Ký ức của nữ học viên lớp báo chí cách mạng đầu tiên

19:42 20/06/2016
66 năm về trước, lớp báo chí kháng chiến đầu tiên của Việt Nam với tên lớp báo chí Huỳnh Thúc Kháng, vỏn vẹn 43 học viên. Cô gái trẻ Lý Thị Trung khi ấy là một trong ba cô gái hiếm hoi được lựa chọn tham gia lớp học.

Ngồi trên chiếc bàn quen thuộc trong căn phòng làm việc tại phố Hoàng Cầu, bà Lý Thị Trung dở từng trang sách kể lại cho chúng tôi về một thời khó khăn, nghèo khổ nhưng chính cái chật vật ấy càng nung nấu tình yêu viết báo trong lòng cô gái trẻ 19  tuổi ngày nào. Bà Lý Thị Trung tên thật là Nguyễn Thị Minh Ngọ, sinh năm 1930, trưởng thành trong gia đình trí thức khá giả.

Bà Lý Thị Trung kể lại kỷ niệm một thời làm báo.

Bén duyên với con đường viết lách từ nhỏ nên bà luôn ý thức được tầm quan trọng của sự nghiệp viết lách trong cuộc đời mình. Chuyện là từ khi mới biết đọc bà thấy tờ báo từ nhỏ của bố nên cầm lên ngắm nghía nhưng cầm ngược nên bị cả gia đình trêu suốt một thời gian. Sau lần đó, mỗi lần cầm tờ báo lên bà thường chú ý để không cầm ngược tờ báo.

Thừa hưởng tính độc lập từ cha cùng sự quyết tâm của bản thân, cô gái trẻ Lý Thị Trung nhanh chóng tham gia vào Ban Tuyên huấn Tỉnh hội Phụ nữ Hưng Yên. Biết bản chất con từ nhỏ đã có hướng cầu tiến nên trước ngày thoát ly bà lấy tên Lý Thị Trung để nhớ về ngôi làng Thị Trung, (xã kinh Bắc, Bắc Ninh) nơi quê cha đất tổ. Sau đó một thời gian tỉnh ủy thành lập đội tuyên truyền, vận động người dân ủng hộ kháng chiến, tránh nghe theo lời kích động của kẻ xấu. Thời điểm đó, bà Trung được phân công để chuẩn bị ra số báo đầu tay nội dung tuyên truyền chính sách của đảng, nhà nước.

Lớp báo chí Huỳnh Thúc Kháng chụp ảnh kỷ niệm tại địa danh Bờ Rạ.

Tờ báo phát hành số đầu tiên vào khoảng năm 1944 và nhanh chóng nhận được lời khen ngợi từ đồng chí Hoàng Ngân - Bí thư Trung ương Đoàn Phụ nữ cứu quốc Việt nam. Năm năm sau đó, chị Hoàng Ngân nhận chỉ thị chọn người cử đi học lớp báo chí kháng chiến do đồng chí Xuân Thủy chủ trì. Thời gian này, câu chuyện ngắn “Chú tiểu bình” của bà đến tai đồng chí Hoàng Ngân và bà trở thành một trong 43 học viên của lớp báo chí cách mạng đầu tiên của Việt Nam.

Lớp báo chí cách mạng đầu tiên thành lập dưới mái kè bờ rạ với tên lớp báo chí cách mạng Huỳnh Thúc Kháng. Lúc bấy giờ, bờ rạ là địa danh quen thuộc của của những người hoạt động cách mạng. Vị trí là thung lũng nhỏ hẹp nằm lọt giữa bốn bề rừng núi vây quanh nên tránh được sự nhòm nhó từ kẻ thù. Thành viên của lớp ban đầu gồm 43 người, trong đó duy nhất chỉ có 3 phụ nữ và cô gái trẻ Lý Thị Trung thời ấy là một trong số đó.

Khu di tích thành lập hội nhà báo Việt Nam tại Bờ Rạ.

Hoàn thành khóa huấn luyện viết báo, cô gái trẻ Lý Thị Trung được điều về làm việc tại Báo Chiến sỹ, một thời gian sau là Báo quân địa phương của Bộ Tư lệnh Quân khu 4. Ít năm sau đó, cô gái trẻ nên duyên với người bạn cùng học lớp viết báo là Vương Như Chiêm và tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp báo chí nước nhà. Dù sau này được điều sang công tác tại bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nhưng với lòng yêu nghề bà vẫn giữ thói quen viết lách, đóng góp bài vở cho các tờ báo đã một thời đi qua.

Đến năm 1954, hòa bình trở lại trên đất Thủ đô, với tài viết lách của mình, bà Trung trở thành phóng viên báo Thủ đô Hà Nội (nay là báo Hà Nội Mới). Dù là khi mang bầu hay lúc sinh con cho đến tuổi tóc bạc bà vẫn luôn duy trì thói quen viết và đọc báo mỗi ngày. Giờ đây, dù tuổi đã cao nhưng mỗi sáng thức giấc bà vẫn cầm tờ báo lên cập nhật tin tức hằng ngày.

Thời điểm năm 1986 cũng là lúc bà về hưu nên nhận lời ấp ủ ra tờ báo Phụ nữ thủ đô cùng chị Phương Kim Dung – Chủ tịch Hội LHPN Hà Nội. Đến giữa năm 1989, sau những nỗ lực không ngừng, chỉ với bàn tay của hai người phụ nữ đã cho ra số đặc san đầu tiên.

