Nghề "osin" thời 4.0

• Chuyện cười ra nước mắt về nghề ôsin

Giúp việc trên ứng dụng

Từ ngày công nghệ 4.0 len lỏi vào tận giường ngủ, Lê Thị Hiền (22 tuổi), sinh viên năm cuối một trường đại học tại quận 3, TP. Hồ Chí Minh quyết định đi làm osin. Trước đây, Hiền làm đủ thứ nghề, gia sư, phát tờ rơi, tiếp thị quảng cáo...và tuyệt nhiên chưa bao giờ nghĩ có một ngày sẽ đi làm osin bởi mặc cảm về thân phận của nghề.

Hiền có vài người bạn làm xe ôm Grap, Uber động viên đăng ký tìm việc trên ứng dụng tải về từ máy điện thoại Smatphone. Một số ứng dụng giúp việc nhà đang thịnh hành hiện nay như House care, bTaskee, WiiDo...

Phận nữ như Hiền làm giúp việc nhà là phù hợp nhất. Suy đi tính lại, gạt lòng tự trọng sang một bên, Hiền quyết định đăng ký. Mọi thông tin về địa điểm, thời gian, mức lương được thông tin cụ thể trên hệ thống quản lý của ứng dụng.

Thành viên trong Group được tùy ý chọn lựa. Hiện nay, mỗi giờ làm có mức giá từ 50.000 - 60.000 đồng. Một ngày làm 3 tiếng cũng có 150 - 180 ngàn. Đây là số tiền không hề nhỏ với một sinh viên như Hiền.

Ngày đầu đi làm, Hiền có chút bối rối, ngại ngùng nhưng may mắn gặp được gia đình tử tế, họ đối xử với Hiền rất lịch sự khiến cô cảm thấy được tôn trọng. Công việc của Hiền là lau chùi toàn bộ ngôi nhà 3 tầng, không hề bị gò bó thời gian bởi tiền được tính theo giờ. Hiền hoàn thành hết gần 3 giờ đồng hồ, chủ nhà trả tiền sòng phẳng. Ra về, cô còn được cho mấy trái bưởi.

Từ đó, hễ rảnh ngày nào Hiền đều đăng ký đi làm. Công việc đều đặn cho cô thu nhập ổn định trong những ngày chờ đợi để lấy tấm bằng đại học. Hơn 3 tháng đi làm osin, Hiền hoàn toàn tự tin ở khả năng lao động của mình.

Khi chúng tôi hỏi, có gặp rủi ro gì trong quá trình "xâm nhập" vào nhà một người chưa từng quen biết? Hiền cười, cho biết: "Tính ra em "xâm nhập" được vài trăm căn nhà rồi mà toàn những ngôi nhà lớn, gia chủ giàu có. Có lần em làm cho một gia đình tại Phú Mỹ Hưng (Quận 7), khi xong việc ông cụ là bố của chủ nhà quý em mời ở lại ăn cơm. Sau đó ngày nào ông cũng gọi điện tâm sự, em thấy ngại nên thường lấy cớ lảng tránh".

Có một trường hợp khi Hiền tới làm thì chỉ mỗi ông chủ ở nhà, mặc đúng chiếc quần cộc, Hiền có chút lo lắng vì đọc báo, xem tivi thấy nhiều vụ sàm sỡ, hiếp dâm. Hiền làm mà tâm trạng thấp thỏm, ngó trước ngó sau.

Cô nhắn cho người bạn địa chỉ nhà, dặn trong vòng hai tiếng không thấy nhắn tin thì chủ động gọi điện. Nếu không nghe máy thì phải chạy tới ngay lập tức. Hiền bảo, lo xa như vậy cũng không thừa, làm sao phải giữ sự an toàn tuyệt đối cho mình. 

"Osin online" nở rộ, nhiều bạn trẻ trước kia làm nhân viên bán hàng, lương thấp, gò bó thời gian đã ồ ạt chuyển sang làm giúp việc. Nguyễn Văn Thành Nam (24 tuổi), tốt nghiệp Trường cao đẳng ngành kỹ thuật tin học, sau khi ra trường làm vạ vật một số nơi thấy bí bách nên quyết định nghỉ, đi làm giúp việc nhà.

Là thanh niên trai tráng mới đầu làm osin nghe cũng hơi kỳ, nhưng Nam cũng vượt qua. Dự định của Nam là sẽ lấy ngắn nuôi dài, làm osin để có tiền sinh sống, đầu tư thời gian học thêm một khóa tiếng Nhật để thực hiện ước mơ xuất ngoại.

Nếu Nam cứ vùi đầu vào làm giờ hành chính ở chỗ cũ, lương ba cọc ba đồng thì không bao giờ phát triển tương lai được. Mỗi ngày đi làm, Nam đều nghĩ như vậy nên mọi xấu hổ, bi ai cậu đều nhẹ nhàng vượt qua. Chủ nhà rất thích Nam bởi cậu vừa chăm chỉ lại khỏe khoắn, làm việc hiệu quả. Có nhà nhận Nam vào ở luôn rồi họ tạo điều kiện cho đi học nhưng Nam từ chối.

Nam chia sẻ: "Đây không phải công việc chính em gắn bó lâu dài nên ở nhà người ta mình cảm thấy không thoải mái và rất ngại. Làm việc bằng ứng dụng rất tiện lợi. Thích thì em làm, hôm nào bận học hoặc đi chơi đâu đó thì nghỉ, chẳng ai bắt bẻ được mình".  

Thế mạnh của nghề giúp việc bán thời gian là biết trước được những công việc mình cần làm, xác định được đúng vị trí trên bản đồ, quãng đường mình cần đến đó và cả tên tuổi người thuê. Người lao động có thể chọn lựa thời gia rảnh của mình để linh hoạt chọn thời điểm muốn làm.

