Vững chãi "đầu cầu" đất Việt

Năm 2014, lực lượng Interpol Việt Nam (nay trực thuộc Cục đối ngoại - Bộ Công an) đã làm tốt vai trò đầu cầu liên lạc giữa lực lượng Cảnh sát Việt Nam với Cảnh sát các quốc gia thành viên của tổ chức, góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển các mối quan hệ hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Nhân dịp đầu xuân, chuyên đề CSTC xin chuyển đến độc giả cuộc trò chuyện với Thiếu tướng Trần Duy Thanh - Phó Cục trưởng Cục Đối ngoại, nguyên Chánh Văn phòng Interpol Việt Nam.

- Tình hình tội phạm xuyên quốc gia trong năm 2014 có những động thái đáng chú ý nào, thưa Thiếu tướng?

- Trong năm 2014, tình hình thế giới có nhiều biến động, đặc biệt là sự khó khăn của nền kinh tế toàn cầu, tình hình xung đột, nội chiến tại một số nước vẫn diễn ra; tình hình hoạt động của các loại tội phạm xuyên quốc gia trên thế giới, ở khu vực và tại Việt Nam tiếp tục có những diễn biến phức tạp. Tội phạm nước ngoài lợi dụng xu thế mở cửa, hội nhập quốc tế, hợp tác đa phương của các nước trong khu vực để câu kết, móc nối với các nhóm tội phạm ở trong nước tiến hành các hoạt động phạm tội.

Trong năm qua, các đường dây tội phạm ma túy gốc Phi gia tăng hoạt động vận chuyển ma túy bằng đường hàng không từ khu vực "Trăng lưỡi liềm vàng" và Nam Mỹ vào Việt Nam để đi các nước thứ 3; hoặc các đường dây vận chuyển ma túy, tiền chất từ Việt Nam đi Australia, Đài Loan, Trung Quốc, Australia... Xuất hiện nhiều vụ các đối tượng là Việt kiều mang ma túy từ nước ngoài về Việt Nam tiêu thụ. Ở nước ngoài, tình hình người Việt Nam trồng cần sa, sản xuất trái phép chất ma túy tại một số nước như Cộng hòa Séc, Ailen, Anh... vẫn diễn biến hết sức phức tạp.

Trong lĩnh vực kinh tế, nổi lên hoạt động buôn lậu, lừa đảo trong các lĩnh vực đầu tư, vay vốn, ký kết hợp đồng kinh tế, trốn thuế. Phổ biến thủ đoạn làm giả giấy tờ tài liệu và sử dụng các tài sản thế chấp ảo để vay tiền của các ngân hàng, rồi bỏ trốn xù nợ, gây thiệt hại lớn cho các ngân hàng. Việc các doanh nghiệp của Việt Nam bị các công ty “ma” nước ngoài lừa đảo qua việc ký kết hợp đồng đang diễn ra nhức nhối, gây thiệt hại lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Các vụ án tham nhũng lớn trong thời gian qua đều có yếu tố nước ngoài, như câu kết với đối tượng nước ngoài gây án, thực hiện hành vi phạm tội ở nước ngoài, chuyển tiền ra nước ngoài... Khi có dấu hiệu bại lộ, có đối tượng đưa cả gia đình trốn ra nước ngoài, đến những nước mà ta chưa ký hiệp định tương trợ tư pháp, dẫn độ tội phạm.

Hoạt động buôn lậu, trốn thuế vẫn tiếp diễn, liên quan đến những mặt hàng như: ôtô, gỗ, xăng dầu, linh kiện điện tử. Hoạt động rửa tiền có chiều hướng gia tăng với sự câu kết của các doanh nghiệp, ngân hàng của Việt Nam với các công ty của nước ngoài, gây hại cho thị trường tài chính Việt Nam.