Thời gian đầu, báo còn khó khăn nên tòa soạn chưa có nhân sự mà mọi việc đều do hai người phụ nữ lo liệu từ A-Z. Thế nhưng, mọi việc rồi cũng dần vào khung và phát triển đi lên. Thời gian đầu, tòa soạn chưa có trụ sở khiến một số cộng tác viên đến gửi bài nhưng không tìm thấy địa chỉ nên đành buông câu thơ:

“Tòa cũng không, soạn cũng không. Thế mà ra báo thật là ngông”. Thế nhưng, những nỗ lực rồi cũng có lúc được đền đáp. Hai chị em cố gắng an ủi, động viên nhau để cùng vượt qua và giờ bà được ghi công như một trong hai người đặt nền móng cho sự ra đời, phát triển của tờ báo Phụ nữ Thủ đô.

Bờ Rạ, xã Tân Thành, địa danh trong An toàn khu thuộc huyện Đại Từ, Thái Nguyên. Đây là nơi Tổng bộ Việt Minh mở lớp báo chí cách mạng đầu tiên vào tháng 1-1949 với tên lớp báo chí Huỳnh Thúc Kháng. Lớp báo chí đầu tiên ấy giờ còn lại rất ít người với những cái tên tiêu biểu như đạo diễn Trần Vũ, nhà thơ, nhà văn, nhà báo Lý Thị Trung, Hữu Mai, Từ Bích Hoàng... Địa danh bờ Rạ giờ đã chìm dưới lòng hồ Núi Cốc nhưng tất cả vẫn mãi ghi dấu trong tôi. Đó như một bài học cho sự tiếp bước của thế hệ làm báo đi sau như tôi tôi tục cố gắng noi theo.
Nguyễn Tài Tiến

Ngày 4/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với Phạm Quang Thiện về tội “Làm, tàng trữ, phát tán, tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự.

Người ta đến với ngành tình báo theo nhiều con đường khác nhau, chủ yếu là tự nguyện, nhưng đôi khi cũng vì sự chỉ đạo của cấp trên. Anh hùng Liên Xô, phi công Ivan Lezjov là một ví dụ điển hình. Ông từng phản đối quyết liệt khi bị điều động sang công tác tình báo, thậm chí ông cho là mình bị lừa. Tuy nhiên, sau nhiều lần từ chối, cuối cùng, ông cũng chấp nhận mệnh lệnh, mở ra một chương mới trong sự nghiệp quân ngũ của mình.

Để phục vụ công tác điều tra, mở rộng vụ án và đảm bảo quyền lợi cho các bị hại đã bị các đối tượng chiếm đoạt tiền, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tuyên Quang đề nghị ai là nạn nhân của vụ lừa đảo với thủ đoạn như trên liên hệ với Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tuyên Quang qua đồng chí Nguyễn Văn Luật, điều tra viên thụ lý vụ án, số điện thoại 0855.683.839 để được giải quyết.

Nhóm các nước trung gian hòa giải trong vấn đề Gaza gồm Ai Cập và Qatar, cùng 6 quốc gia Hồi giáo khác, ngày 6/12 đã lên tiếng cảnh báo về kế hoạch của Israel liên quan đến việc mở cửa khẩu Rafah theo hướng một chiều, chỉ cho phép người Palestine rời khỏi lãnh thổ nhưng không được quay trở lại, đồng thời tiếp tục hạn chế hàng viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza.

Chiều 6/12, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Cà Mau cho biết vừa thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Nguyễn Hải Đảo (SN 1987, ngụ ấp Xóm Biển, xã Đất Mũi, tỉnh Cà Mau) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình đề nghị các cá nhân, người dân đã thỏa thuận, chi phí tiền cho Vũ Văn Linh, Vũ Văn Tính và cán bộ thuộc Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Ninh Bình, Cơ quan thuế tỉnh Ninh Bình có liên quan trong vụ án, liên hệ đến tại Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình trước ngày 31/12/2025

Ngày 6/12, UBND tỉnh An Giang cho biết, sau 5 ngày đêm thi công, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), Công ty Điện lực An Giang đã đóng điện thành công đường dây 110kV trên không, khắc phục sự cố cáp ngầm 110kV Hà Tiên – Phú Quốc; khôi phục cấp điện hoàn toàn cho toàn bộ khách hàng tại đặc khu Phú Quốc; hoàn thành trước 5 ngày so với kế hoạch. 

Ngày 6/12, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lâm Đồng xác nhận đã thực hiện lệnh bắt khẩn cấp Ức Kim Khoan, công chức Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam xã Phan Sơn về hành vi chiếm đoạt tài sản vào ngày 5/12. Công an Lâm Đồng cũng cho biết, thông tin Ức Kim Khoan chiếm đoạt 500 triệu đồng từ nguồn tiền hỗ trợ cho người dân bị thiệt hại do lũ lụt là chưa chính xác.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/ 2025 tăng 0,45% so với tháng trước chủ yếu do giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão; ăn uống ngoài gia đình tăng do chi phí nguyên liệu đầu vào và giá nhiên liệu tăng.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文