Xem xét lại sai phạm tại Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn
Sau khi Kiểm toán Nhà nước vào cuộc, những sai phạm nghiêm trọng đã được nêu rõ. Theo đó, sai phạm lớn, trọng tâm ở Sagri được xác định là cho thuê đất, hợp tác đầu tư trái thẩm quyền, đầu tư kinh doanh ngoài ngành; sai phạm trong quản lý điều hành…
Nhiều sai phạm nhưng chưa xử lý nghiêm
Sagri là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, trực thuộc UBND TP Hồ Chí Minh, hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. Sagri có vốn điều lệ được duyệt hơn 1.690 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu tính đến ngày 31-12-2016 hơn 2.000 tỷ đồng.
Cơ cấu lãnh đạo trong Sagri gồm hội đồng thành viên 3 người; Ban Tổng giám đốc có 5 người, trong đó có 1 cấp trưởng (ông Lê Tấn Hùng) và 4 cấp phó; kiểm soát viên có 2 người. Mặc dù có số vốn lớn, hoạt động góp vốn, hợp tác liên doanh nhiều, nhưng hầu hết hoạt động của Sagri qua kết quả thanh tra đều cho thấy có "dính" nhiều sai phạm.
Tại cuộc họp báo định kỳ thông tin về tình hình kinh tế - văn hóa - xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2018 (vào chiều 1-10), ông Võ Văn Hoan, Chánh Văn phòng UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, thành phố đã chỉ đạo thành lập lại hội đồng kỷ luật mới để xem xét lại hình thức kỷ luật đối với ông Lê Tấn Hùng - Tổng giám đốc Sagri, sau khi báo chí đã chất vấn lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh về hướng xử lý cá nhân liên quan sai phạm xảy ra tại Sagri sau khi Kiểm toán Nhà nước (KTNN) gửi Thông báo kết quả kiểm toán Sagri cho Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh và đề nghị xử lý kỷ luật.
Việc này khá đặc biệt, lý do gì khiến TP Hồ Chí Minh phải xem xét lại hình thức kỷ luật như vậy? Trả lời báo chí, ông Võ Văn Hoan giải thích, sau khi có kết luận thanh tra toàn diện Sagri (do Thanh tra TP Hồ Chí Minh chủ trì chỉ ra Sagri có hai sai phạm lớn trong quản lý đất đai và điều hành.
Trong đó, sai phạm liên quan đất đai đã xảy ra từ hai nhiệm kỳ trước, còn sai phạm trong quản lý điều hành thuộc về Tổng giám đốc Lê Tấn Hùng), UBND TP Hồ Chí Minh đã tiến hành kiểm điểm ông Lê Tấn Hùng vì để xảy ra nhiều sai phạm.
| Trụ sở Công ty Sagri. |
Căn cứ mức độ sai phạm, tháng 3-2018, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đã ký quyết định kỷ luật ông Lê Tấn Hùng bằng hình thức khiển trách do có hành vi vi phạm về nguyên tắc kế toán được quy định tại khoản 4, Điều 6 Luật Kế toán năm 2003. Bà Nguyễn Thị Thúy (kế toán trưởng Sagri) cũng bị kỷ luật bằng hình thức khiển trách do có hành vi vi phạm về nguyên tắc kế toán.
Tuy nhiên, mới đây UBND TP Hồ Chí Minh thấy mức xử lý kỷ luật khiển trách chưa tương xứng với mức độ sai phạm, nên đã chỉ đạo đề nghị thành lập hội đồng kỷ luật mới để xem xét lại hình thức kỷ luật này.
Theo giải thích của ông Võ Văn Hoan thì kết quả thanh tra trước đây của thành phố còn chưa đầy đủ, chưa chỉ ra hết sai phạm. Sau khi KTNN vào cuộc, do có chuyên môn nên chỉ rõ hơn trong việc sử dụng sai 1.900ha đất thông qua việc góp vốn thành lập pháp nhân mới để hợp tác đầu tư trên các khu đất được giao quản lý không đúng với quy định của Thủ tướng; nhiều sai sót về quản lý tài chính gây thất thoát ngân sách nhà nước hàng chục tỷ đồng. Nên khi tiếp nhận báo cáo của KTNN, thành phố mới chỉ đạo xem xét lại, lập hội đồng mới.
