"Nghĩa tình gửi người còn sống"

Một chiều giữa tháng 7, cùng nhóm phóng viên Truyền hình An ninh tỉnh Nam Định, chúng tôi tới thăm gia đình chị Bùi Thị Kim Hoa, vợ liệt sĩ Công an Đặng Văn Ninh, Công an phường Ngô Quyền, TP Nam Định.

Chị đã từng xuất hiện trong chương trình "Người xây tổ ấm" và những cuộc giao lưu gặp gỡ thân nhân liệt sĩ điển hình của Đài Truyền hình Việt Nam. Vẫn con đường xưa, ngôi nhà của mẹ con chị Hoa nằm khuất nẻo ở vùng ven đô thuộc xã Lộc An, TP Nam Định giờ đã đổi thay.

Chúng tôi dừng chân trước ngôi nhà sơn màu vàng tươi nổi bật dòng chữ: "Bộ Công an - Nhà tình nghĩa". Mùi hương trầm nghi ngút, người phụ nữ lặng lẽ ngồi bên bậu cửa lần giở chiếc áo may-ô đã cũ, chiếc giày da đen đã sờn mà nước mắt lã chã rơi.

Ngước đôi mắt nhòa lệ nhìn chúng tôi, chị Hoa nói: "Mắt em tệ quá, không nhìn rõ các bác đâu". Mới 5h chiều mà đôi mắt người phụ nữ ở tuổi 43 ấy đã lờ mờ dưới hàng mi sùm sụp.

Lòng nghẹn lại, chúng tôi không ai nói câu gì, ngồi xuống cạnh chị nắm chặt bàn tay, lần giở từng kỷ vật của người đã khuất, nghe chị giãi bày tâm sự: "Đây là những kỷ vật của chồng em đấy, tất cả còn nguyên vẹn, cứ tới ngày giỗ chồng và ngày 27-7 là em lại mang ra ngắm cho đỡ nhớ, đỡ thương".

Từ tấm áo may-ô cũ tới bộ quân phục bạc màu, chiếc bàn chải và đôi găng tay anh thường dùng khi mùa đông lạnh giá. Trong ký ức của mẹ con chị, người chồng, người cha thân yêu ấy vẫn như đang sống, chưa hề đi xa.

Nhưng rồi cái ngày định mệnh ấy vẫn cứ đeo bám chị, nó đã nằm sâu trong tim với nỗi khắc khoải, chờ mong và vô vọng: "Em vẫn còn nhớ lắm chị ạ. Hôm ấy là ngày 28 tháng 9 năm 2001. Anh ấy dậy sớm hơn mọi ngày và nói với em , hôm nay thằng Hòa (đối tượng ma túy bị truy nã - PV) nó về rồi, anh phải bắt nó bằng được".

Chị nhìn chồng tha thiết mà không dám hỏi về công việc anh đang làm. Lòng chị thổn thức, tim đập rộn ràng khi nhìn anh dắt xe đạp ra đi, được vài mét còn ngoái đầu lại dặn: "Em nhớ đón con sớm nhé, đừng để con phải chờ đấy. Tối về anh sẽ mua cho con hộp bánh Trung thu".

Sau cái gật đầu của chị là hình bóng anh cứ xa dần. Dặn vợ con xong, Đại úy Đặng Văn Ninh cùng 2 chiến sĩ tổ hình sự Công an phường Ngô Quyền đi về xóm 4, xã Hải Bắc, huyện Hải Hậu (Nam Định) bắt đối tượng truy nã Đinh Quang Hòa theo kế hoạch công tác.

Hòa là một trùm buôn bán ma túy rất tinh quái, sau một thời gian dài lẩn trốn, hôm ấy hắn xuất hiện tại một nhà người quen. Tổ trinh sát hình sự Công an phường Ngô Quyền đã kịp thời có mặt truy bắt hắn. Thấy người lạ bước vào nhà, tên Hòa thủ sẵn con dao nhọn rồi lẩn vào vườn cây rậm rạp.

Sau 4 giờ tìm kiếm, tổ công tác đã phát hiện Hòa đang ẩn mình trong bụi cây sát bờ sông Múc.Thấy một trinh sát tiến tới gần, hắn lao ngay xuống dòng sông tẩu thoát. Nghe tiếng súng bắn cảnh cáo mà hắn vẫn lặn ngụp dưới dòng nước đang chảy xiết lúc thủy triều dâng cao. Khi hắn gần sang tới bờ bên kia (thuộc xã Hải Trung) thì anh Ninh đuổi kịp hắn.

Sông Múc rộng chừng 30m, có nơi sâu tới 7m, lại đúng vào lúc triều cường. Vốn là kẻ thông thạo sông nước nên tên tội phạm ra sức bơi xuôi theo dòng nước. Với một kẻ liều lĩnh như tên Hòa thì bắt hắn không dễ, anh Ninh đã cùng hắn vật lộn giữa dòng nước chảy xiết cố không để hắn tuột khỏi vòng tay.

