Nhận diện các giải pháp "hạ nhiệt" tai nạn xe khách

• Xe khách mất lái tông gây tai nạn kinh hoàng
• Gây tai nạn thảm khốc do tài xế ngủ gật?

Rạng sáng 2-10, một vụ tai nạn xe khách đặc biệt nghiêm trọng đã xảy ra trên địa bàn huyện Dương Minh Châu (Tây Ninh) khiến 16 người thương vong thêm một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo mang tên… tai nạn xe khách.

1. Nhắc tới vụ TNGT xảy ra vào rạng sáng 2-10 vừa qua trên đường 784, đoạn qua địa bàn xã Truông Mít (huyện Dương Minh Châu), dư luận không khỏi đau xót.

Khoảng 4h ngày 2-10, ôtô 16 chỗ mang BKS 67B-004.57 khi đang lưu thông trên đường 784 (theo hướng TP Hồ Chí Minh đi Khu du lịch núi Bà Đen - Tây Ninh), đoạn thuộc ấp Thuận Hòa, xã Truông Mít đã xảy ra va chạm với xe khách loại 35 chỗ mang BKS 70B-015.23 do tài xế Lê Xuân Vinh (ở Đồng Tháp) điều khiển chạy theo hướng ngược lại.

Hậu quả của vụ tai nạn khiến 6 người tử vong và 10 người bị thương. Tại hiện trường, ôtô 16 chỗ bị biến dạng, phần vỏ xe bị bung hoàn toàn, còn xe khách 35 chỗ cũng bị hư hỏng nặng. Ngay sau khi vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng trên xảy ra, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia đã có công điện gửi các cơ quan chức năng về việc khắc phục hậu quả vụ TNGT, huy động những điều kiện tốt nhất về y tế để cứu chữa những nạn nhân bị thương; tổ chức thăm hỏi, hỗ trợ động viên gia đình các nạn nhân trong vụ tai nạn…; khẩn trương điều tra làm rõ nguyên nhân, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm gây ra vụ tai nạn.

Vụ tai nạn trên một lần nữa cảnh báo về thực trạng tai nạn xe khách. Thực tế cho thấy, số vụ vi phạm, tai nạn liên quan đến xe khách diễn ra khá phức tạp. Mỗi vụ tai nạn xe khách xảy ra kéo theo đó là hậu quả khôn lường.

Mới đây, vào lúc 16h ngày 09-9, tại Km 1768+530 QL1A, đoạn qua địa bàn xã Tân Đức, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận, xe ô tô khách giường nằm mang BKS 79B-019.57 do Nguyễn Văn Tấn (30 tuổi) ở Quảng Tiến, huyện Trảng Bom (Đồng Nai) điều khiển theo hướng Phan Thiết đi TP Hồ Chí Minh đã va chạm với xe ô tô tải đầu kéo BKS 15C - 201.11 kéo rơ mooc BKS 51R - 109.80 do Dương Văn Huyên, (27 tuổi) ở huyện Ân Thi (Hưng Yên) điều khiển lưu thông theo chiều ngược lại. Vụ tai nạn khiến xe ôtô khách lật xuống hố bên đường, làm 2 người chết tại chỗ và 16 người bị thương.

Tai nạn xe khách đau lòng là thế, vậy nhưng khi có mặt trên một số tuyến quốc lộ (QL): QL1A (đi qua các tỉnh miền Trung), QL5 (qua tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng), QL2 (qua tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Tuyên Quang, Hà Giang), QL3 (qua tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng)… chúng tôi nhận thấy, nhiều tài xế điều khiển xe khách vượt ẩu, lấn làn đường, dừng đón trả khách không đúng quy định.

Người điều khiển phương tiện tham gia giao thông trên những tuyến đường này không khỏi lo ngại. Khi được hỏi: "Điều khiển xe lấn làn đường, không chấp hành luật như vậy, không sợ tai nạn xảy ra sao?", nhiều tài xế xe khách trả lời rất thiếu trách nhiệm: "Lái xe cả chục năm rồi, có xảy ra tai nạn bao giờ đâu mà lo (!?)".

2. Điều dễ thấy, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, hoạt động giao thương giữa các tỉnh, thành không ngừng đẩy mạnh, đó là sự gia tăng của loại hình xe khách. Người dân sử dụng xe khách để đi thăm thân, tham quan - giao lưu văn hóa giữa các vùng miền ngày một tăng. Có cầu ắt có cung, xe khách tham gia hoạt động trên tuyến theo đó tăng nhanh về số lượng.