Bên cạnh đó, nghề giúp việc nhà theo giờ còn không kén đối tượng làm việc, từ những bà nội trợ, những bà mẹ bỉm sữa, công nhân viên chức đến sinh viên đều có thể đăng kí đi làm.

Phá vỡ ranh giới chủ - tớ

Mạng intener lan tỏa, không chỉ người trẻ tiếp cận công nghệ thông tin để phục vụ việc kiếm tiền, thời gian gần đây, các dịch vụ môi giới giúp việc trở nên ế ẩm bởi không có đối tác.

Thay vì trước đây, đa phần lao động phổ thông từ quê lên thường tìm tới các trung tâm giới thiệu việc làm đăng ký thì nay họ đã trực tiếp tìm việc làm chỉ bằng một chiếc điện thoại thông minh. Bà Nguyễn Thị Lành (60 tuổi, quê An Giang) từ đầu năm đến nay đã chủ động được công việc của mình, với mức thu nhập khá.

Hơn một năm trước, bà Lành chân ướt chân ráo vào TP. Hồ Chí Minh, không quen biết ai, bà đành phải nhờ tới dịch vụ môi giới tìm việc. Họ giới thiệu bà tới nhà nào là bà phải ở đó làm, dù muốn hay không. Bà sẽ phải đóng tiền lệ phí môi giới, đồng thời môi giới cũng "ăn" thêm hoa hồng phía nhà chủ mỗi phi vụ là 600 ngàn đồng.

Trong vòng một tháng, bà Lành chuyển chỗ làm 3 lần. Mỗi nhà bà làm được vài ngày, nhà nào tốt thì cho bà tiền xe ôm, còn không thì mất trắng ngày công do bà vi phạm hợp đồng. Tết vừa rồi, cô con gái của bà Lành làm nhân viên trong siêu thị điện thoại đã mua tặng mẹ một chiếc Smatphone.

Bà Lành tập tành bước vào thế giới công nghệ. Trở lại thành phố, bà không đi làm osin theo dạng hợp đồng tháng nữa mà làm theo giờ tự do trên ứng dụng điện thoại. Các thao tác đăng nhập, tìm kiếm trên ứng dụng tương đối đơn giản, chỉ cần làm vài lần là quen.

Bà Lành thoải mái chọn lựa trên phần mềm nhà quản lý ứng dụng. Mỗi ngày bà làm hết công suất là 10 tiếng, thu về 500 - 600 ngàn đồng, chưa kể tiền thưởng của chủ nhà. Một tháng trung bình bà Lành kiếm trên 10 triệu đồng, thu nhập cao gấp đôi thời điểm bà đi ở tháng.

Nói về nghề osin online, bà Lành kể: "Mình làm bao nhiêu hưởng bấy nhiêu, hoàn toàn tự do, thoải mái và được tôn trọng. Ngày trước tôi đi ở tháng cho người ta không được như vậy đâu, mặc dù được bao ăn bao ở. Nói là giúp việc nhà nhưng ở trong nhà của họ thì trăm thứ việc không tên, đi chợ, nấu ăn, trông em bé...Chủ nhà dù có tỏ ra tốt đến mấy tôi vẫn thấy có phân biệt trên dưới, thấp hèn. Còn nghề "osin online" thì việc nào ra việc nấy. 

Với dịch vụ này, những chủ nhà sử dụng osin cũng rất yên tâm, bởi lý lịch của họ đã được kiểm duyệt qua nhà sáng lập ứng dụng. Nếu có bất kỳ phàn nàn nào, chủ nhà sẽ thể hiện bằng việc chấm điểm qua dấu sao trên App hoặc phản ánh trực tiếp với nhà cung cấp.

Qua gần một năm sử dụng osin online, chị Đinh Thị Phương (quận 1, TP. Hồ Chí Minh) rất hài lòng. Chị Phương làm ngân hàng, chồng làm doanh nghiệp đi tối ngày nên không có thời gian lau dọn nhà cửa. Mỗi tuần, chỉ thuê người giúp việc 3 buổi, mỗi buổi 3 tiếng. Số tiền phải trả hoàn toàn trong tầm tay của vợ chồng chị Phương.

Mấy năm trước, gia đình chị thuê người ở năm nhưng thấy rất bất cập. Chẳng hạn như chuyện riêng tư của vợ chồng, chuyện nhà rồi những chuyến đi du lịch, mang người giúp việc theo thì không tiện mà để ở nhà thì lo sợ họ "khua khoắng" tài sản.

Có lần bị mất chiếc giây chuyền vàng, chị Phương rất thất vọng, bán tín bán nghi bà osin trong nhà nhưng không có cớ nào để bắt bẻ. Rồi một lần bị bể chiếc bình hoa thủy tinh rất quý, do không bắt được tận tay nên osin cứ chối đây đẩy.

Cuối cùng, chị Phương phải lấy cớ chuyển nhà để chấm dứt hợp đồng với osin. Chuyển sang dùng giúp việc trên App, chị Phương hoàn toàn "ưng cái bụng" bởi nhà cửa vừa sạch sẽ lại không có ai làm phiền không gian gia đình. Khi nào cần thì gọi, hoàn toàn chủ động. "Đây là cách làm việc hiệu quả mà văn minh", chị Phương nhận định. 

Sự tương tác giữa nhà cung và nhà cầu ở ngành nghề này đã phá vỡ lối mòn truyền thống về công việc của osin. Ranh giới giữa chủ- tớ, giữa đẳng cấp đã phần nào được dung hòa. Ở đó, chỉ có người mua và người bán trên một tư thế cân bằng.