Khi cán bộ chạy tàu nghiện ma tuý

Dư luận cả nước vẫn còn hãi hùng với vụ tai nạn đường sắt do tàu E1 gây ra hồi tháng 3 năm nay thì tháng 7 vừa rồi, tài xế Vũ Kim Tiến lại điều khiển tàu trong khi say rượu. Hôm đó, Tiến và Nguyễn Thái Bình đã uống rượu say mèm ở Bắc Giang trong khi giải lao. Lúc lơ mơ say, tưởng có lệnh chạy tàu, nên anh ta loạng choạng trèo lên khoang lái đoàn tàu chở đá và... thẳng tiến.

Một số ga đã tìm mọi cách ra hiệu, thậm chí còn cài cả pháo hiệu, song vẫn không thành công, bởi vì Tiến đã ngủ say trên khoang lái. Cuối cùng, ngành đường sắt phải thiết lập một ụ cản để ngăn tàu. Rất may, trước khi lao vào ụ cản thì anh ta tỉnh rượu và cho tàu dừng lại ngay trước mũi vật cản. Tài xế Tiến được khiêng đi giải rượu.

Vụ ấy, lãnh đạo Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam được một phen hú vía.

Trong một thống kê các vụ tai nạn tàu hỏa 10 năm trở lại đây (từ 1995 - 2005), không tính những vụ tai nạn nhỏ, cho thấy có 43 vụ tai nạn nghiêm trọng, gây tổn thất lớn, trong đó, 32 vụ xảy ra do lỗi khách quan, 7 vụ do lỗi chủ quan và 4 vụ do cả chủ quan lẫn khách quan. Nếu tính cả những vụ tai nạn nhỏ thì nhiều vô kể. Theo thống kê của ngành Đường sắt, chỉ trong vòng tháng 9/005, cả nước xảy ra 148 vụ tai nạn đường sắt, trong đó, 66 vụ do lỗi chủ quan, 82 vụ do lỗi khách quan, khiến 50 người chết và 39 người bị thương.

Trước tình hình đó, ngành Đường sắt đã kiểm tra lại chất lượng cán bộ công nhân viên, chủ yếu là những người liên quan đến công tác chạy tàu như: lái tàu, trưởng tàu, công nhân phục vụ tàu, công nhân phục vụ trên đường...

Do số lượng cán bộ công nhân viên làm công tác chạy tàu rất lớn, khoảng 18 ngàn người, nên phương án làm test nhanh hoặc xét nghiệm máu từng người để phát hiện mẫu máu dương tính với ma túy là không thể thực hiện. Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã vận động các đơn vị tự bỏ phiếu kín nhằm phát giác những đồng nghiệp nghiện ma túy. Những cán bộ có số phiếu cao sẽ bị nhân viên của Trung tâm Y tế dự phòng đường sắt thử test nhanh vào một thời điểm bất ngờ.

Từ ngày 10/8 - 17/10/2005, Trung tâm Y tế dự phòng đường sắt đã làm test nhanh với 1.216 cán bộ lái tàu và phục vụ lái tàu, cụ thể 550 cán bộ lái tàu và phụ lái tàu, 75 trưởng tàu, 75 cán bộ trực ban chạy tàu, 82 cán bộ gác ghi, 29 cán bộ trưởng dồn móc nối, 1 cán bộ điều độ chạy tàu, 10 cán bộ gác chắn, 97 nhân viên phục vụ trên tàu, 96 cán bộ khám chữa toa, 49 cán bộ bảo vệ chuyên ngành. Trung tâm đã phát hiện 25 trường hợp dương tính và nghi ngờ, trong đó có 7 trường hợp là lái tàu và phụ lái tàu, 3 trưởng tàu, 1 trực ban chạy tàu, 3 gác ghi, 1 trưởng dồn móc nối và 10 người ở các công việc khác.

Như vậy, đã có tới 2% số cán bộ dương tính với morphin bằng test thử nhanh phát hiện chất ma túy, trên tổng số 1.216 cán bộ làm công việc liên quan đến công tác chạy tàu, tức là những người đóng vai trò chính trong việc nắm giữ sinh mạng hành khách. Theo nguồn tin riêng của chúng tôi thì có một đơn vị đã tự mua que thử và đã phát hiện ra cả Chủ tịch công đoàn của một đơn vị nhà ga cũng nghiện ma túy!

Trao đổi với chúng tôi, ngày 19/10/2005, ông Phạm Văn Hùng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng đường sắt cho biết, những test thử nhanh chỉ mang tính chất sàng lọc, định hướng ban đầu, do vậy, phải kết hợp với nhiều phương pháp nữa, đặc biệt là phải xét nghiệm máu nhiều lần mới cho kết luận chính xác được.

Theo ông Hùng, nếu các cán bộ, nhân viên này dùng một loại thuốc nào đó như thuốc ho, thuốc chữa tiêu chảy thì cũng có thể cho kết quả dương tính với que thử nhanh, bởi vì trong các loại thuốc này có chứa hàm lượng morphin nhất định. Ngược lại, nếu họ tinh ranh bằng cách uống viên “đào thải” thì que thử sẽ mất tác dụng, hoặc mẫu nước tiểu bị đánh tráo, lẫn lộn cũng sẽ tạo ra kết quả không chính xác.--PageBreak--

Ông Hùng cũng cho biết, có một trường hợp ở một đơn vị gửi về do các cán bộ, nhân viên ở đó nghi ngờ anh ta sử dụng ma túy. Khi các bác sĩ của Trung tâm Y tế dự phòng đường sắt gọi anh ta lên đối chất, anh ta cãi bằng được. Để lấy được nước tiểu của anh ta, phải có 2 người canh ở vòng ngoài và một người trực tiếp lấy nước tiểu. Vụ đó phải mất 3 giờ chầu chực mới lấy được nước tiểu của anh ta.

Sau khi kết quả test nhanh cho biết mẫu nước tiểu của anh ta dương tính với ma túy thì anh ta mới nhận. Qua đây, cũng phải đặt ra câu hỏi, liệu con số 25 trường hợp dương tính với test nhanh trong tổng số 1.216 trường hợp được xét nghiệm đã chính xác hay chưa?

Ông Vương Đình Khánh, Phó tổng giám đốc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, cán bộ, công nhân đường sắt có đặc thù là phần nhiều làm việc ngoài đường và ở những chỗ “nhạy cảm” như chòi ghi, chòi gác, nhà ga, nơi thường xuyên tụ tập rất nhiều người nghiện. Hơn nữa, thời gian làm việc của ngành Đường sắt là 24/24 giờ nên cán bộ, công nhân thường ở trong tình trạng thiếu tỉnh táo, do vậy khi bị lôi kéo sẽ rất dễ sa ngã.

Cũng theo ông Khánh, đã nghiện hút thì không thể chạy tàu được, bởi vì, khi phê thuốc mà điều khiển tàu thì rất dễ xảy ra tai nạn. Do vậy, sau khi phát hiện những cán bộ trong đội ngũ chạy tàu có kết quả dương tính với ma túy thì chuyển ngay sang làm việc khác và báo cho gia đình để đưa đi cai nghiện. Nếu cai nghiện thành công thì được sắp xếp trở lại làm việc tiếp.

Bác sĩ Phạm Lan Hương, cán bộ Trung tâm Y tế dự phòng đường sắt - người trực tiếp đi làm các xét nghiệm cho biết, hiện tại, Viện Y học tư pháp Trung ương đã khẳng định 3 mẫu máu dương tính với morphin trong tổng số 4 mẫu máu gửi đi lần đầu. Các mẫu máu còn lại đang được Viện tiếp tục phân tích