Chuyện ba phó tổng cùng tố cáo Tổng Giám đốc

Cái tên Vinalines gần đây xuất hiện nhiều trên báo chí vì những chuyện lình xình của lãnh đạo Tổng công ty. Mọi chuyện càng trở nên phức tạp hơn khiến Thanh tra Chính phủ phải vào cuộc khi Tổng giám đốc Hà Đức Bàng bị chính 3 cấp phó của mình là các ông: Mai Đình Hùng, Huỳnh Hồng Vũ và Đỗ Văn Nhân viết đơn tố cáo gửi Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan liên quan khiến Thanh tra Chính phủ phải vào cuộc

Ba phó tổng cùng ký đơn tố cáo Tổng Giám đôc

Tháng 10/2004, 3 vị Phó tổng giám đốc Vinalines là các ông Mai Đình Hùng, Huỳnh Hồng Vũ và Đỗ Văn Nhân cùng ký tên vào lá đơn gửi Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GT-VT) và Bộ trưởng Bộ Nội vụ tố cáo Tổng giám đốc (TGĐ) Hà Đức Bàng “đã có những vi phạm, khuyết điểm, đồng thời còn gây mất đoàn kết nội bộ, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh và phát triển của Tổng công ty”. Đó là:

- Kết quả kinh doanh, tốc độ tăng trưởng và đầu tư phát triển của Tổng công ty giảm sút. Tốc độ tăng trưởng về sản lượng, doanh thu năm 2003 chỉ bằng nửa các năm trước, thị phần bốc xếp và vận tải trong nước đều giảm. Nộp ngân sách giảm, lợi nhuận toàn Tổng công ty hầu như không tăng. Tốc độ đầu tư đội tàu biển giảm (trừ việc đóng mới bằng vốn vay ưu đãi từ ngân sách). Các dự án đầu tư cảng đều chậm. Trong suốt thời gian ông Bàng làm Tổng giám đốc hầu như không thực hiện được kế hoạch đổi mới doanh nghiệp mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt. Có những doanh nghiệp xin thực hiện cổ phần hóa nhưng vì mục đích cá nhân, ông Bàng đã tìm nhiều lý do để trì hoãn.

- Thiếu quan tâm, thậm chí gây khó khăn cho hoạt động của nhiều đơn vị làm cho một số cán bộ chủ chốt chán nản xin đi khỏi Tổng công ty; không xác định được định hướng kinh doanh, đầu tư, kế hoạch phối hợp kinh doanh cho các doanh nghiệp thành viên; tùy tiện chuyển việc làm của doanh nghiệp này cho cho doanh nghiệp khác, gây bất bình trong cán bộ, công nhân viên nên đã gây mâu thuẫn giữa các đơn vị thành viên với nhau; trù dập cán bộ, gây mất đoàn kết, nghi ngờ trong nội bộ Tổng công ty, nhất là tại Văn phòng Tổng công ty nên nhiều cán bộ trẻ, giỏi chuyên môn đã bỏ đi. Nhiều phương án, kế hoạch sản xuất - đầu tư của các doanh nghiệp thành viên trình Tổng công ty nhưng Tổng giám đốc lại chậm giải quyết, thậm chí cố tình không giải quyết làm mất cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp.

- Độc đoán trong điều hành, lừa dối cấp trên, lỗ mãng trù dập trong đối xử với cấp dưới. Sau khi nhận chức hơn một năm cũng không phân công nhiệm vụ cho các phó tổng giám đốc. Ngay cả sau khi được yêu cầu rõ ràng trong các cuộc họp kiểm điểm Tổng giám đốc thì mới chịu phân công trên giấy tờ, song cũng không giao công việc hoặc tùy tiện thay đổi nhằm vô hiệu hóa các phó tổng giám đốc. Sử dụng kiểm toán tư nhân để lập số liệu khống về số lỗ của Công ty Xuất nhập khẩu vật tư đường biển (Giám đốc doanh nghiệp liên quan tới vụ buôn lậu xăng dầu của Hùng “xì tẹc” ở Tiền Giang- PV), sau đó sử dụng số liệu này để báo cáo không trung thực lên Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực và Bộ trưởng tạo nên dư luận xấu, gây khó khăn thêm cho doanh nghiệp. Trù dập những cán bộ dám phát biểu, đấu tranh với những sai phạm của mình. Bản thân khi có sai phạm thì đổ lỗi cho cấp dưới hoặc cấp trên. Trong điều hành luôn tìm cách đùn đẩy những việc khó, tồn đọng kéo dài cho các phó tổng giám đốc hoặc các tổ chức mới hình thành để trốn tránh trách nhiệm.