Suốt một ngày ròng săn lùng đối tượng, quên cả ăn trưa nên anh Ninh đã thấm mệt. Khi đồng đội tới ứng cứu thì anh đã bị dòng nước xiết cuốn trôi. Không quản nguy hiểm, đồng đội và những người dân ra sức lặn ngụp tìm kiếm hy vọng cứu sống anh nhưng không có kết quả.

Mãi tới 22h30' hôm đó mới tìm thấy thi thể anh cách nơi vật lộn với tên Hòa chừng 1km. Còn tên Hòa, vừa lên tới bờ đã bị lực lượng Công an và nhân dân địa phương bắt gọn.

Nghe tin Đại úy Đặng Văn Ninh đã dũng cảm hy sinh trong khi vật lộn với tên tội phạm nguy hiểm giữa dòng nước xiết, không chỉ những người thân yêu, đồng đội và xóm nhỏ nơi anh đang sống bàng hoàng, đau đớn.

Người lính hình sự ấy ra đi để lại người vợ trẻ và hai đứa con thơ dại trong lúc cuộc sống còn khốn khó, cháu Đặng Việt Anh, 9 tuổi; cháu Đặng Nhật Anh, 4 tuổi. Khi ấy, chị Hoa không có việc làm, ngày ngày chị ngồi bán báo vỉa hè với mức thu nhập bèo bọt, cả nhà trông cậy vào đồng lương của anh.

Khó khăn tới mức sáng sáng, hai vợ chồng chỉ lo cho hai con được ăn sáng rồi đạp xe chở con đến lớp, trưa lại đón con bằng xe đạp về nhà. Có ngày bận rộn với công việc, anh phải đạp xe vòng quanh thành phố, mệt mỏi rã rời nhưng có miếng ngon lại dành phần con.

Chị Hoa kể lại, hôm anh hy sinh trong túi áo chỉ có 6.000 đồng, thương chồng đến ứa nước mắt. Trước ngày anh hy sinh 1 tháng, nhận được tiền công móc áo len, chị Hoa cố gắng mua con vịt về nấu măng để chồng con được cải thiện.

Tới bữa ăn, có việc chị phải đi, dặn chồng con ở nhà ăn trước nhưng anh chỉ chan nước với bún bố con cùng ăn, còn cả con vịt đợi chị về. Thế rồi có việc đột xuất anh cũng đến cơ quan, lúc trở về thì... vịt đã cháy thành than.

Nhìn chị, anh buồn rầu nói: "Thôi  khi nào lĩnh lương anh đền 3 mẹ con con vịt khác". Nghèo khó là vậy nhưng nếu anh còn sống, cả nhà còn nơi trông cậy, giờ anh hy sinh rồi mẹ con biết bấu víu vào đâu.

Chỉ nghĩ tới đó, chị Hoa như muốn gục ngã, nhưng nhìn thấy 2 con chị lại gượng dậy. Đại úy Ninh ra đi khi tâm nguyện vẫn còn dang dở, ngôi nhà nhỏ chừng 18m² dột nát là nơi trú ngụ của vợ con và người mẹ già 83 tuổi đã từng chịu đựng quá nhiều đau khổ (1 con liệt sĩ, 1 con tử sĩ) nhưng anh vẫn chưa kịp sửa sang.

Gia cảnh bần hàn, nỗi đau chồng chất, chị Hoa nhớ lại: "Trong lúc em đang trong cơn tuyệt vọng thì bác Vệ và bác Vĩnh (Giám đốc và Phó Giám đốc Công an tỉnh Nam Định lúc ấy) xuống nhà động viên thăm hỏi. Biết em ngồi bán báo vỉa hè thu nhập chẳng đáng là bao nên các bác đã bố trí để em làm cấp dưỡng tại bếp ăn Công an tỉnh".

Có công ăn việc làm với mức lương ổn định, được mọi người giúp đỡ nên cuộc sống của ba mẹ con chị đã bớt khó khăn.

Để người nằm xuống được thanh thản, Ban Giám đốc Công an tỉnh Nam Định đã xây tặng mẹ con chị ngôi nhà tình nghĩa khang trang trên mảnh đất rộng 73m² với số tiền ủng hộ quyên góp 20 triệu đồng.

Giờ đây, đứng trước ngôi nhà mơ ước, chị Hoa nghẹn lại: "Vậy là mẹ con em đã có ngôi nhà trú mưa trú nắng, như thế là mãn nguyện lắm rồi. Nghĩa tình ấy em không thể nào quên, qua các anh các chị cho em gửi lời cảm ơn tất cả".

Bé Nhật Anh thường thủ thỉ với mẹ: "Ngôi nhà này là bàn tay của bố che chở cho mẹ con mình mẹ nhỉ".

Giờ đây cuộc sống của mẹ con chị Hoa đã ổn định, con trai lớn Việt Anh đã trở thành học viên Trường Văn hóa I - Bộ Công an, Nhật Anh cũng là một con ngoan trò giỏi