Nguy hại từ các thú chơi của dân “nhả khói”

• Thu giữ hàng chục bình hút shisha tại các quán vỉa hè
• 200 "dân bay" hút Shisha trong quán bar bị kiểm tra

Biết là hại nhưng vẫn hút

Gần đây, vape là cái tên được săn lùng của dân “yêu” khói. Vape được biết đến như một loại thuốc lá điện tử, nhưng loại trừ một số tác hại từ thuốc lá truyền thống. Theo một số người sử dụng vape, họ cảm nhận vape tạo khói gấp 2, 3 lần so với shisha khi hít sâu, khói đặc hơn, nhìn “nghệ” hơn và thơm hơn. Hương vị đa dạng như vị nho, bánh chuối, bánh dâu,... hấp dẫn như “đồ ăn” vậy. Vape đang là sự lựa chọn của nhiều người nghiện thuốc lá, shisha hay những bạn thích “chơi khói”.

Điểm đáng lo ngại là, những người dùng Vape thường “bao biện” rằng họ chỉ hút hơi nước của tinh dầu, không độc hại như thuốc lá, không phải hút cả than hoạt tính như shisha. Tuy nhiên, tinh dầu có rất nhiều loại, có loại chứa hàm lượng nicotin, phổ biến từ 3mg/ml đến 24mg/ml. Điều này như “con dao hai lưỡi”, chưa chắc người nghiện thuốc lá đã bỏ được loại chất kích thích này và chưa chắc người thích tạo khói không dám “nâng cấp” lên loại tinh dầu chứa nicotin.

H.Sơn (Hoàn Kiếm, Hà Nội) lựa chọn Vape để thay thế cho thuốc lá. Ban đầu, Sơn hút loại tinh dầu 12mg/ml nicotin để đỡ “thèm” thuốc, sau đó giảm xuống loại 6mg/ml nicotin, nhưng Sơn lại hút nhiều hơn trước. Mỗi tuần, Sơn dùng hết 1 lọ tinh dầu. “Hút vape cũng như thuốc lá, shisha, vẫn có tinh dầu chứa nicotin, hút nhiều thành thói quen. Thói quen khó bỏ thì thành “nghiện”. “Nghiện” vape rất tốn tiền. Lọ tinh dầu khá đắt và ít. Chưa kể vài tuần lại phải đi thay sửa đầu đốt.”, Sơn chia sẻ.

Tại một cửa hàng bán vape nổi danh ở Hà Nội, đa dạng thân máy, đầu đốt, tinh dầu được bày bán. Giá từ 600 nghìn đến cả 5,6 triệu đồng cho thân máy và đầu đốt, chủ yếu xuất xứ từ Trung Quốc. Tinh dầu từ 350 - 480 nghìn với đa dạng các vị, nhập từ Mỹ, Trung Quốc,... và cả Việt Nam. Nhiều bạn trẻ còn sưu tập vape từ thiết bị đến các loại tinh dầu. “Vape đang bán rất chạy. Hiện nay trang page trên Facebook của bọn mình có hơn 60 nghìn lượt thích. Bọn mình đã có 3 cơ sở và sắp tới sẽ mở cơ sở thứ 4.”, nhân viên bán hàng chia sẻ. 

Bên cạnh đó, shisha vẫn được bày bán và sử dụng công khai ở nhiều quán cà phê, trà chanh vỉa hè, các quán karaoke,... nơi tụ điểm của giới trẻ. Mỗi tối hàng tuần, khu vực phố Đào Duy Từ, ngõ Tràng Tiền, Tạ Hiện, Lương Ngọc Quyến, Mã Mây, Hàng Buồm,... thơm ngào ngạt mùi khói thuốc shisha. Khách thường ngồi theo nhóm tầm 4, 5 người hoặc ít hơn, chủ yếu các bạn trẻ cả nam lẫn nữ. Bình shisha với nhiều vị khác nhau như: táo, bạc hà, sôcôla... với giá từ 150 - 200 nghìn đồng/bình. Những ngày cuối tuần có phố đi bộ, lượng khách hút shisha ở đây lại càng đông hơn. 

Vape đang là thú chơi mới của dân “yêu” khói

Mọi hình thức đều có thể gây nghiện

Việc từ bỏ chất gây nghiện chỉ có thể phụ thuộc vào bản thân người sử dụng, chứ không phải phụ thuộc vào các loại hình khác. Bác sĩ Lê Thu Hà, Trưởng phòng Phòng Điều trị Nghiện chất, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Mọi hình thức của chất gây nghiện đều có 2 mặt. Quan trọng là cách sử dụng nó. Những chất như moocphin, methadone vẫn được sử dụng trong y khoa như chất thay thế cần thiết phục vụ quá trình điều trị bệnh. Nhưng việc sử dụng không có phương pháp các hình thức của chất gây nghiện chỉ khiến người dùng lệ thuộc và gây hại cho sức khỏe.”

Hiện nay, có rất nhiều website, fanpage trao đổi mua bán, tìm hiểu, chia sẻ kinh nghiệm sử dụng vape, shisha, shisha điện,… Trong đó còn có những bài viết về cách trải nghiệm “mùi” và hướng dẫn “tạo khói” cho sành điệu. Các sản phẩm không rõ nguồn gốc bày bán tràn lan và không đảm bảo về chất lượng của sản phẩm. Bác sĩ Thu Hà cho biết: “Các hình thức như thuốc lá điện tử, shisha cung cấp nicotin đơn thuần. Nhưng các thành phần tẩm ướp tạo hương vị, hương liệu không đảm bảo là không gây hại cho sức khỏe.”

Sử dụng nhiều thuốc lá điện tử hay shisha sẽ trở thành thói quen và có xu hướng tăng nhiều. “Người dùng có thể bị nghiện chất nếu mắc 3/6 tiêu chuẩn của nghiện trong vòng 1 năm sử dụng như ham muốn mạnh mẽ hoặc cảm giác buộc phải sử dụng chất; trạng thái cai sinh lý như bồn chồn, khó chịu; tiếp tục sử dụng mặc dù biết là không tốt,...”, bác sĩ Thu Hà cho biết.

Không chỉ tồn tại những nguy hại cho sức khỏe người sử dụng, việc bày bán và tụ tập hút shisha, vape công khai là hình ảnh phản cảm, dễ phát sinh ra nhiều tệ nạn khác, đặc biệt đối với lứa tuổi chưa đầy đủ nhận thức như trẻ em, vị thành niên. Các cơ quan chức năng cần quản lý chặt chẽ việc mua bán, quảng cáo và sử dụng sản phẩm. Đồng thời, việc tuyên truyền về tác hại và định hướng từ bỏ các hình thức dùng chất gây nghiện là rất cần thiết.