Một dũng sĩ diệt Mỹ chưa được công nhận Anh hùng
Xuất thân từ công nhân đường sắt, nhưng rồi anh xung phong đi bộ đội đánh Mỹ. Sinh ra và lớn lên ở Quảng Xương, Thanh Hóa nhưng anh nặng tình với chiến trường Quảng Trị và Tây Nguyên...
Người dũng sĩ diệt Mỹ mang tên Bùi Ngọc Đủ ấy đã làm nên bao kì tích anh hùng.
Tên anh thành tên tiểu đội
Khi xưa, mỗi lần tôi nghe bài hát "Ơi, dòng suối La La" là sướng rơn cả người bởi khí thế hừng hực của quân ta qua một trận thắng Mỹ. Cái tên Dũng sĩ diệt Mỹ Bùi Ngọc Đủ đi vào trong bài hát ấy như một huyền thoại anh hùng thật đáng tôn vinh và tự hào.
Sau này tôi mới biết bài hát ấy của nhạc sĩ Huy Thục sáng tác năm 1967, ca ngợi trận đánh thắng rất anh hùng của tiểu đội do Bùi Ngọc Đủ chỉ huy bảo vệ kho đạn ở khu đồi không tên thuộc làng Chanh, xã Tân Kim, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị.
Sau bao nhiêu năm lịch sử, hôm nay tôi có dịp tìm về thị trấn Kon Dỡng, Mang Yang, Gia Lai và được gặp lại Bùi Ngọc Đủ, người Dũng sĩ diệt Mỹ năm xưa đã đi vào lịch sử.
Khi biết tôi tìm gặp, ông cười thật hiền và nói: "Tôi đã từng bị đau đầu vì nhiều nhà báo lắm rồi". Tôi ngớ người và sau đó mới hiểu chuyện cũ kể lại, khi xưa có lần ông đang làm hồ sơ để phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thì có tin nhà báo viết về câu trả lời của ông rằng: "Ta không bắn thằng Mỹ thì nó bắn ta...". Vậy thôi, ông nói thật trần trụi như nông dân vậy mà không được phong Anh hùng đợt ấy.
Ông bảo, thực ra mình không nói như vậy mà chỉ là muốn diễn tả đại ý sự thật của vấn đề trong một trận chiến ác liệt, một mất một còn, giữa cái chết và sự sống thì buộc chúng ta phải quyết tâm cao. Vậy mà bị hiểu nhầm! Nhưng rồi sau đó, có đợt ông làm lại hồ sơ để phong Anh hùng, trong lúc chưa xong thì có nhà báo lại viết Bùi Ngọc Đủ là Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân nên bị truy ngược vì "cầm đèn chạy trước ôtô" và rồi chuyện ấy cũng không thành. Còn năm nay, hồ sơ của ông đã gửi lên cấp Trung ương và chờ quyết định cuối cùng...
Dẫu chưa được chính thức phong danh hiệu Anh hùng, nhưng thành tích của ông đã thể hiện rõ phẩm chất anh hùng rồi. Nghe tôi nói vậy, Bùi Ngọc Đủ cười rất hiền, chân chất tính nông dân và nói: "Tôi già rồi, năm nay đã sang tuổi 69, danh lợi há chi nữa, chỉ có điều là muốn tổng kết cuộc đời mình bằng một trang sử đẹp đẽ, có hậu".
Hơn 130 trận đánh pháo binh và bộ binh có Bùi Ngọc Đủ tham gia, tôi cảm thấy thật kính phục. Không ai nghĩ một con người có thân hình nho nhỏ như ông mà lại làm nên những kỳ tích diệu kỳ, làm cho kẻ thù khiếp sợ.
