Đồng Nai: Hiệu quả trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo
Các khiếu nại của người dân ở tỉnh Đồng Nai tập trung chủ yếu về lĩnh vực đất đai, bồi thường, giải tỏa và tái định cư. Trong đó nổi lên việc liên quan đến các dự án: xây dựng sân Golf Long Thành, khu du lịch Sơn Tiên (xã An Hòa, huyện Long Thành), khu dân cư xã Phú Hội (huyện Nhơn Trạch), khu dân cư xã Bắc Sơn (huyện Trảng Bom), hồ Cầu Mới (2 huyện Long Thành và Cẩm Mỹ), đường 56 (huyện Cẩm Mỹ), quy hoạch xây dựng công trình thủy điện Trị An…; việc xây dựng - mở rộng 23 khu công nghiệp ở Đồng Nai. Đáng chú ý là có một số vụ đông người khiếu nại vượt cấp, kéo về cơ quan tiếp dân của Trung ương Đảng và Nhà nước tại TP HCM.
Trước tình hình khiếu nại của nhân dân diễn biến phức tạp cả về nội dung lẫn tính chất, năm 2006, UBND tỉnh Đồng Nai đã chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện tốt công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; đẩy mạnh thanh tra trách nhiệm việc thực hiện Luật Khiếu nại - Tố cáo; tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng không để khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, khiếu kiện đông người.
Thế nhưng để xảy ra việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài về lĩnh vực đất đai ở tỉnh Đồng Nai là do công tác quản lý đất đai của chính quyền cơ sở (xã, phường và cả huyện) quá buông lỏng. Mặt khác, việc thu hồi đất, giao đất cho nhiều cơ quan, đơn vị không cụ thể, không xác định ranh mốc; đã thế việc quản lý và sử dụng không chặt chẽ, không thực hiện đúng, đầy đủ trình tự quy định của pháp luật.
Một nguyên nhân khác là công tác thu hồi đất, giải tỏa bồi thường và tái định cư của một số dự án thiếu công khai, dân chủ, giá cả bồi thường và các chính sách hỗ trợ khác quá chênh lệch so với thực tế, nhưng không được điều chỉnh, bổ sung kịp thời. Chưa hết, việc quy hoạch, thực hiện các khu tái định cư tiến hành quá chậm, thậm chí chưa làm nhưng đã buộc người dân trong dự án phải di dời…
Nhiều chính sách, pháp luật của Nhà nước được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tế, nên những người hưởng chính sách sau có lợi hơn người hưởng chính sách trước, cũng làm cho phát sinh thắc mắc, khiếu kiện. Không loại trừ một số người khiếu nại, tố cáo vì mục đích không chính đáng, không am hiểu chính sách pháp luật, khiếu nại - tố cáo không có căn cứ, vượt ra ngoài phạm vi quy định của pháp luật, nhưng cố tình đeo bám dai dẳng và cố ý không chấp hành quyết định xử lý dù biết kết quả giải quyết của cơ quan chức năng đúng pháp luật. Kiểu khiếu nại, tố cáo này làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội; thậm chí một số người lợi dụng quyền dân chủ trong khiếu nại - tố cáo gây khó khăn cho các cơ quan chức năng và cho người khác.
Năm 2006, các cơ quan chức năng các cấp ở tỉnh Đồng Nai đã tiếp 7.924 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị; một số trường hợp sau khi nghe giải thích về chính sách, pháp luật đã tự nguyện chấp hành quyết định giải quyết hoặc xin rút lại đơn khiếu nại. Ngoài ra, UBND tỉnh Đồng Nai rất quan tâm đến việc đối thoại với nhân dân tại cơ sở, không chỉ nắm bắt được nội dung và diễn biến của vụ việc, mà còn làm giảm việc gửi đơn khiếu nại vượt cấp và tình trạng các cơ quan đùn đẩy, né tránh trách nhiệm chuyển đơn thư lòng vòng.
Tuy nhiên, theo đánh giá của UBND tỉnh Đồng Nai: "Một số cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu các địa phương, cơ quan, đơn vị chưa thật sự quan tâm và có trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Mối quan hệ phối hợp giữa các ngành, tổ chức, đoàn thể chưa thường xuyên, chưa có biện pháp hữu hiệu, còn biểu hiện đùn đẩy, né tránh việc tiếp dân, gặp gỡ, đối thoại và lắng nghe ý kiến cũng như giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Một số cán bộ, đảng viên thiếu tinh thần trách nhiệm, không thực hiện đúng trình tự, thời hạn giải quyết đơn; thậm chí một số cán bộ, đảng viên còn trực tiếp tham gia hoặc gián tiếp đứng sau các vụ khiếu kiện làm cho vụ việc trở nên phức tạp".
Để giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trong năm 2007, UBND tỉnh Đồng Nai đã đề ra 7 biện pháp để giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Trong đó cấp ủy, chính quyền các cấp phải xác định đó là nhiệm vụ cấp bách, lâu dài tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đạt hiệu quả. Phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể có kế hoạch cụ thể giải quyết đơn khiếu nại - tố cáo, không để xảy ra tình trạng khiếu kiện đông người. Trước khi triển khai thực hiện các dự án đầu tư phải có sự bàn bạc với nhân dân, phải công khai quy hoạch, kế hoạch thực hiện và chính sách đền bù, hỗ trợ