Để các em tự tin hòa nhập cộng đồng
Kỹ năng, hiểu theo nghĩa đơn giản nhất, đó chính là năng lực thích ứng của mỗi người trong một hoàn cảnh cụ thể để đạt được hiệu quả công việc tốt nhất.
Mỗi lứa tuổi, nghề nghiệp, môi trường sống đều đòi hỏi những kỹ năng riêng. Trong xã hội hiện đại, cụm từ "kỹ năng mềm" luôn được các nhà tuyển dụng đánh giá cao hơn là những kỹ năng chỉ thu nạp được qua sách vở.
Kỹ năng không tự nhiên mà có. Nó phải được dạy từ rất sớm ngay từ khi các em bước chân vào trường học. Và người dạy các em chính là những thầy, cô giáo trên lớp. Nhắc lại điều này để khẳng định rõ vai trò của giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn là người dạy các em những kỹ năng cơ bản, trong đó, quan trọng nhất là hướng các em tới những giá trị tốt đẹp, là những công dân tương lai sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.
 |
| Minh họa của Lê Tiến Vượng. |
Biết là quan trọng như thế, nhưng nhìn vào việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong trường phổ thông hiện nay khiến chúng ta không khỏi phiền lòng. Đó là việc vừa làm vừa rút kinh nghiệm, bởi chưa có một khung chương trình thống nhất, hoàn chỉnh. Ngoài ra, năng lực giáo viên còn hạn chế do chưa được đào tạo bài bản nội dung cũng như phương pháp giảng dạy, mà chủ yếu dạy học bằng kinh nghiệm.
Vì chưa có một giáo trình thống nhất nên việc giảng dạy cũng chỉ mang tính chắp vá cho xong. Các truyền đạt thông thường nhất là thầy cô trên lớp chủ yếu lồng ghép kiến thức và kỹ năng sống thông qua bài học hoặc tiết sinh hoạt cuối tuần mà hầu như không có một mối liên hệ nào với thực tế cuộc sống sinh động. Rõ ràng điều này dẫn tới một hệ quả tất yếu là giờ học trở nên vô vị bởi học sinh hầu như không thu nạp được kiến thức gì.
Vậy chúng ta phải làm gì để có thể trang bị được nhiều kỹ năng sống tốt nhất cho học sinh? Một nghiên cứu khoa học mới đây được nhiều người ủng hộ, đó là dạy học tích hợp - một trong những phương pháp dạy học tiên tiến được xem là hướng đi mới trong giảng dạy kỹ năng sống cho học sinh.
Dạy học tích hợp không phải là sự pha trộn cơ học của nhiều bộ môn khác nhau mà là kết hợp nhiều loại kiến thức, cách thức để cùng giải quyết những vấn đề mà cuộc sống đặt ra cho người học. Trong đó, mô hình dạy học trải nghiệm đã tạo được nhiều hứng thú với thầy cô giáo và học sinh.
Đơn cử một ví dụ: Bạn sẽ làm gì khi trong khu nhà bạn sống xảy ra một vụ hỏa hoạn? Có rất nhiều ý kiến đưa ra, đa số là những ý kiến tích cực nhưng sẽ là đầy đủ nhất, sinh động nhất, hiệu quả nhất khi tham gia truyền đạt những kỹ năng này cho học sinh là một đơn vị Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn.
Thông qua sự phối hợp này, học sinh không chỉ được trang bị những kỹ năng cơ bản để tự cứu mình trong hoàn cảnh đó mà còn biết thêm những kỹ năng khác để tham gia dập lửa, hỗ trợ sơ cứu nạn nhân.
Buổi học sẽ sinh động hơn khi đơn vị chữa cháy chuyên nghiệp này có đủ các phương tiện, công cụ cần thiết giúp học sinh có cái nhìn chân thật nhất về những việc cần phải làm trong một đám cháy. Và mục đích của việc dạy kỹ năng này thu được kết quả hơn cả những dự kiến ban đầu, đó là việc hướng các em quan tâm, chia sẻ tới cộng đồng bằng những việc làm thiết thực, ý nghĩa.
Học gì, trang bị kỹ năng gì rồi cũng đi đến mục đích cuối cùng là phát triển năng lực mỗi người. Đây là việc làm đặc biệt quan trọng, giúp các em học sinh hạn chế tối đa những rủi ro trong cuộc sống và hòa nhập cộng đồng một cách cởi mở, tự tin. Đó cũng là hình ảnh những công dân tương lai, khi chúng ta muốn hướng tới việc xây dựng một xã hội ngày càng văn minh, hiện đại.