"Có phải Chúa đã đi Nam không?"
"Nỗi buồn lớn nhất đối với đồng bào Công giáo miền Bắc trong những thập niên năm 50 của thế kỷ trước là lòng đạo đức, sốt mến trong sáng của đồng bào bị các thế lực phản động lợi dụng, tung tin thất thiệt "Chúa vào Nam" khiến biết bao gia đình, dòng họ li tán... Biết được điều này, Bác muốn đến tận nơi để chia sẻ, động viên đồng bào.
Vì thế, Bác về thăm đồng bào Công giáo thôn Thạch Bích, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông (nay là tỉnh Hà Tây)"- ông Phanxicô Xavie Nguyễn Văn Sửu thuộc giáo họ nhà xứ Thạch Bích, sinh năm 1920, một lão thành cách mạng tiền khởi nghĩa, danh hiệu "60 năm tuổi Đảng" nay đã nghỉ hưu kể lại:
"Năm 1959, tôi là Huyện ủy viên huyện Thanh Oai, vào buổi sớm tổ chức tìm gặp tôi nói: Trong ngày hôm nay (2/12/1959), có thượng cấp về thăm đồng bào Công giáo thôn Thạch Bích. Đồng chí là người Công giáo địa phương giao cho đồng chí làm Phó Tiểu ban bảo vệ (Trưởng ban là một đồng chí ở Ty Công an tỉnh).
Trời hôm đó có mưa lất phất, đường vào nhà thờ nhân dân vẫn còn đang rải phơi rơm rạ. Theo bố trí lúc đầu là Bác Hồ sẽ đi xe về sân vận động, cách nhà thờ xứ vài trăm mét; nào ngờ xe lại đỗ ở ngay phía cổng cuối nhà thờ, rồi Bác thong thả đi bộ vào đền thánh Antôn.
Được tin Bác về, bà con giáo dân kéo về chật sân đền thánh Antôn. Sau vài lời thăm hỏi việc đồng áng, Bác đi thẳng vào vấn đề: "Chúa ở khắp mọi nơi, ở trên trời, dưới đất và cả hỏa ngục nữa - có đúng không?".
- Đúng ạ! Đúng ạ! Thưa Bác đúng ạ! Thưa Cụ đúng ạ! Mọi người đồng thanh trả lời như học sinh trả lời cô giáo.
Bác lại hỏi: "Chúa ở khắp mọi nơi thì sao lại bảo Chúa đi Nam - Có phải Chúa đã đi
- Không ạ! Không ạ! Những khuôn mặt rạng rỡ reo lên.
Bác hỏi tiếp: "Chúa Giêsu chịu đóng đinh lên Thánh giá là để cho nhân loại được ấm no, được học hành, được bình an, thờ phụng Chúa - Có đúng không?".
Đúng ạ! Đúng ạ! Tiếng trả lời râm ran xen tiếng vỗ tay.
- Thế thì Đảng ta ngày đêm lo sao cho hợp tác xã có năng suất cao, sao cho các gia đình giáo dân được no ấm, các cháu đến tuổi đi học được cắp sách đến trường, người lớn chưa biết chữ thì học bình dân học vụ. Sớm, tối chuông nhà thờ vẫn ngân vang để bà con bình an thờ phụng Chúa - Đảng ta làm như vậy có đúng không...?.
![]() |
| Bác Hồ nói chuyện với đồng bào Công giáo Thạch Bích. Ảnh: Tư liệu. |
Không nén nổi xúc động bởi lãnh tụ tối cao mà sao gần gũi dân đến thế, tiếng vỗ tay rộ lên xen tiếng hô vang: "Hồ Chủ tịch muôn năm! Đảng Lao động Việt
"Kể từ đó, cán bộ đảng viên và nhân dân xã Bích Hoà (mà thôn Công giáo toàn tòng Thạch Bích chiếm chủ yếu về dân số xã) đã luôn phấn đấu lao động sản xuất, xây dựng địa phương có nền kinh tế chính trị, an ninh, văn hoá xã hội ổn định và phát triển.
Nhớ ơn Người, trong sâu thẳm tình cảm đại bộ phận bà con nhân dân rất muốn làm một công trình gì đó đáp ơn Người trên xứ đạo, song cũng có một bộ phận nhỏ, thậm chí có cả cán bộ thuộc phái "chủ hoà" nói để từ từ; nhưng với tôi, hơn lúc nào hết cần phải làm ngay, ngoài việc đền đáp ơn Người còn có một ý nghĩa giáo dục đặc biệt cho cán bộ đảng viên đang có chiều hướng suy giảm đạo đức cách mạng.
Một nhóm khác lại cho rằng khó có thể thống nhất là đặt tại đâu. Cũng có ý kiến nói là phải đưa về khuôn viên UBND xã nơi có ao cá Bác Hồ, nhưng đồng bào Công giáo lại rất muốn phải tôn trọng đặt đúng nơi Người về, tức đền thánh Antôn.
Ông Sửu nói: Tôi là người đấu tranh quyết liệt nhất về việc phải đặt nhà lưu niệm Bác tại khuôn viên đền thánh Antôn là vì, vừa tôn trọng lịch sử, vừa có ý nghĩa giáo dục, khơi dậy niềm tự hào đối với bà con Công giáo không riêng gì chỉ mỗi Thạch Bích"...
Cuối cùng thì tại kì họp lần thứ 6 - HĐND 2004-2006 cũng đi đến quyết định việc xây công trình lưu niệm Bác là có ý nghĩa đặc biệt; đặt trên khuôn viên đền thánh Antôn và một phần Trường Tiểu học Bích Hoà cạnh đó.
Nay có ai đi trên tuyến đường Hà Đông - chùa Hương, khi qua xã Bích Hoà bắt gặp tấm biển công trình được đặt là: Địa điểm di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Đảng bộ và nhân dân xã Bích Hoà, có thể ghé thăm (ngay cuối nhà thờ giáo xứ Thạch Bích).
Chủ đầu tư là UBND xã Bích Hoà với tổng kinh phí 1 tỷ 795 triệu đồng, gồm hai phần nhà bia và nhà tiếp khách lưu niệm. Nhà khách lưu niệm gồm ba gian, hệ thống gỗ lim theo kiểu trồng giường, tường xây gạch chỉ, móng bê tông tổng 60m2. Nhà bia theo kiểu dáng kiến trúc truyền thống của dân tộc (42,25m2), hai tầng, tám mái - chồng giường giá chiêng, cột lim, móng gạch chỉ và đổ bê tông.
Bia ốp bốn mặt: Mặt chính diện nhìn từ ngoài vào là bức ảnh gốm do nghệ nhân Trần Độ - Bát Tràng vẽ, nung, ảnh này được sử dụng nguyên mẫu ảnh chụp Bác đứng nói chuyện với đồng bào Công giáo Thạch Bích, tại đền thánh Antôn, năm 1959; mặt bên tay phải khi đi vào là khẩu hiệu: "Cán bộ, đảng viên, nhân dân xã Bích Hoà luôn phải đoàn kết lương giáo, sống tốt đời đẹp đạo"; mặt bên trái, nhìn từ phía cuối nhà xứ Thạch Bích là: "Đảng bộ, nhân dân, các cháu học sinh, các cháu thiếu niên nhi đồng... quyết tâm thực hiện lời Bác"...
Và mặt nhìn từ nhà lưu niệm ra là: "Bích Hoà quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới của đất nước"