- Khi còn làm Giám đốc Inlaco Sài Gòn, ông Bàng đã vi phạm nghiêm trọng các chế độ, chính sách Nhà nước. Vì vậy trong các cuộc họp kiểm điểm có tới 3/4 thành viên Ban Tổng giám đốc công khai phê bình và đa số Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ Cơ quan Tổng công ty nhất trí bỏ phiếu khai trừ Đảng.

Ba phó tổng giám đốc kiến nghị: “Với trách nhiệm của những cán bộ, đảng viên đã được Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực và các Bộ trưởng giao nhiệm vụ, chúng tôi  xin báo cáo tóm tắt tình hình như trên để Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ và các Bộ trưởng xem xét, xử lý nhằm giúp Tổng công ty Hàng hải Việt Nam chấm dứt được tình hình thiếu ổn định, mất đoàn kết kéo dài”. Ba ông cũng cam đoan và chịu trách nhiệm cá nhân về những vấn đề đã trình bày.

Một sự thật khác

Vậy sự thật vụ việc này như thế nào? Nếu những nội dung ba ông phó tổng giám đốc tố cáo trên là đúng thì rõ ràng ông Bàng không còn đủ tư cách để lãnh đạo một Tổng công ty Nhà nước lớn như Vinalines nữa. Để làm rõ vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ vào cuộc xác minh, làm rõ nội dung đơn tố cáo.

Kịch tính hơn, khi đoàn Thanh tra vào cuộc, ba phó Tổng giám đốc còn nêu thêm tới 31 nội dung tố cáo ông Bàng. Tổng cộng, đoàn Thanh tra đã phải xác minh 36 nội dung.--PageBreak--

Tuy nhiên, đã có một sự thật khác. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, đơn tố cáo do 3 ông phó tổng giám đốc cùng ký nêu nhiều nội dung sai sự thật và thiếu căn cứ trong khi phần lớn các nội dung này các phó tổng giám đốc (ông Mai Đình Hùng, ông Huỳng Hồng Vũ) đều biết và còn được Tổng giám đốc giao trực tiếp chỉ đạo hoặc ký văn bản có liên quan. Một số việc cụ thể đã có ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, các cơ quan chức năng hoặc Chủ tịch HĐQT, nhưng đơn tố cáo vẫn nêu để quy trách nhiệm đối với ông Hà Đức Bàng. Theo Thanh tra Chính phủ, 30 nội dung tố cáo là không đúng, không chính xác hoặc không có căn cứ.

Chẳng hạn, nội dung tố cáo ông Bàng khi làm Giám đốc Công ty Inlaco Sài Gòn đã để thất thoát gần 300.000 USD trong vụ cho Công ty Bao Yuan (Đài Loan) thuê tàu. Kết quả kiểm tra, xác minh cho thấy tại các cuộc họp giao ban tuần, tháng trong hai năm 1996, 1997, Giám đốc Hà Đức Bàng đều có ý kiến giao cho các phó giám đốc trực tiếp phụ trách các phòng và cá nhân có liên quan thu hồi công nợ của Bao Yuan, nhưng các cán bộ nêu trên đã không hoàn thành nhiệm vụ được giao. Trách nhiệm của ông Bàng là không kiên quyết xử lý cán bộ dưới quyền. Khi nhận được thông báo của Cục Cảng Đài Trung rằng: “Công ty Bao Yuan có tàu bị đắm đã chấm dứt hoạt động và không có khả năng thanh toán các khoản nợ của các khách hàng trong và ngoài nước từ đầu năm 1998”, ông Bàng đã chỉ đạo cán bộ công ty sang Đài Loan và Campuchia đòi nợ nhưng đến nay chưa đòi được. Khoản nợ này sau đó được Chủ tịch HĐQT ký cho phép xóa nợ.

