“Nghêu tặc” ở Bến Tre

Khoảng 3h sáng ngày 25/6/2005, hai anh Tô Hoàng, nhân viên lái tàu và Nguyễn Văn Nhãn, nhân viên bảo vệ, thuộc Đội Bảo vệ sân nghêu Cồn Lợi của HTX thủy sản Thạnh Lợi (ấp Thạnh Thới B, xã Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) đang cho tàu đi tuần tra dọc bãi nghêu của HTX thì phát hiện từ xa một chiếc ghe máy tải trọng khoảng 3-4 tấn đang chạy về hướng các anh, ra hiệu xin giúp đỡ. Thấy có tín hiệu cầu cứu, anh Hoàng liền cho tàu tuần tra tiến đến và xuống bãi nghêu đứng chờ. Chiếc ghe máy vừa cập mạn tàu, tay tài công đầu đội nón tai bèo sùm sụp che kín mặt đã nhảy phóc xuống bãi, tiến đến chỗ anh Hoàng, cho biết là ghe của y chẳng may đi lạc và hỏi thăm đường ra cửa sông.

Giữa biển, trời tối, anh Hoàng không kịp nhận ra sự nguy hiểm đang ở trước mặt mình. Anh chưa kịp chỉ đường thì bất thần tên tài công đã rút đoạn cây đước giấu sau lưng ra phang tới tấp vào đầu, vào mặt anh. Chưa kịp trở tay, một cú đánh như trời giáng vào bắp chân đã khiến anh sụm xuống ngay tại chỗ.

Bên này tàu, anh Nhãn thấy chuyện dữ nhưng chỉ vừa kịp chuyển động thì bất ngờ, từ dưới lớp cao su ngụy trang của chiếc ghe máy bên kia, 6-7 tên thanh niên khác cũng đã vùng dậy, nhào ra, tay lăm lăm cây cối, gậy gộc uy hiếp.

Hai anh Hoàng, Nhãn tìm cách chống cự, nhưng một lần nữa, từ trong chiếc ghe, thêm một toán “nghêu tặc” khác tiếp tục xông ra. Một đoạn cây đước có gắn đinh sắt trên đầu đã đánh trúng vào cằm anh Hoàng khiến máu tuôn xối xả.

Đến lúc này thì hai anh đã phải hoàn toàn thúc thủ. Chúng khống chế hai anh Hoàng, Nhãn vào trong ghe, ém vào một chiếc mùng và cắt cử 6-7 tên đồng bọn tay lăm lăm mã tấu canh giữ. Từ xa, thêm một chiếc ghe nữa có gắn máy xe nhận được tín hiệu liên lạc của đồng bọn, băng băng lao đến. Những gì hai anh Hoàng, Nhãn mục kích được sau đó chính là màn tiếp theo của vở kịch “cướp nghêu”.

Từ trên chiếc ghe vừa mới đến, bóng hàng trăm con người lao xuống bãi nghêu để mặc sức đánh bắt và khai thác. Hơn hai tiếng đồng hồ trôi qua, sau khi đã “ăn hàng” no nê, hai chiếc ghe kia mới quày quả nổ máy vọt ra khơi... Nghe tiếng máy lạ, đồng thời vừa kịp lúc nhận được tin báo về, những người trong trụ sở HTX hay tin chạy ra tiếp ứng thì mọi việc đã quá muộn...

Trình bày với chúng tôi, ông Hồ Văn Hồng, Trưởng ban Giám sát HTX Thạnh Lợi, cho biết: “Tuy mới thành lập nhưng công tác bảo vệ của HTX cũng không đến nỗi quá lỏng lẻo. Để bảo vệ an toàn sân nghêu, ngoài trách nhiệm của mỗi xã viên, là các hộ dân sống trên địa bàn, còn có đội dân phòng, các tổ tự quản nhân dân. HTX cũng đã có hẳn một đội bảo vệ chuyên trách gồm 5 nhân viên thường xuyên tuần tra bãi nghêu. Ngoài ra, trong hợp đồng ký kết thành lập, HTX cũng nhận được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, lực lượng công an xã, huyện trong việc bảo vệ an toàn sân nghêu cũng như khi có sự cố xảy ra”.