Cũng theo ông Võ Văn Hoan, hội đồng kỷ luật mới sẽ do một Phó Chủ tịch UBND thành phố làm Chủ tịch hội đồng. Hiện UBND TP Hồ Chí Minh đang chờ hội đồng kỷ luật mới đề xuất như thế nào để có hướng xử lý, nhưng hình thức kỷ luật sẽ được xem xét theo hướng tăng nặng.
Đối với thông báo của KTNN liên quan đến Sagri, ông Võ Văn Hoan cho hay thành phố đã chỉ đạo tổ chức kiểm điểm; đồng thời chỉ đạo Thanh tra thành phố xem xét báo cáo của KTNN để tiếp tục nghiên cứu làm rõ thêm những sai phạm mà đơn vị này chỉ ra.
Theo Thông báo của KTNN (văn bản số 386/TB-KTTN thông báo kết quả kiểm toán, báo cáo tài chính, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2017 của Sagri), KTNN đã chỉ ra ba vấn đề chính là: cho thuê đất, hợp tác đầu tư chưa có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, đầu tư kinh doanh trên đất ngoài ngành.
Theo đó, Sagri đã sử dụng sai hàng ngàn hecta đất thông qua việc góp vốn thành lập pháp nhân mới để hợp tác đầu tư trên các khu đất được giao quản lý không đúng với quy định của Thủ tướng. Bên cạnh đó, Sagri còn có nhiều sai sót về quản lý tài chính gây thất thoát ngân sách Nhà nước hàng chục tỷ đồng.
Sử dụng sai mục đích hơn 1.900ha đất và đầu tư lỗ hàng trăm tỷ đồng
Trong Thông báo của KTNN nêu rõ, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu Nông Lâm Hải sản (100% vốn của Sagri) đã ký 10 hợp đồng góp vốn thành lập pháp nhân mới để hợp tác đầu tư trên 24 khu đất có tổng diện tích hơn 1.900ha.
Trong 24 khu đất này, có 16 cơ sở nhà, đất do Sagri quản lý, hai khu đất do Công ty TNHH MTV Bò sữa TP Hồ Chí Minh quản lý, một khu đất do Công ty TNHH MTV Cây trồng TP Hồ Chí Minh quản lý và năm cơ sở nhà, đất do Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu Nông Lâm Hải sản quản lý.
Đồng thời, trong số hơn 1.900ha đất nói trên, Sagri đã bàn giao đất và tài sản trên đất của Công ty TNHH MTV Bò sữa TP Hồ Chí Minh cho Công ty TNHH Nông nghiệp Trung Thủy Sagri là 140ha; bàn giao cho Công ty TNHH Nông nghiệp Vineco Sagri hơn 450ha khi chưa có văn bản chấp thuận của UBND TP Hồ Chí Minh, chưa có quyết định thu hồi và giao đất của cơ quan có thẩm quyền.
Theo kết luận của KTNN, việc này là không đúng quy định của Thủ tướng và quyết định của UBND TP Hồ Chí Minh (Quyết định 5039/2013) về công nhận quyền sử dụng đất cho Công ty TNHH MTV Bò sữa TP Hồ Chí Minh. Cụ thể, Quyết định 5039 của UBND TP Hồ Chí Minh có quy định là "không được cho thuê, cho mượn, chuyển nhượng, góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất dưới bất kỳ hình thức nào".
