Nhật hoàng Akihito: thiên hoàng phá lệ

14:55 05/12/2017
Ngày 30-11 vừa qua, tin tức từ Nhật Bản cho biết Nhật hoàng Akihito sẽ thoái vị vào năm 2019, trở thành Nhật hoàng đầu tiên trong hai thế kỷ qua thoái vị, truyền ngôi cho Thái tử Naruhito.


Quyết định trên được đưa ra tại cuộc họp của Hội đồng Hoàng gia Nhật Bản và được Thủ tướng Shinzo Abe. Theo NHK, ngày Nhật hoàng Akihito thoái vị được ấn định là 30-4-2019. Thái tử Naruhito sẽ lên ngôi vào ngày hôm sau, đánh dấu kết thúc thời đại Heisei (Bình Thành) và mở ra một kỷ nguyên mới bằng tên riêng. Tiến trình thoái vị của Nhật hoàng sẽ chính thức được thiết lập vào ngày 8-12.

Đầu tiên sau 200 năm

Trước đó, vào tháng 8-2016, Nhật hoàng khiến nhiều người bất ngờ khi bày tỏ mong muốn thoái vị vì lý do tuổi tác và sức khỏe sau gần 30 năm trị vì. Ý muốn của Nhật hoàng đã đặt ra thách thức lớn với Chính phủ Nhật Bản vì nước này không có luật cho phép nhà vua từ bỏ ngôi vị khi vẫn còn sống. Sự kiện này cũng gây nên tranh cãi về việc có nên cho phép phụ nữ thừa kế ngôi vị vốn chỉ dành cho nam giới hay không.

Tháng 6-2017, Quốc hội Nhật Bản đã thông qua đạo luật áp dụng một lần duy nhất cho phép Nhật hoàng được nhường ngôi như mong muốn. Ông Akihito sẽ là nhà vua đầu tiên của Nhật Bản thoái vị trong 2 thế kỷ qua.

Nhật hoàng Akihito sinh ngày 23-12-1933 (năm Chiêu Hòa thứ 8), tại Tokyo. Ông là con trai trưởng và là người con thứ năm của Thiên hoàng Chiêu Hòa (Hirohito) và Hoàng hậu Hương Thuần (Kuni Nagako). Lúc thiếu thời (1940-1952), hoàng gia bổ quan giáo thụ dạy dỗ riêng cho thái tử cho đến khi nhập học trung học tại Gakushuin (Học Tập Viện) - trường dành riêng cho tầng lớp quý tộc Nhật Bản. Khác với thông lệ tiền triều, Vua Chiêu Hòa không bổ nhiệm Akihito vào quân đội khi xong trung học.

Tháng 3-1945, khi Mỹ ném bom không kích thủ đô Tokyo, ông và em trai là Hoàng tử Masahito, phải sơ tán khỏi kinh kỳ. Thế chiến II kết thúc, Nhật Bản bị Mỹ chiếm đóng. Akihito theo học Anh văn do Elizabeth Gray Vining - một chuyên viên thư viện - dạy kèm. Ông tốt nghiệp khoa Chính trị Trường đại học Gakushuin. Ngày 10-11-1952 (năm Chiêu Hòa thứ 27), Akihito nhận lễ tấn phong Hoàng Thái tử tại Hoàng cung Tokyo.

Gần dân và không ngại xin lỗi

Những năm sau đó, Thái tử Akihito và vợ là Công nương Michiko lần lượt công du 37 nước trên thế giới để phá bỏ thành kiến Hoàng gia Nhật Bản vô cảm như người máy, tạo bộ mặt mới gần gũi với thần dân Nhật Bản hơn. Sau khi lên ngôi, ông cũng tiếp tục rút ngắn khoảng cách giữa vua chúa và thường dân Nhật Bản. Thiên hoàng và Hoàng hậu đã viếng thăm chính thức 18 quốc gia, cũng như tuần du 47 các phủ huyện Nhật Bản.

Ngày 7-1-1989, khi Vua Chiêu Hòa băng hà. Thái tử Akihito lên ngôi, thành Thiên hoàng thứ 125 của Nhật Bản, nhằm ngày 12-11-1990, lấy niên hiệu là Heisei (Bình Thành). Hiến pháp Nhật Bản sau Thế chiến II quy định nhà vua chỉ mang tính tượng trưng và không có quyền lực chính trị.

Thiên hoàng Akihito đã vài lần công khai xin lỗi các nước châu Á về những tội ác của phát xít Nhật Bản đã gây ra cho họ trong Chiến tranh thế giới thứ 2, bắt đầu bằng việc xin lỗi Trung Quốc vào tháng 4-1989, 3 tháng sau khi vua cha Chiêu Hòa qua đời.

Năm 2001, Thiên hoàng Akihito cho rằng trong thời cổ, khi người dân Triều Tiên di cư đến Nhật Bản họ đã truyền thụ nhiều tri thức về văn hóa và khoa học kỹ thuật cho Nhật Bản, và những sự kiện đáng tiếc trong quá khứ như những khoảng thời gian quan hệ Nhật-Triều căng thẳng nên được hai bên tha thứ.