Theo kết luận của Đoàn Thanh tra, ông Hà Đức Bàng phải chịu trách nhiệm:

Các chỉ tiêu về thị phần vận tải bốc xếp trong nước và nộp ngân sách của Tổng công ty năm 2003-2004 giảm; ký quyết định chi thưởng và hỗ trợ tiền ăn trưa cho cán bộ, công nhân viên Bộ Giao thông - Vận tải và Cục Hàng hải Việt Nam chưa đúng nguồn và thẩm quyền; ký thanh toán trả đủ tiền kiểm toán cho Công ty TNHH Kiểm toán DTL trong khi công ty này chưa thực hiện đúng hợp đồng đã cam kết; việc xây dựng quy chế trả lương của Công ty Inlaco Sài Gòn chưa phù hợp với quy chế của Bộ LĐ-TB&XH; ký hợp đồng cho thuê tàu khi chưa thu hồi hết công nợ, thiếu kiên quyết trong chỉ đạo các phó giám đốc, trưởng, phó phòng và các cán bộ có liên quan trong việc thu hồi công nợ của Công ty Bao Yuan dẫn đến khoản công nợ khó đòi là 291.682,91 USD.

Xử lý thế nào?

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, là đảng viên, lãnh đạo Tổng công ty (ông Mai Đình Hùng, ông Huỳnh Hồng Vũ còn là Ủy viên BCH Đảng ủy cơ quan Tổng công ty Hàng hải Việt Nam) nhưng 3 phó tổng giám đốc chưa nhận thức được trách nhiệm của mình trong tập thể lãnh đạo Tổng công ty, đã viết đơn tố cáo tập thể nêu nhiều nội dung không đúng, thiếu căn cứ để quy trách nhiệm cho Tổng giám đốc Hà Đức Bàng là vi phạm 1 trong những điều đảng viên không được làm và Luật khiếu nại, tố cáo. Một số việc đơn nêu đã có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, Nghị quyết của HĐQT Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam... là không chấp hành chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Có việc do chính các phó tổng giám đốc chỉ đạo thực hiện nhưng vẫn nêu để quy trách nhiệm, đổ lỗi cho Tổng giám đốc là thiếu trung thực.

Tình trạng mất đoàn kết trong lãnh đạo ở Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam diễn ra và kéo dài nhiều năm là nghiêm trọng. Thủ tướng đã chỉ đạo một bước về công tác cán bộ nhưng tình hình nội bộ chưa ổn định vẫn xuất hiện đơn tố cáo. Để chấm dứt tình trạng trên cần phải kiểm điểm nghiêm túc làm rõ đúng sai trách nhiệm của tập thể lãnh đạo và từng cá nhân. Vì vậy, Tổng Thanh tra Nhà nước đã kiến nghị: Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giao thông - Vận tải, Bộ Nội vụ, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam tiến hành ngay việc kiểm điểm, xử lý những vi phạm đối với tập thể lãnh đạo Tổng công ty (Tổng giám đốc Hà Đức Bàng, các Phó tổng giám đốc Mai Đình Hùng, Huỳnh Hồng Vũ, Đỗ Văn Nhân) và một số cán bộ có liên quan; Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an chỉ đạo Cơ quan Điều tra làm rõ những vi phạm trong việc cho vay và góp vốn xây dựng tòa nhà Trung tâm Thương mại Hàng hải quốc tế Hà Nội giữa Tổng công ty Hàng hải Việt Nam và Công ty Cổ phần Hàng hải Hà Nội; Thủ tướng Chính phủ giao Thanh tra Chính phủ kiểm tra hoạt động kinh tế tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam liên quan đến hai doanh nghiệp: Công ty liên doanh Vận tải biển Việt Pháp - Gematrans và Công ty Cổ phần Liên hiệp vận chuyển Sài Gòn - Gemadept để kết luận công tác quản lý vốn Nhà nước, việc phân chia lợi nhuận và vấn đề cá nhân (có hay không việc lãnh đạo Tổng công ty là cổ đông chính đã chuyển việc về hai công ty này để hưởng lợi)