Xu hướng giảm nhựa đang trở thành phong cách sống

• Cam kết nói không với túi nilon và sản phẩm nhựa dùng một lần
• Tại sao ngành nhựa không tận dụng nguyên liệu trong nước?

Không ống hút nhựa

Nằm bên trong con ngõ nhỏ của phố cổ Hà Nội, một quán cafe tái chế Hidden Gem cũng giống như cái tên của nó, một viên ngọc của phong trào giảm nhựa bảo vệ môi trường. 

Nhiều vật liệu bỏ đi như chai nhựa, bóng đèn hỏng, lốp xe đều được sử dụng một cách khéo léo để tạo thành một quán cafe đậm chất sống xanh. Quán cafe này cũng bỏ hoàn toàn ống hút bằng nhựa, thay vào đó là ống hút làm bằng tre, inox và Hidden Gem có một chính sách đặc biệt, đó là không bán đồ mang về.

Chủ cửa hàng cho biết: "Quán không sử dụng cốc nhựa nên cũng không bán đồ cho khách mang về được. Tuy nhiên tôi cũng khuyến khích các bạn mang theo bình, chai nhựa đến để mua đồ".

Điều đáng mừng là với chính sách bán hàng như vậy nhưng quán cafe tái chế này không gặp phải sự phản đối hay khó chịu từ phía khách hàng. Hầu hết chỉ là những câu hỏi thắc mắc và khi được giải thích, họ hoàn toàn vui vẻ ra về và sau đó quay lại với những bình nước cá nhân.

Ngoài Hidden Gem, còn một loạt những quán cafe cũng ủng hộ trào lưu "Less Plastic" này như Xofa Cafe, Maison Hanoi Marou, Fruity Fact, Trà bốn mùa…

Bằng những chính sách bán hàng khác nhau, các quán cafe này đang cố gắng truyền tải tới mọi người ý thức bảo vệ môi trường và giảm thiểu tối đa rác thải, đặc biệt rác thải nhựa. Nhưng cũng như bao sự thay đổi khác, những "bước chân" đầu tiên bao giờ cũng gặp phải khó khăn.

Quản lý của cửa hàng kinh doanh các loại trà trên phố Hoàng Cầu cho biết, để thay đổi hoàn toàn đồ nhựa tại cửa hàng cần tốn rất nhiều tâm huyết và chi phí. Tại chuỗi cửa hàng này, ống mút nhựa được thay thế hoàn toàn bằng ống mút tre và cỏ bàng. 

Khi mua đồ mang về, khách hàng sẽ được đựng trong cốc giấy và có quai treo bằng dây cói. Tuy nhiên khi xét về chi phí, với mỗi ống mút tre có giá 5.000 đồng/chiếc và ống hút từ cỏ bàng có giá khoảng 700 đồng/chiếc thì đó là một bài toán về kinh tế khi giá của ống mút nhựa chỉ khoảng 200 đồng/chiếc.

Giải thích cho sự đắt đỏ của các sản phẩm thân thiện môi trường, chị Phan Thùy Linh - chủ cửa hàng phân phối sản phẩm sống xanh cho biết: "Các sản phẩm thân thiện môi trường như ống hút tre, bàn chải tre, thìa dĩa bằng gỗ thường rất khó bảo quản, khá là dễ bị mốc trong môi trường ẩm ướt của Việt Nam. 

Cũng vì thế mà nhiều cửa hàng ngại sử dụng bởi nó không tiện dụng như ống mút nhựa. Tuy nhiên để bảo vệ môi trường, chúng ta phải chấp  nhận bỏ ra một chút chi phí, công sức để đưa các sản phẩm này vào sử dụng".

Cũng theo chị Linh, để bảo quản ống hút tre, thìa, dĩa gỗ… sau khi sử dụng cần rửa qua nước sôi bằng cọ chuyên dụng và cất giữ tại nơi khô ráo, nếu có thể sấy khô được thì việc tái sử dụng sẽ tốt và an toàn hơn. Tại cửa hàng của chị Linh, các dòng sản phẩm bảo vệ môi trường cũng được các bạn trẻ, sinh viên đón nhận trong một năm trở lại đây.

Thay đổi từ cách sống

Nếu các quán cafe thay đổi phong cách sống của các bạn trẻ thì các chuỗi siêu thị cũng đang dần thay đổi thói quen sử dụng túi nilon, đồ nhựa dùng một lần cho tầng lớp trung niên, những người thường xuyên phải đi chợ, mua sắm đồ cho gia đình. 

Tại chuỗi siêu thị lớn như Coopmart hay Lottemart, một loạt các loại túi nilon đựng thực phẩm được thay bằng lá chuối. Khi cân hàng để thanh toán, nhân viên sẽ dán trực tiếp giá thành lên thực phẩm hoặc sử dụng túi nilon thân thiện môi trường bằng bột ngô để gói sản phẩm lại, nhằm nhất quán mục tiêu giảm thiểu túi nilon.

Đại diện của Lottemart cho biết, theo định hướng phát triển của chuỗi siêu thị này, tới 2025 sẽ trở thành siêu thị đầu tiên tại Việt Nam 100% không sử dụng túi ni lông. Ngoài ra siêu thị này cũng thực hiện nhiều dự án về môi trường, kêu gọi cộng đồng giảm thiểu sử dụng túi nilon và các sản phẩm chế xuất từ nhựa.

Ngoài ra đối với các sản phẩm bảo vệ môi trường bày bán trong siêu thị, Lottemart cũng đưa ra chính sách giảm chi phí thuê diện tích quảng bá sản phẩm để người tiêu dùng được tiếp cận với các sản phẩm thân thiện môi trường. Bên cạnh đó, siêu thị này còn cùng nhà sản xuất còn bắt tay hợp tác trong các chương trình và hỗ trợ một phần quảng bá thương hiệu của nhà sản xuất các sản phẩm xanh sạch.

"Trong tháng 4/2019 vừa qua, chúng tôi đã bắt tay cùng một công ty sản xuất túi nilon sinh học để hướng dẫn người tiêu dùng sử dụng túi nilon làm từ bột ngô, có thể phân huỷ hoàn toàn, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, hay như việc ra mắt túi tái cùng việc bày bán hàng loạt các sản phẩm thân thiện môi trường như hộp đựng thức ăn chín bằng bã mía, ống hút từ bột gao… tạo thành góc xanh rất ý nghĩa trong các siêu thị", đại diện Lottemart cho biết.

Với những thuận lợi cho việc phát triển các sản phẩm thân thiện môi trường như đã nói trên, trong tương lai khi người dân xây dựng cho mình được thói quen giảm thải đồ nhựa, các sản phẩm như ống hút tre, cốc giấy, thìa gỗ… được sử dụng nhiều hơn đồng nghĩa với giá thành sản xuất sẽ giảm mạnh. 

Điều đó làm cho tam giác khách hàng - nhà sản xuất - các cung cấp dịch vụ ngày càng lớn mạnh. Đồng nghĩa với việc sống xanh, giảm rác không phải là một trào lưu mà còn là một thói quen, phong cách sống của mỗi người.