơ kết, đánh giá về các chuyên đề phòng chống tội phạm nhằm đề xuất các giải pháp, biện pháp tập trung thực hiện trong thời gian tới.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Trình, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP Hồ Chí Minh, trật tự xã hội là một vấn đề lãnh đạo thành phố và cả hệ thống chính trị cần tập trung giải quyết trong thời gian tới.
Để hướng đến TP HCM có chất lượng sống tốt thì việc bảo đảm TTATXH cho người dân là một trong những nhu cầu thiết yếu. Đặc biệt, cần nâng cao ý thức của người dân trong việc phối kết hợp, tự chủ trong việc bảo đảm TTATXH cho bản thân và gia đình...
Thiết nghĩ, để bảo đảm TTATXH ở TP HCM hiện nay đòi hỏi phải có sự phối hợp đồng bộ giữa người dân, chính quyền, lực lượng vũ trang và các tổ chức chính trị - xã hội. TP HCM phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và viễn thông trong quản lý trật tự đô thị nhằm thúc đẩy sự "tương tác" giữa người dân và chính quyền, tạo nên tính trật tự và an toàn trong đời sống đô thị, nhất là trên những lĩnh vực trọng điểm, nhạy cảm, hướng tới xây dựng TP HCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, theo Đề án xây dựng thành phố thông minh hiện nay.
Muốn vậy, thành phố cần phát huy toàn diện sức mạnh của cả hệ thống chính trị để đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, TTATXH, giữ vững sự bình yên tạo môi trường thuận lợi để thành phố xây dựng và phát triển.
Đồng thời, cần có sự quan tâm nghiên cứu để hình thành các chính sách quản lý phù hợp với tình hình mới về vấn đề giao thông, xây dựng đô thị, môi trường… góp phần đảm bảo sự ổn định xã hội, tạo điều kiện cho sự tăng trưởng và phát triển bền vững của thành phố.