Một trí thức lớn, một người thầy lớn
 |
Ngày 25/8/2010 là sinh nhật lần thứ 100 của Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người có tuổi thọ cao nhất trong những nhà lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Quân đội nhân dân Việt Nam kể từ thời kỳ tiền khởi nghĩa năm 1945 đến nay. Trong suốt cuộc đời hoạt động và cống hiến của mình, ngoài lĩnh vực quân sự, Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn dành nhiều tâm sức cho nền khoa học nước nhà. Với người dân Việt
Trong một cuộc giao lưu mừng sinh nhật lần thứ 100 của Đại tướng Võ Nguyên Giáp vừa diễn ra tại Hà Nội, nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ với chúng tôi rằng: Lần đầu tiên ông được tiếp xúc với Đại tướng cách đây đã hơn 20 năm, khi đó ông đang là Phó Viện trưởng Viện Sử học, nhận nhiệm vụ sang giúp Đại tướng về mặt tư liệu, chuẩn bị cho chuyến đi thăm Ấn Độ. Ấn tượng đầu tiên là Đại tướng rất chủ động xóa bỏ khoảng cách thế hệ bằng sự tin cậy và rất bình đẳng khi trao đổi những vấn đề chuyên môn.
Nhà sử học Dương Trung Quốc kể: "Đại tướng đưa ra yêu cầu hãy trao đổi về chi tiết và đề nghị tôi đóng vai ông để viết một bài phát biểu tại Ấn Độ có liên quan đến Bác Hồ. Tôi vừa phấn khởi, vừa lo viết lách, rồi gửi cho ông. Ông nhắn rằng, bài viết rất tốt và cảm ơn sự cộng tác của tôi. Nhưng sau này, tôi được đọc bài phát biểu của ông thì không thấy chút dấu vết nào của mình cả. Kể từ đó, thỉnh thoảng ông lại gọi tôi đến trao đổi và khi nhắc lại bài diễn văn trên, ông nói rằng, sự chuẩn bị của tôi rất có ích. Tôi hiểu, đấy là sự động viên. Nhưng mỗi khi có điều kiện làm việc với ông, tôi hiểu rằng ông luôn luôn lắng nghe người khác, quanh ông có rất nhiều nhà chuyên môn thường xuyên được ông tham khảo. Chuẩn bị bất kỳ việc gì, ông cũng tham khảo ý kiến của nhiều người nhưng khi đã phát biểu hay viết thì đó thực sự là ý kiến của ông. Sau này, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Chủ tịch danh dự Hội Sử học nên tôi còn có nhiều cơ hội làm việc với ông. Và trong công việc, chúng tôi luôn coi ông như người thầy lớn của mình".
Cũng theo nhà sử học Dương Trung Quốc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người làm nên lịch sử, nhưng đồng thời, ông cũng là một nhà sử học. Không chỉ vì ông đã từng là thầy giáo giảng môn Lịch sử ở Trường Tư thục Thăng Long khi còn trẻ, mà tự mình, ông đã viết rất nhiều những công trình mang tính lịch sử, dưới nhiều thể loại khác nhau: Những tổng kết lịch sử chiến tranh, những hồi ức lịch sử. Đồng thời, ông còn tham gia rất nhiều hội thảo khoa học về sử học. Vì thế, có thể thấy ở ông sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa một nhà chính trị và một nhà sử học.
 |
| Đại tướng Võ Nguyên Giáp. |
Không kể tới những công trình chính luận đóng góp vào tổng kết sự nghiệp cách mạng mà ông là một yếu nhân, đặc biệt là tổng kết chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, mà ông là Tổng tư lệnh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp dành rất nhiều công sức để viết hồi ức của mình, điều mà mọi chính khách hiện đại đều làm. Nhưng khác mọi người, ông viết hồi ức với tất cả tình tiết riêng tư, kể cả những rung động tình cảm của mình, nhưng lại để nói đến cả một dân tộc, một thời đại và một con người mà ông luôn coi là người thầy vĩ đại của mình: Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Viết lịch sử hay hồi ức, ông đều luôn đặt lên hàng đầu tính trung thực. Ông có cả một "Bộ tham mưu" là những người hoạt động khoa học và thực tiễn trong và ngoài Quân đội sẵn sàng góp ý kiến, sưu tập tư liệu cho ông. Một tinh thần tập thể cao cộng với một trí tuệ lớn, lại luôn cầu thị của ông làm cho các tác phẩm ký tên ông trở thành những công trình hoàn chỉnh và có phong cách không trộn lẫn.
Người nước ngoài khi đánh giá về Đại tướng Võ Nguyên Giáp thường so sánh ông với những nhân vật lớn trong lịch sử nhân loại, đặc biệt là lịch sử chiến tranh. Họ có sự tinh tế mà ít khi ta chú ý tới, ví như Bách khoa toàn thư của Mỹ khi nói về quân hàm của ông luôn viết rằng Võ Nguyên Giáp là "Đại tướng 5 sao" để nói đến một phẩm hàm tột đỉnh, mặc dù trên vai ông luôn luôn là quân hàm mang 4 ngôi sao năm cánh, như nhiều vị Đại tướng Việt Nam khác