Bên điếu thuốc lá toả khói trắng xóa, Bùi Ngọc Đủ bùi ngùi nhớ lại như in trận đánh ở đồi không tên, bên con suối La La, Cam Lộ, Quảng Trị diễn ra ngày 28/2/1967. Hôm ấy khoảng 8h sáng, nghe có tiếng động tiến về phía kho đạn, Bùi Ngọc Đủ lên tiếng: "Có phải các đồng chí của ta không?". Không nghe ai đáp lại mà chỉ có súng nổ về phía mình. Bùi Ngọc Đủ ra lệnh: "Tất cả anh em về vị trí chiến đấu!".
Lúc đầu hàng chục khẩu trung liên của quân Mỹ dồn dập nhả đạn về phía tiểu đội của Bùi Ngọc Đủ, nhưng anh em đã chiến đấu ngoan cường nên đánh bật quân Mỹ ra ngoài. Sau đó quân Mỹ huy động máy bay giội bom và bắn pháo tới 15 đợt nhưng chúng vẫn thất bại. Tiểu đội do Bùi Ngọc Đủ chỉ huy tất cả chỉ có 10 anh em nhưng đã chiến thắng hơn 200 lính thủy đánh bộ của Mỹ.
Trận đánh kết thúc lúc 18h cùng ngày, ta đã tiêu diệt hơn 100 lính Mỹ, phía ta có 2 đồng chí hy sinh và 2 đồng chí bị thương. Trận thắng lịch sử này được phát động học tập trong toàn quân để nêu gương và vinh dự được báo cáo thành tích với Bác Hồ.
Những năm tháng vào chiến trường Tây Nguyên và chiến dịch Nam Lào, Bùi Ngọc Đủ cũng đã tham gia nhiều trận đánh anh dũng như trận đánh Đắk Tô - Tân Cảnh, Kon Tum, tiêu diệt gần hết 3 trung đoàn của địch. Tuy là thương binh 3/4 nhưng khi vết thương chưa lành, anh đã tiếp tục xung phong ra trận...
Người hùng của Tây Nguyên
Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, theo sự phân công của Đảng, Bùi Ngọc Đủ được cử về làm cán bộ tăng cường ở Mang Yang, Gia Lai. Ông trải qua nhiều chức vụ, từ Phó ban Tổ chức huyện đến Phó ban Cải tạo nông nghiệp...
Trong giai đoạn hoạt động của bọn phản động FULRO phức tạp, Bùi Ngọc Đủ lại được điều về cơ sở làm Bí thư Đảng ủy các xã nóng nhất trong huyện. Ông cùng lực lượng dân quân, Công an các xã đánh 17 trận, tiêu diệt và bắt sống hàng chục tên phản động FULRO độc ác.
Ngoài chuyện giỏi đánh giặc, Bùi Ngọc Đủ còn là người có nhiều đóng góp trong việc phát triển kinh tế, xã hội ở buôn làng Tây Nguyên. Năm 1995, Bùi Ngọc Đủ về nghỉ hưu nhưng cơ sở cứ tín nhiệm mãi không cho nghỉ, lại tham gia công tác ở Hội Cựu chiến binh. Phần lớn những cựu chiến binh ở Mang Yang thời ấy rất nghèo, Bùi Ngọc Đủ đứng ra tín chấp cho anh em hội viên vay gần 3 tỷ đồng của ngân hàng để phát triển kinh tế.
Có tiền, ông mở lớp tập huấn cho anh em cách làm ăn để xóa đói giảm nghèo. Rồi ông vận động xây dựng 36 "kho lúa cựu chiến binh" để cứu đói, giúp những gia đình nghèo, hoạn nạn. Sau 4 năm, Bùi Ngọc Đủ đã xóa gần hết 30% số hộ gia đình cựu chiến binh đói nghèo ở huyện.
Năm nay Bùi Ngọc Đủ chuẩn bị bước sang cái tuổi "thất thập cổ lai hy", ông bảo, tôi xin nghỉ thật nhưng về nhà anh em vẫn “bắt” làm Chủ tịch Hội Khuyến học. "Làm thì làm, tôi chỉ muốn con cháu mình noi gương thế hệ đi trước" - ông tâm sự. Bùi Ngọc Đủ thật xứng đáng Anh hùng