Trong lĩnh vực môi trường, nổi lên hoạt động mua bán, vận chuyển động vật hoang dã, quý hiếm như ngà voi, sừng tê giác, tê tê, rắn, kỳ đà... để xuất trái phép ra nước ngoài hoặc từ nước ngoài vào Việt Nam. Lĩnh vực công nghệ cao đang là điểm nóng hoạt động của tội phạm xuyên quốc gia, với nhiều thủ đoạn tinh vi. Hoạt động lừa đảo trên mạng Internet, trộm cắp tiền từ thẻ tín dụng xuất hiện ngày càng nhiều. Xu hướng câu kết giữa đối tượng trong nước và tội phạm nước ngoài đang gia tăng đáng lo ngại.

- Xin Thiếu tướng cho biết về quan hệ hợp tác giữa lực lượng Interpol Việt Nam và Cảnh sát các nước trong năm qua?

- Thông qua kênh hợp tác Interpol, Asean, Aseanapol, công tác trao đổi thông tin đấu tranh phòng chống tội phạm giữa lực lượng Interpol Việt Nam với đồng nghiệp nước ngoài ngày càng được tăng cường và đã đạt được hiệu quả đáng kể. Các hoạt động về trao đổi kinh nghiệm, đào tạo, tập huấn, hội nghị, hội thảo về các chuyên đề tội phạm xuyên quốc gia như ma túy, buôn người, khủng bố, tội phạm có tổ chức... tiếp tục được đẩy mạnh. Nhiều chương trình, kế hoạch, dự án, chiến dịch trong khuôn khổ hợp tác Interpol, Asean, Aseanapol đã được triển khai, góp phần nâng cao năng lực và hiệu quả công tác hợp tác quốc tế đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình hiện nay. Vai trò hợp tác quốc tế phòng, chống tội phạm đã được đẩy mạnh thông qua việc tham mưu, đề xuất lãnh đạo các cấp triển khai các cam kết quốc tế phòng, chống tội phạm tại Việt Nam.

- Với chức năng điều phối, thiết lập khuôn khổ, cơ chế hợp tác quốc tế phòng chống tội phạm, trong năm 2014, hoạt động của Interpol Việt Nam có những điểm đáng chú ý nào, thưa Thiếu tướng?

- Có thể nói, năm 2014, Interpol Việt Nam đã hoàn thành tốt vai trò "đầu cầu" của mình. Với chức năng điều phối, thiết lập khuôn khổ, cơ chế hợp tác quốc tế phòng chống tội phạm, năm qua, Interpol Việt Nam đã chủ động tham mưu cho lãnh đạo các cấp triển khai thực hiện hàng loạt chương trình, kế hoạch hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia liên quan đến Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Interpol. Đồng thời làm tốt công tác theo dõi đôn đốc các đơn vị, địa phương tăng cường hoạt động hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong khuôn khổ hợp tác này.

Trong năm 2014, Interpol Việt Nam đã tham mưu và xúc tiến các hoạt động chuẩn bị cho lãnh đạo Bộ Công an tổ chức nhiều hội nghị quốc tế tại Việt Nam, đồng thời tham mưu giúp việc cho các đoàn cấp cao của Bộ Công an và Tổng cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm tham dự hàng chục hội nghị quốc tế và khu vực quan trọng về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia. Ví dụ như trong khuôn khổ SOMTC, ASEAN, ASEANAPOL...,  Interpol Việt Nam đã tham mưu giúp việc cho các đoàn tham dự Hội nghị các quan chức cấp cao Asean về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia (SOMTC) lần thứ 14 tại Brunei; Hội nghị Tư lệnh Cảnh sát các nước Đông Nam Á (Aseanapol) lần thứ 34; Hội nghị chuyên đề SOMTC về tội phạm môi trường tại Thái Lan v.v... Các hội nghị này góp phần nâng cao hiệu quả hợp tác phòng, chống tội phạm thông qua kênh Interpol, tăng cường sự hiểu biết, hữu nghị và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế về phòng, chống tội phạm.

- Chân thành cảm ơn Thiếu tướng!