Tháng 6-2005, Thiên hoàng Akihito viếng thăm khu vực Saipan của Mỹ, nơi diễn ra trận Saipan nổi tiếng cùng với Hoàng hậu Michiko. Trong chuyến thăm, Thiên hoàng đã đến các đài tưởng niệm chiến tranh gửi hoa viếng và cầu nguyện cho các vong linh của binh sĩ Nhật Bản, Mỹ cùng các thường dân Triều Tiên và dân địa phương đã bỏ mạng tại trận đánh này. Đây là lần đầu tiên một Thiên hoàng đi viếng một địa điểm xảy ra chiến tranh nằm ngoài lãnh thổ Nhật Bản.

Ngày 8-8-2016, trong bài phát biểu trên sóng Truyền hình Quốc gia, Nhật hoàng Akihito đã tỏ ý định rõ ràng về việc thoái vị vì tuổi cao sức yếu. Đó là một đoạn video hiếm hoi của Nhật hoàng Akihito phát biểu trên truyền hình với thần dân. Trong thời gian trị vì 28 năm, Nhật hoàng mới chỉ một lần phát biểu với hình thức này vào tháng 3-2011, sau thảm họa động đất và sóng thần Tohoku 2011.

Việc Nhật hoàng Akihito thoái vị sẽ khép lại thời kỳ Heisei (Bình Thành) trong lịch sử Nhật Bản. Hoàng gia Nhật Bản hiện tại được xem là thiết chế quân chủ duy trì liên tục lâu nhất thế giới.

Gia Hân

LTS: Năm 2025 sắp đi qua và đây là lúc để nhìn lại một năm với những điểm nhấn, những sự kiện, những vấn đề… được xem là tiêu biểu nhất trong năm.

Công tác nhân sự mỗi kỳ Đại hội Đảng luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt trong Đảng và toàn xã hội, bởi đây là nhiệm vụ “then chốt của then chốt”, liên quan trực tiếp đến vận mệnh của Đảng, tương lai của đất nước và niềm tin của nhân dân. Tuy nhiên, cũng chính vì tính chất đặc biệt quan trọng đó, công tác nhân sự trở thành một trong những mục tiêu chống phá trọng điểm mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị và các phần tử bất mãn tìm mọi cách xuyên tạc, bôi nhọ, kích động. Trong thời điểm nhạy cảm hiện nay, việc tỉnh táo nhận diện đúng - sai, thật - giả, chủ động vạch trần và phản bác các luận điệu xuyên tạc là yêu cầu cấp thiết đối với mỗi cán bộ, đảng viên và người dân.

Sau 34 năm rơi vào bế tắc, một vụ án mạng tại Mỹ đã có lời giải khi toàn bộ hồ sơ điều tra được xem xét lại từ đầu, tách khỏi những kết luận trong quá khứ. Việc “soi lại hồ sơ” không nhằm tìm kiếm chứng cứ mới, mà tập trung rà soát cách dữ liệu cũ từng được diễn giải, qua đó phát hiện những giả định sai lệch đã vô tình chi phối hướng điều tra suốt nhiều thập kỷ.

Ngày 27/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Đồng Nai cho biết đã ra quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam bị can Nguyễn Ngọc Thắng (SN 1976, ngụ ấp Cọ Dầu 1, xã Xuân Đông, tỉnh Đồng Nai) để điều tra về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Nguyễn Ngọc Thắng là Giám đốc Công ty TNHH Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Miền Nam.

Sáng 27/12, TP Hồ Chí Minh tổ chức diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân trên địa bàn thành phố năm 2025. Cuộc diễn tập được tổ chức tại Bệnh viện Ung Bướu cơ sở 2 (số 12, đường 400, phường Tăng Nhơn Phú), có sự tham gia của nhiều lực lượng: Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Công an thành phố, Bộ Tư lệnh thành phố, Sở Y tế, Trung tâm Hạt nhân, các bệnh viện, Trung tâm Cấp cứu 115…

Hỏi: Tôi được biết, từ năm 2026 mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân có thay đổi. Xin tòa soạn cho biết mức giảm trừ gia cảnh áp dụng từ ngày 1/1/2026? Người phụ thuộc bao gồm những ai theo quy định? (Nguyễn Văn Tiến, phường Định Công, Hà Nội)

Khi Hiệp ước New START, văn kiện kiểm soát vũ khí hạt nhân chiến lược cuối cùng còn hiệu lực giữa Nga và Mỹ, bước vào những tháng đếm ngược trước thời điểm hết hạn ngày 5/2/2026, thế giới không chỉ đối diện nguy cơ một hiệp ước “chết lâm sàng”. Điều đáng lo hơn là viễn cảnh trật tự kiểm soát vũ khí hình thành suốt hơn nửa thế kỷ qua có thể khép lại trong im lặng, để lại khoảng trống chiến lược mà chưa có khuôn khổ nào sẵn sàng thay thế. New START không sụp đổ bằng một cú sốc, mà đang bị rút ruột từng phần; và chính cách tan rã lặng lẽ ấy mới là phép thử nguy hiểm đối với ổn định chiến lược toàn cầu.

Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) sẽ cử đội U21 Việt Nam tham dự ASIAD 2026 thay vì đội U23. Đây là một chiến lược nhằm chuẩn bị cho các mục tiêu tương lai.

Hôm nay, không khí lạnh đã bao trùm khắp các tỉnh thành miền Bắc khiến nền nhiệt về đêm và sáng sớm giảm sâu ở mức 12 - 15 độ C, trời rét đậm, có nơi rét hại. Tuy nhiên ban ngày có nắng nên cảm giác ấm lên rõ rệt, trời khô hanh.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文