Sagri còn ký sáu hợp đồng hợp tác thực hiện theo phương thức tổ chức kinh doanh trên khu đất hoàn toàn do các đối tác toàn quyền quyết định. Đổi lại, Sagri được hưởng một khoản lợi nhuận cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh trên khu đất. Do đó, cơ quan kiểm toán cho rằng, thực chất của hợp đồng hợp tác là tổng công ty này cho thuê lại đất, không đúng quy định của thành phố đã phê duyệt.
Tổng công ty cũng ký 7 hợp đồng với 4 đơn vị để hợp tác kinh doanh trên 7 cơ sở nhà đất có tổng diện tích 114 ha. Sagri cũng ký 8 hợp đồng hợp tác có ngành nghề kinh doanh bất động sản - là lĩnh vực thuộc ngành nghề phải thoái vốn theo quy định của Chính phủ.
Sagri còn sử dụng 13/17 mặt bằng, nhà đất cho thuê lại một phần hoặc toàn bộ diện tích là không đúng phương án xử lý tổng thể nhà, đất; không đúng đối tượng, mục đích sử dụng đất theo quyết định giao đất, cho thuê đất của UBND TP Hồ Chí Minh và Thông tư số 39/2011 của Bộ Tài chính. Số tiền thu từ hoạt động cho thuê mặt bằng, nhà đất không đúng quy định hơn 6,9 tỷ đồng…
Ngoài ra, kết quả kiểm toán cũng chỉ rõ những hạn chế của Sagri về quản lý các khoản đầu tư tài chính. Tính đến thời điểm 31-12-2017, Sagri đã đầu tư vốn vào 25 doanh nghiệp với giá trị sổ kế toán là 1.038,9 tỷ đồng.
Năm 2017 có 9/25 doanh nghiệp có kết quả kinh doanh lỗ; 10 doanh nghiệp có kết quả kinh doanh lỗ lũy kế đến cuối năm 2017 tính ra khoảng 383 tỷ đồng. Tổng số dự phòng giảm giá đầu tư tài chính Sagri phải trích lập theo quy định là 102,7 tỷ đồng, tuy nhiên đơn vị này không thực hiện trích lập.
Sagri còn có nhiều sai phạm về quản lý tài chính gây thất thoát ngân sách Nhà nước hàng chục tỷ đồng. Cụ thể như về quản lý tài sản và nguồn vốn, Sagri đã hoàn nhập các khoản nợ dự phòng trích lập đến thời điểm 31-12-2017 vào kết quả kinh doanh năm 2017 với số tiền hơn 36,5 tỷ đồng tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa. Điều này không phù hợp với Thông tư 41/2018 của Bộ Tài chính.
Doanh nghiệp này cũng không yêu cầu Công ty CP Đầu tư Đức Nguyên cung cấp chứng thư bảo lãnh của ngân hàng có giá trị tương đương với số tiền đã tạm ứng là 12 tỷ đồng thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn để UBND tỉnh Đắk Lắk giao 4.000 ha đất cho tổng công ty thực hiện dự án trồng cây cao su. Hiện khoản tạm ứng này khó có khả năng thu hồi…
Trước đó, kết luận của Thanh tra TP Hồ Chí Minh cũng chỉ ra sai phạm chi 13 tỷ đồng tham quan học tập nước ngoài, nhưng lãnh đạo Sagri lại chỉ bị khiển trách theo quyết định kỷ luật cũ…
KTNN đề nghị Chủ tịch HĐTV Sagri chỉ đạo các đơn vị thực hiện nghiêm túc, đầy đủ kiến nghị của KTNN và báo cáo kết quả thực hiện về KTNN khu vực IV trước ngày 30-11-2018.
Theo ông Võ Văn Hoan, thành phố đã chỉ đạo tổ chức kiểm điểm. Trước hết là yêu cầu Thanh tra thành phố xem xét báo cáo của KTNN để làm rõ thêm những sai phạm mà đơn vị này đã chỉ ra. Thành phố cũng chỉ đạo Sagri dưới sự điều hành của Sở Nội vụ tổ chức kiểm điểm các cá nhân liên quan để báo cáo, đề xuất kỷ luật.