Người Tây Nguyên từng bị treo giá 1 triệu USD
Năm nay đã bước qua tuổi 70 nhưng Kpă Thu Nha vẫn khỏe khoắn lạ thường. Một đời xông pha trận mạc vào ra những nơi nguy hiểm nhất của cuộc chiến, về hưu, Kpă Thu Nha vẫn hàng ngày lăn lộn vào những buôn làng vùng sâu, vùng xa để nói chuyện, phân tích cho đồng bào hiểu về đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Những việc ông làm, những điều ông nói đang được bà con buôn làng nghe theo, tránh đi theo sự xúi giục, kích động của bọn phản động.
Người học trò xuất sắc của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh
Năm nay đúng 40 năm Ngày mất của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (1967), những ký ức về Đại tướng luôn trào dâng trong Kpă Thu Nha. Quê ở Phú Yên, năm vừa tròn 15 tuổi, Kpă Thu Nha đã trốn gia đình lên vùng rừng núi Tây Nguyên theo các chú bộ đội làm liên lạc.
Năm 1965-1966, giặc Mỹ điều 20 vạn quân lên Tây Nguyên thực hiện chiến dịch trong mùa khô hòng đè bẹp sức chiến đấu của bộ đội chủ lực Việt Nam. Với cương vị Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh với bí danh Trường Sơn thay mặt Bộ Chính trị trực tiếp chỉ đạo cách mạng ở Tây Nguyên.
Trong nhiều lần hành quân, hay về với đồng bào, Đại tướng luôn tìm kiếm một người bà con dân tộc hội tụ những điều kiện mà Đại tướng cần để làm thông dịch viên.
Sau nhiều lần thử thách, Kpă Thu Nha được chọn đi theo Đại tướng. Vì nhiệm vụ công tác nên Thu Nha đã học và sử dụng được hầu hết các loại ngôn ngữ của bà con dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên.
Và khi nói chuyện với đồng bào, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh thường cầm tay Kpă Thu Nha: "Kpă Thu Nha cũng là người Thượng đây, giờ đi theo Bác Hồ, theo cách mạng nên cái bụng của Thu Nha tốt lắm, sáng lắm, bà con phải làm như Thu Nha. Theo Kpă Thu Nha".
Đại tướng Nguyễn Chí Thanh không những giỏi về chỉ đạo trong chiến đấu mà Đại tướng là người rất am hiểu đời sống bà con, rất được bà con các dân tộc thiểu số tin yêu.
Đã nhiều lần Đại tướng Nguyễn Chí Thanh nhất định không chịu ăn cơm mà nhường cơm cho đồng bào, Đại tướng nói với Thu Nha: "Mình cùng ăn với Thu Nha, ăn củ mì, củ khoai với bộ đội, bộ đội Cụ Hồ không nên nhận cái sướng về mình".
Năm 1967, nghe tin đồng chí Trường Sơn mất, nhiều buôn làng ở Tây Nguyên bà con đã khóc vì nhớ, nhiều gia đình đã vẽ hình đồng chí Trường Sơn trong nhà mình. Chính cách sống, cách ứng xử của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã ăn sâu vào con người Kpă Thu Nha, giúp ông rất nhiều trong cuộc đời hoạt động cách mạng sau này.
Giặc treo 1 triệu USD đổi lấy đầu Kpă Thu Nha
Tây Nguyên sau giải phóng 1975, bọn Fulrô hoạt động chống phá khắp nơi. Với sự giúp sức của các thế lực thù địch từ bên ngoài, bọn Fulrô đã mua gạo, muối cho một số bà con hòng lôi kéo, dụ dỗ.
Chúng ngang nhiên xuyên tạc nói xấu cách mạng. Không ít bà con dân tộc thiểu số đã mắc mưu và đi theo Fulrô. Huyện Ea Súp (Đắk Lắk) lúc bấy giờ được coi là điểm nóng của bọn Fulrô hoạt động.
Kpă Thu Nha được chuyển về Ea Súp để giúp đỡ đồng bào phân biệt được phải trái. Với cương vị là Chủ tịch huyện, Kpă Thu Nha đã không ở lại huyện mà ông vào sống chung với dân, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của dân và hoạt động cách mạng.
Kpă Thu Nha tạo niềm tin cho đồng bào, hỗ trợ lương thực, nhu yếu phẩm, dạy cho đồng bào cách gieo trồng... Từ đó nhiều hộ gia đình đã kêu gọi con em trở về không theo Fulrô nữa. Chỉ trong vòng một tháng, Kpă Thu Nha đã kêu gọi được hàng ngàn người theo Fulrô trở về địa phương.
Theo Thu Nha, đến từng buôn ông phân tích chia người dân địa phương ra 3 lớp: Một lớp là có tư tưởng cách mạng triệt để, một lớp có tư tưởng khi ngả theo cách mạng khi theo bọn phản động và một lớp theo Fulrô.
Khi đã phân ra được như vậy Kpă Thu Nha mới chấn chỉnh, tìm cách làm cho đồng bào tin vào cách mạng. Kpă Thu Nha thường nói với đồng bào: Người Kinh họ không thích lên núi sâu làm gì đâu, họ lên là để giúp đỡ người Thượng, từ ngày có người Kinh lên đây, bà con đồng bào đã biết cầm cái cuốc, cái dao để làm rẫy, biết nuôi con bò, trồng cây cà phê...
Nhận thấy những việc làm của Kpă Thu Nha, bọn Fulrô câu kết với đám phản động nước ngoài treo giải "Ai lấy được đầu Thu Nha, thưởng 1 triệu USD". Bọn Fulrô lùng sục Kpă Thu Nha khắp nơi. Chỉ có đồng bào thương mới không bị gì, Thu Nha kết luận.
Đầu những năm 80, chính Kpă Thu Nha là người đã về các tỉnh như Thái Bình, Bình Định làm việc với lãnh đạo các tỉnh, bàn phương án di dân ở các tỉnh lên Tây Nguyên lập làng.
Chính chính sách di cư của Kpă Thu Nha đã tạo nên nhiều làng mới trên cao nguyên vừa góp phần ổn định chính trị, vừa đưa đời sống của bà con dân tộc thiểu số đi lên.
Năm 1980, Kpă Thu Nha đã hiến căn nhà của mình ở TP Buôn Ma Thuật cho Công an phường Tân Tiến làm trụ sở làm việc. Bên cạnh đó, Kpă Thu Nha còn hiến hàng ngàn m2 đất để Nông trường Đắk Lắk làm đập lấy nước cho bà con sản xuất.
Tuổi đã cao, song Kpă Thu Nha vẫn chưa nghỉ, hàng ngày ông vẫn về nhiều buôn làng để phân tích nói chuyện, giúp đỡ đồng bào buôn làng tránh được những dụ dỗ của bọn phản động