Việt Nam: "Con hổ" kinh tế đang vươn mình!

• Nâng cao vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường
• Đổi mới mô hình tăng trưởng và hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN
• Tái cơ cấu kinh tế: Thị trường phân bổ lại nguồn lực

Nền kinh tế thị trường thành công

Trong bài viết trên tờ Manila Bulletin (Philippines) ngày 28-11-2017 với tiêu đề “Việt Nam, con hổ kinh tế đang vươn mình” (Vietnam, the rising tiger economy), Tiến sĩ (TS) Florangel Rosario Braid viết: 

“Việc đưa ra các cải cách kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa đã giúp Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế thị trường thành công của thế giới. Tư nhân được khuyến khích và các doanh nghiệp nhà nước đã được cơ cấu lại để hoạt động dưới những ràng buộc của thị trường. Sản xuất, công nghệ thông tin và kinh doanh công nghệ cao hiện nay là một bộ phận của nền kinh tế quốc dân. Tỷ lệ nghèo đói đã giảm do các chính sách công bằng như phân bổ đất bình quân nhằm giảm sự bất bình đẳng”.

Một yếu tố có thể giải thích sự tăng trưởng nhanh về năng suất và kinh doanh ở Việt Nam, theo TS. Braid, là việc Nhà nước chú trọng nâng cao năng lực đổi mới thông qua việc khuyến khích khoa học và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn. 

“Việt Nam khuyến khích các thí nghiệm về robot học, các chương trình vũ trụ và khuyến khích các sản phẩm khoa học về đời sống, vật lý, kỹ thuật, toán học và vật lý, biến đổi khí hậu, công nghệ sinh học. Mặc dù giáo dục không miễn phí, nhưng số trẻ em được đi học thuộc hàng những nước cao nhất trên thế giới. Thái độ, hệ thống quản lý và văn hóa kinh doanh của Việt Nam là các nhân tố góp phần làm cho nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới vào năm 2020”, TS. Braid cho biết.

Ngoài ra, TS. Braid đánh giá cao các chính sách của Việt Nam như thành lập các khu chế xuất; kiểm soát được lạm phát và cải thiện môi trường kinh doanh bằng cách đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm chi phí sản xuất và tăng năng suất thông qua cải cách thể chế; xây dựng cơ sở hạ tầng quốc gia thông qua điện hóa nông thôn và đảm bảo hơn 97% hộ gia đình có điện lưới; mở rộng mạng lưới giao thông đường bộ và dỡ bỏ những hạn chế để khuyến khích 63 tỉnh, thành cạnh tranh với nhau; hỗ trợ đầu tư nước ngoài (FDI) đạt mức cao kỷ lục 24,4 tỷ USD vào năm 2016...

Tuy nhiên, theo TS. Braid, chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam đòi hỏi một cơ sở nguồn nhân lực có tay nghề cao, chính sách hỗ trợ nghiên cứu và phát triển (R&D) mạnh, và các chính sách tài chính để khuyến khích nâng cấp công nghệ. Quan trọng hơn, Chính phủ phải cố gắng loại trừ tham nhũng tràn lan như hối lộ, chiếm đoạt tài sản Nhà nước…

Dấu ấn APEC 2017

Báo The Diplomat ngày 30-10-2017 viết: “APEC 2006 tại Hà Nội là dịp Việt Nam ra mắt, khởi đầu cho quá trình hội nhập với thế giới. Việc cải thiện quan hệ đã giúp tăng cường thương mại, đầu tư nước ngoài và tăng trưởng kinh tế. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), GDP của Việt Nam đã tăng gấp đôi, từ 25 tỷ USD năm 1996 lên 66 tỷ USD năm 2006. Thu nhập quốc dân (GNI) trên đầu người từ 310 USD năm 1996 lên 760 USD năm 2006. Tuy nhiên, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn dừng lại ở mức 2,4 tỷ USD một năm trong thời kỳ này”.

Còn APEC 2017 là nơi Việt Nam tỏa sáng sau nhiều  năm hội nhập với thế giới. “Kể từ APEC 2006, Việt Nam tiếp tục công cuộc hội nhập kinh tế với các nước láng giềng và các đối tác thương mại ở xa hơn… Kết quả của việc gia tăng hội nhập kinh tế là Việt Nam đã đa dạng hóa được thị trường xuất khẩu. Theo thống kê của Liên Hiệp Quốc, thặng dư xuất khẩu của Việt Nam năm 2015 là 162 tỷ USD. Theo số liệu của WB, năm 2016, GDB Việt Nam đạt 203 tỷ USD, gấp 3 lần so với năm 2006. Riêng FDI tăng gấp 4, lên 11,8 tỷ USD vào năm 2015, cho thấy các nhà đầu tư ngoại quốc đang chú ý đến Việt Nam”.

