Nông dân đau đầu vì... rau ế
Trồng rau… để đổ đi
2h sáng, khi cả khu vực ngoại thành Hà Nội vẫn đang yên ắng trong giấc ngủ thì trên cánh đồng rau xã Yên Thường, huyện Gia Lâm, Hà Nội, những đốm sáng từ các loại đèn sạc pin, sạc điện lấp lánh như bầy đom đóm. Người dân trồng rau phải thu hoạch vào giờ này để kịp mang rau đến chợ đầu mối rau Yên Thường vào lúc 4h sáng. Mỗi sáng, những người nông dân này vẫn mong sao giá rau nhích lên một chút cho bõ công thu hoạch. Nhưng ở thời điểm này, giá rau đang phụ công người chăm sóc.
Chị Phùng Thị Đức, thôn Yên Khê vừa nhổ luống rau thì là, vừa giãi bày nỗi niềm: "Người dân ở đây bán rau theo rổ, su hào theo gánh. Khi ế, có cho người ta cũng không chở về hộ. Rau xà lách bán cả rổ to được 4.000 đồng, cải cúc 2.000đ/10 mớ...".
May mắn nhà chị Đức có 1 sào rau muống. Đây là thời điểm đầu mùa, rau muống lên ngôi. Tuy vậy công chăm sóc, thu hoạch các loại rau suốt từ 2h sáng đến tối chị cũng chỉ được 30.000 đồng.
Trên khắp cánh đồng rau xã Yên Thường, còn nhiều mảnh ruộng bỏ không, nhiều người đang phá rau cũ để trồng thay thế loại rau khác. Ông Đàm Văn Minh, Chủ nhiệm HTX Yên Thường cho biết, nông dân trong xã không bán được rau phải đổ cho cá ăn, hoặc thái nhỏ su hào rồi phơi nắng, để dành làm "lương khô" cho mùa đông. Đây cũng là tình trạng chung ở nhiều vùng rau ngoại thành Hà Nội.
Không thể kể hết nước mắt của người nông dân xã Tây Tựu, huyện Từ Liêm (Hà Nội) những ngày này khi bao mồ hôi, công sức, vốn liếng đổ vào trồng rau đã thành công… dã tràng xe cát.
Bà Nguyễn Thị Ga, ở Đội 3 nhìn vườn rau xanh ngút tầm mắt mà buồn nẫu ruột. Một sào cần tây nằm yên trên vườn từ Tết ra đến nay, giá có 200đ/kg nên gia đình bà chẳng buồn đem bán. Nhưng để mãi cũng không được, sinh rau rệp và sâu bệnh, anh Thủy, con trai bà Ga phải thuê 300.000đ cho người ta nhổ lên đổ đi. Tiền giống cần tây cho một sào đã ngốn vài trăm nghìn, chưa kể công chăm bón suốt 2 tháng, tiền phân gio, thuốc sâu đổ cả vào sào rau mà không thu lại được đồng nào. Quả là bĩ cực.
Hiện tại, nhà bà chỉ còn 2 luống rau mùi đến thời kỳ thu hoạch, nhưng giá rẻ quá, bán tại vườn chỉ được 200đ/3 mớ rau. Bà Ga nhẩm tính, riêng tiền hạt cho một luống rau mùi đã hết 35.000đ, mà rau này trồng 1 tháng (nếu trời rét phải hơn 1 tháng) mới cho thu hoạch và bán được hơn 50.000đ, lỗ vốn nặng. Nhớ lại thời kỳ đắt nhất, cần tây bán được 25.000đ/kg, người nông dân ở Tây Tựu không khỏi bùi ngùi, xót xa bởi khi rau đắt thì họ chẳng có mà thu hoạch, còn khi ế, rau lại phải bỏ đi.
Bên con đường trải bê tông phẳng lì là những luống rau xanh mơn mởn, nõn nà đang chờ thu hoạch. Chị Nhàn, ở Đội 3 nhìn 1 sào rau cải dưa với gương mặt buồn rười rượi. Rau ế, chị chẳng buồn thu hoạch. Cách đây vài hôm, chị đã phải đổ đi 2 sào cải dưa do giá quá rẻ, bán chẳng ai buồn mua...
Quay lại nghề truyền thống, mong phát triển mô hình "rau an toàn"
Tìm nguyên nhân để bàn hướng đi mới cho người trồng rau, ông Nguyễn Văn Nhâm, Chủ nhiệm Hợp tác xã Tây Tựu cho biết: Sau trận lụt lịch sử, nhiều diện tích trồng hoa của Tây Tựu bị chết do ngập nước. Để khắc phục người trồng hoa chuyển sang trồng rau.
Thành phố hỗ trợ cho Tây Tựu 78,5kg hạt giống rau cải. Tại thời điểm đó giá rau tăng cao, nhưng cả thành phố đều trồng đại trà, nên khi các vùng rau đồng loạt thu hoạch, giá rau giảm bất ngờ. Giải quyết vấn đề này, Tây Tựu sẽ phải quay lại nghề trồng hoa truyền thống. Trước mắt trồng các loại hoa như cúc vàng để bán hè.
Còn ông Đàm Văn Minh thì cho biết: “Để giúp cho nguồn thu của người trồng rau ổn định, chúng tôi mong mỏi được thành phố và các cơ quan chức năng xây dựng mô hình rau an toàn. Xây dựng được thương hiệu thì sẽ bớt được chi phí qua khâu trung chuyển, giá rau cũng tăng cao hơn khi các doanh nghiệp bán lẻ ký hợp đồng trực tiếp với người nông dân”.
Được biết, thành phố đang xây dựng Đề án sản xuất và tiêu thụ rau an toàn giai đoạn 2009-2015 với tổng số vốn đầu tư lên tới hơn 10.681 tỉ đồng. Mong rằng dự án rau an toàn được triển khai rộng rãi để người trồng rau bớt khổ, người tiêu dùng cũng có cơ hội được sử dụng sản phẩm an toàn, chất lượng, giá cả hợp lý