Với lưu lượng xe khách tham gia giao thông trên các tuyến đường hiện nay cũng đặt ra nhiều mối lo liên quan đến vi phạm, TNGT. Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về trật tự, an toàn giao thông (Cục CSGT) cũng tỏ ra lo ngại trước những vi phạm, TNGT liên quan đến xe khách trong thời gian qua. Có điều này cũng bởi, theo đánh giá của Cục CSGT, trong 8 tháng đầu năm 2017, toàn quốc đã xảy ra hơn 12 ngàn vụ TNGT làm chết 5.422 người và bị thương 10.534 người.

Đáng chú ý, qua phân tích 5.923 vụ TNGT trong tổng số hơn 12 ngàn vụ TNGT nêu trên, có tới 361 vụ TNGT liên quan đến xe khách. Con số này cho thấy, tai nạn xe khách đang diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều hệ lụy khôn lường.

Đâu là nguyên nhân khiến vi phạm, tai nạn xe khách có chiều hướng gia tăng như hiện nay? Theo đại diện Cục CSGT, qua phân tích nguyên nhân các vụ tai nạn xe khách cho thấy, lỗi chủ quan của tài xế xe khách chiếm đến hơn 70%. Thời gian qua, lực lượng CSGT không ngừng phối hợp với các đơn vị chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập trung xử lý các trường hợp vi phạm, song nhiều tài xế thiếu ý thức, phớt lờ các quy định của Luật Giao thông điều khiển xe khách vi phạm các lỗi là nguyên nhân trực tiếp gây ra tai nạn như: chạy quá tốc độ quy định; tránh, vượt sai quy định; chở quá tải, quá số người quy định; đi không đúng phần đường, làn đường…

Chưa hết, vì lợi nhuận, nhiều chủ doanh nghiệp đã tăng ca, tăng chuyến, đặc biệt vào dịp lễ, Tết… khiến tài xế xe khách phải "tăng tốc" đáp ứng yêu cầu của chủ doanh nghiệp. Điều này khiến số vụ va chạm, TNGT luôn tiềm ẩn xảy ra.

Cùng với đó, công tác quản lý xe vận tải hành khách của các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, cơ quan chức năng hiện còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng tài xế xe khách "nhờn" luật, không chấp hành nghiêm các quy định về vận tải hành khách. Như vụ tai nạn xe khách xảy ra trên đường 784 (Tây Ninh) đã nêu ở trên.

Theo ông Ngô Công Thức, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh An Giang, xe ôtô 16 chỗ mang BKS 67B-004.57 chở khách trong vụ việc là xe cá nhân, chưa được cấp phép tham gia hoạt động kinh doanh vận tải và cũng chưa được cấp phù hiệu. Chiếc xe hoạt động ngoài luồng, không qua bến bãi, khi chở khách không thông báo với cơ quan chức năng.

3.Theo báo cáo của Cục CSGT, trong 8 tháng đầu năm 2017, lực lượng CSGT lực lượng CSGT toàn quốc đã kiểm tra, lập biên bản xử lý gần 3 triệu trường hợp vi phạm TTATGT đường bộ; nộp Kho bạc Nhà nước gần 1 ngàn 800 tỷ đồng; tạm giữ 27.143 xe ôtô và 389.670 môtô; tước 250.653 giấy phép lái xe.

Trong đó, đã xử lý 89.826 trường hợp vi phạm liên quan đến xe khách chủ yếu với các lỗi vi phạm: chạy quá tốc độ, chở quá số người quy định, tránh vượt sai quy định, đón trả khách không đúng quy định. Quyết liệt xử lý vi phạm là thế, vậy nhưng thực tiễn cho thấy, nhiều tài xế xe khách vẫn "nhờn" luật, không chấp hành nghiêm các quy định Luật Giao thông. Để rồi, khi tai nạn đau lòng xảy ra thì quá muộn.

Đề cập đến các giải pháp "hạ nhiệt" các vi phạm, tai nạn xe khách, Thượng tá Nguyễn Quang Nhật nhấn mạnh, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lực lượng CSGT cần tiếp tục tăng cường công tác tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm các lỗi vi phạm là nguyên nhân trực tiếp gây ra TNGT như: đi không đúng phần đường, làn đường; chạy quá tốc độ quy định; sử dụng rượu bia khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông…

Cùng với đó, việc nghiên cứu, quản lý khai thác có hiệu quả các ứng dụng của công nghệ trong quá trình giám sát hành trình tài xế điều khiển phương tiện lưu thông trên đường; từ đấy, lực lượng chức năng phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm của cả tài xế lẫn doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh vận tải hành khách. Chưa hết, công tác kiểm định chất lượng an toàn kỹ thuật đối với phương tiện vận tải hành khách, rồi quy trình đào tạo sát hạch lái xe cũng cần được chú trọng.