Trong một bài phỏng vấn, GS. Park Tae-kyun, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thực phẩm Đại học Korea; đồng thời là Chủ tịch Diễn đàn Lương thực Hàn Quốc thuộc Bộ Nông nghiệp, Chăn nuôi và Thực phẩm Hàn Quốc, nhận định Việt Nam là nền kinh tế thành viên tích cực và có nhiều sáng kiến cũng như đóng góp tại nhiều cơ chế hợp tác quốc tế và khu vực như Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), APEC, Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)...

GS. Park Tae-kyun đánh giá cao sáng kiến thúc đẩy tăng trưởng bền vững, sáng tạo và bao trùm (gồm kinh tế, tài chính và xã hội) mà Việt Nam đưa ra; đồng thời cho rằng những sáng kiến cùng vai trò dẫn dắt của nước chủ nhà Việt Nam có ý nghĩa quan trọng, góp phần giúp APEC đẩy nhanh tiến trình hoàn thành mục tiêu Bogor 2020, trở thành cơ chế hợp tác kinh tế thương mại hiệu quả trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch có xu hướng gia tăng. “Đây là lần thứ hai Việt Nam được chọn là chủ nhà tổ chức các sự kiện APEC, chứng tỏ Việt Nam nhận được sự tín nhiệm cao của cộng đồng quốc tế” - GS. Park nhận định.

Nhà đầu tư sẽ tràn vào “như nước lũ”

Tạp chí Forbes của Mỹ ngày 27-12-2017 có bài viết nhan đề “Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ tăng tốc vào năm 2018 khi các nhà đầu tư tràn vào như nước lũ” (Vietnam's Economic Growth Will Accelerate In 2018 As Investors Flood The Country). 

Theo đó, vào đầu năm 2017, hạn hán đã làm ảnh hưởng tới nông nghiệp Việt Nam, trong khi khai thác mỏ đối mặt với chi phí sản xuất cao và giảm giá bán ra nước ngoài. Quyết định rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng 1 đã khiến nhiều người lo lắng Việt Nam sẽ bỏ lỡ các mục tiêu tăng trưởng.

“Nhưng những làn gió ngược đó vẫn không cản được Việt Nam, khi GDP tổng thể đạt 202 tỷ USD. Các nhà phân tích cho biết các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực điện tử và các nhà máy sản xuất sợi polyester vẫn yêu Việt Nam vì chi phí thấp, lao động dồi dào và quá trình cấp phép thực tế. Sự tăng trưởng cũng đã giúp làm cho người dân giàu có hơn, chỉ còn 13,5% dân số đói nghèo, một sự khích lệ cho các nhà đầu tư”, theo Forbes.

Tờ báo trích lời Hãng nghiên cứu SSI Research: "Chúng ta có thể suy luận hợp lý rằng đầu tư trực tiếp nước ngoài đăng ký cao vào năm 2017 sẽ dẫn đến FDI giải ngân cao vào năm 2018”. SSI Research cho biết xuất khẩu đã tăng 23% lên 155,24 tỷ USD trong năm 2017. Hầu hết các nhà đầu tư nước ngoài đến từ Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản và Đài Loan, tất cả những nơi mà chi phí sản xuất nhiều hơn ở Việt Nam.

Forbes cũng dẫn số liệu của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, theo đó vốn FDI đăng ký tăng 44% so với năm trước lên 29,68 tỷ USD. Theo Forbes, các nhà đầu tư bị thu hút vì một lực lượng lao động trẻ trung, có thể đào tạo và sẵn sàng làm việc với mức lương tối thiểu là 172USD/ tháng. Khoảng 60% trong số 93 triệu người Việt Nam đang ở độ tuổi lao động. Theo nghiên cứu của Công ty TNHH PwC, khởi sự kinh doanh ở Việt Nam đang trở nên có hiệu quả hơn và hầu hết các ngành công nghiệp đều cho phép đầu tư nước ngoài 100%.