“Hộ chiếu COVID” có thể dẫn đến xem nhẹ phòng dịch

• Hơn 2 triệu học sinh Hàn Quốc trở lại trường bất chấp COVID-19
• Cảnh báo nguy cơ tái bùng phát dịch COVID-19

Vaccine chống virus SARS-CoV-2 mới chỉ ở giai đoạn phát triển, vì vậy ý tưởng áp dụng hộ chiếu miễn dịch đang dược nhiều nước quan tâm. 

Hộ chiếu như vậy cần trở thành một loại giấy tờ bảo đảm sức khỏe cho người đến một quốc gia cụ thể nào đó. Người ta cho rằng loại "hộ chiếu COVID" như vậy chỉ có thể được cấp cho những người đã có kháng thể chống COVID-19 trong cơ thể.

Mới đây, Estonia là quốc gia đầu tiên trên thế giới thử nghiệm hộ chiếu miễn dịch để người lao động có thể quay trở lại công sở an toàn sau khi kết thúc lệnh phong tỏa do dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19. 

Sáng kiến này do tổ chức phi chính phủ Back to Work, gồm một nhóm các doanh nhân công nghệ, các chuyên gia y tế địa phương và các quan chức nhà nước, thực hiện. 

Một hộ chiếu miễn dịch số sẽ thu thập dữ liệu xét nghiệm và cho phép người dùng chia sẻ tình trạng miễn dịch với bên thứ 3, như chủ lao động, thông qua mã QR.

Theo ông Dmitry Kuprash, nhà nghiên cứu tại Viện Sinh học phân tử Engelhardt thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga kiêm người đứng đầu Trung tâm điều chỉnh chính xác cao và công nghệ di truyền dành cho y sinh học, tính hiệu quả và độ tin cậy của hộ chiếu miễn dịch như vậy vẫn phải được chứng minh qua việc quan sát nhiều lần những người đã bị nhiễm coronavirus.

“Xét nghiệm kháng thể vẫn chưa đủ. vì trong trưởng hợp kháng thể ít thì độ đề kháng chống lây nhiễm vẫn cực kỳ thấp, điều đó có nghĩa là không thể loại trừ nguy cơ tái nhiễm. 

Tuy nhiên, cuộc sàng lọc quy mô lớn về kháng thể ở Moskva đang được áp dụng, trong mọi trường hợp, các nhà khoa học không từ bỏ nỗ lực tìm hiểu manh mối: xét nghiệm kháng thể cụ thể nào có thể được coi là đảm bảo khả năng miễn dịch đáng tin cậy. Các quốc gia khác hiện cũng đang thực hiện các chương trình như vậy”, ông Dmitry Kuprash nói.

Trong ca nhiễm virus kinh điển, các kháng thể hình thành trong khoảng 1-2 tuần, nhưng chúng sẽ tồn tại trong cơ thể con người bao lâu thì vẫn luôn là câu hỏi, bởi điều này có thể bị nhiều yếu tố tác động. 

Giáo sư, Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học Nga Sergei Nedospasov hoài nghi rằng, khái niệm hộ chiếu miễn dịch sẽ được áp dụng trong tương lai gần vì cho rằng việc thử nghiệm dài hạn các xét nghiệm kháng thể thực sự cần thiết để chứng minh một cách đáng tin cậy rằng người ta có đề kháng trước virus. 

Và quan trọng nhất, người đó không còn phát tán "virus sống" vẫn có khả năng lây nhiễm sang người khác. Nhưng nếu không có những dữ liệu đủ điều kiện này, “hộ chiếu COVID” có thể gây hiểu nhầm.

“Tôi cho rằng sẽ không ai dựa vào sự hộ chiếu miễn dịch mà các nhà khoa học hoài nghi, để hy sinh sức khỏe và sự an toàn của cộng đồng để đặt cược vào ngành du lịch. 

Nhưng nếu một số quốc gia nào đó vẫn quyết định đi theo con đường áp dụng hộ chiếu miễn dịch, thì trong mọi trường hợp, hiệu lực của chúng vẫn còn nằm trong vòng nghi vấn. 

Miễn dịch có xu hướng suy yếu dần. Trong trường hợp này, lựa chọn thực tế duy nhất là làm cho hộ chiếu miễn dịch ngắn hạn, không quá vài tháng. Khi đó, khách du lịch sẽ phải chịu một khoản chi phí du lịch tiêu chuẩn khác, ngoài tiền visa và bảo hiểm.

Với bệnh cúm, “giấy tờ sức khỏe” như vậy không có ý nghĩa gì, vì mỗi năm lại có kiểu bệnh cúm mới. Tính chất của virus SARS-CoV-2 ổn định đến mức nào, cộng đồng khoa học vẫn chưa tìm ra”, ông Dmitry Kuprash khẳng định.

Một vấn đề quan trọng khác đối với việc áp dụng hộ chiếu miễn dịch là vấn đề niềm tin quốc tế, ông Dmitry Kurpash nói. Theo nhà khoa học, phía chủ nhà cần chắc chắn rằng kết quả xét nghiệm kháng thể của tất cả khách du lịch nhập cảnh đã được thực hiện một cách trung thực chứ không phải được mua bán.

“Đây có thể là một vấn đề phức tạp. Có những nước nào đó có thể cố gắng giải quyết vấn đề bằng cách thử nghiệm kháng thể tại các trung tâm thị thực, nhưng đó là các giả định vượt ra ngoài thẩm quyền của các nhà khoa học”.

Trong khi đó, một số chuyên gia cho rằng những người có kháng thể với virus SARS-CoV-2 sẽ có một số lợi thế khi đi du lịch so với những người chưa bị nhiễm virus này. 

Họ bày tỏ lo ngại rằng trong trường hợp như vậy, khi chưa đạt được miễn dịch tập thể ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, sẽ xuất hiện một tình huống khá nghịch cảnh là bị lấy COVID lại dễ dàng hơn để được đi lại tự do.

Trong khi đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo không nên vội áp dụng hộ chiếu miễn dịch như một cách để bảo vệ du khách. Thậm chí, WHO cũng cho rằng, những thứ như hộ chiếu miễn dịch có thể dẫn mọi người tới tâm lý phớt lờ các chỉ dẫn y tế cộng đồng trong trạng thái bình thường mới hiện nay. 

WHO lưu ý rằng các công dân và chính phủ tất cả các quốc gia trên thế giới đều hy vọng vào xét nghiệm kháng thể như một cách để tiếp tục cuộc sống bình thường. 

Nhưng đáng tiếc là tại thời điểm này "không có bằng chứng cho thấy những người đã khỏi bệnh sẽ không bị tái nhiễm". Và theo các nhà phân tích của WHO, các xét nghiệm sai lầm có thể gây nguy hiểm cho cuộc sống nhiều ngàn người.