Ông Nguyễn Văn Xoàn, Chủ nhiệm HTX Thạnh Lợi, khẳng định: “Đây là lần đầu tiên, một vụ cướp nghêu của HTX diễn ra công khai, manh động và táo tợn như thế!”. HTX Thạnh Lợi chỉ mới thành lập cách đây 2 năm, với 313 xã viên, làm ăn cũng tương đối khấm khá và bước đầu có những thành quả nhất định giúp nâng cao mức sống kinh tế của toàn bộ xã viên trong HTX. Ông cho biết, “trước đây cũng từng có những vụ trộm nghêu lẻ tẻ xảy ra tại đây nhưng quy mô không lớn lắm. Còn lần này thì... Không phải trộm nữa mà đã là cướp rồi!”.

Theo lãnh đạo HTX, điều trớ trêu là cách ngày diễn ra sự việc không lâu, trước hiệu quả “ăn nên làm ra” của HTX, lãnh đạo chính quyền huyện, tỉnh đã xuống thăm và động viên anh em trong HTX cố gắng phát huy thành quả đạt được. Kế đó, HTX cũng đã được trang bị thêm 5 chiếc bình phun hơi ngạt, một số phương tiện, dụng cụ hỗ trợ cho công tác bảo vệ bãi nghêu. Nhưng ngay lập tức, vụ “cướp nghêu” đã xảy ra mà các công  cụ, phương tiện kia lại chưa kịp sử dụng. 

Theo nhận định của lãnh đạo HTX, không loại trừ khả năng, bọn “nghêu tặc” chính là những đối tượng mua bán nghêu bất hợp pháp câu kết với một số phần tử bất hảo. Người dân các tỉnh ven biển này không ai lạ gì chuyện “mua không được thì tổ chức “giải phóng” các sân nghêu”.

Mặt khác, cạnh bãi nghêu Thạnh Lợi còn có một bãi nghêu khác - bãi nghêu Cồn Ông Lễ (thuộc ấp An Điền, xã An Điển, huyện Thạnh Phú) - đang trong tình trạng “vô chủ” (đây là bãi nghêu tự nhiên, chưa thành lập HTX và lực lượng quản lý). Nếu tấn công và “làm loạn” được sân nghêu Thạnh Lợi, chúng sẽ lấy đó làm bàn đạp để tiến sang “làm ăn” tại các bãi nghêu lân cận.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, tình trạng “nghêu tặc” tấn công các sân nghêu ven biển trên địa bàn tỉnh Bến Tre đã từng xảy ra. Vào khoảng đầu năm 2003, một vụ “cướp nghêu” tương đối quy mô đã xảy ra tại sân nghêu An Thủy thuộc địa bàn huyện Ba Tri. Bọn “nghêu tặc” chẳng những tấn công các hộ dân mà còn cả gan đốt luôn nhà của trưởng công an xã đóng trên địa bàn. Trước đó vài năm, ở sân nghêu Bình Đại cũng đã từng xảy ra một vụ tương tự. Khi sự việc xảy ra, lực lượng lâm ngư trường, chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản của huyện, tỉnh hay tin cho lực lượng xuống xem thực hư đã gặp phải sự chống đối mạnh mẽ của bọn “nghêu tặc”.

Con nghêu, một nguồn tài nguyên do thiên nhiên ưu đãi, hiện nay là một trong những thế mạnh trong việc phát triển thủy sản của tỉnh Bến Tre. Tuy nhiên, tình trạng cướp nghêu đang ảnh hưởng rất xấu đến tâm lý của những người nuôi trồng thủy sản. Và bên cạnh đó, tình trạng tranh giành quyền khai thác các bãi nghêu tự nhiên, trong khi ngành chức năng còn quá chậm trong việc xúc tiến việc quản lý, đầu tư khai thác, đã khiến cho tình hình an ninh trật tự tại các địa phương ven biển, nơi có các “bãi nghêu dậy sóng” này trở nên bất ổn hơn bao giờ hết..