Thượng tướng Phùng Thế Tài - Người cận vệ đầu tiên của Bác Hồ
Vẫn biết sinh tử là quy luật của tạo hóa, nhưng khi nghe tin Đài Truyền hình Việt Nam báo tin Thượng tướng Phùng Thế Tài qua đời, cán bộ, chiến sỹ cảnh vệ chúng tôi ai nấy đều đau buồn xúc động. Bởi ông là bậc tiền bối của lực lượng cảnh vệ, ông là cận vệ đầu tiên của Bác Hồ khi Người từ Côn Minh (Trung Quốc) về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Ông từng là Tư lệnh đầu tiên của Quân chủng Phòng không - Không quân có 23 năm liền giữ cương vị cán bộ lãnh đạo trong tổng hành dinh Bộ Quốc phòng, nguyên phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.
Từ đứa trẻ lang thang ở Côn Minh
Tên thật của ông là Phùng Văn Thụ sinh ra trong một gia đình nghèo tại xã Văn Nhân, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Tây (cũ). Nhà đông anh em nên làm ruộng quanh năm mà không đủ ăn. Thấy hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn nên mấy bà con đi buôn bán bên Trung Quốc bảo ông sang xin việc làm để kiếm sống. Năm 1933, khi đó mới 13 tuổi, ông theo một người làng ra đi kiếm sống. Điểm dừng chân đầu tiên của ông là thị trấn Chỉ Thôn, tỉnh Vân
Sau khi biết hoàn cảnh, ông được đưa về hãng dầu Cù là Nhị Thiên Đường ở. Qua một thời gian thử thách và được giác ngộ, ông được tham gia các đoàn thể và đi theo cách mạng. Người gặp ông buổi tối ở công viên Hạ Lầu chính là đồng chí Vũ Anh (bí danh Trịnh Đông Hải). Thời gian đó đồng chí Vũ Anh được Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương cử sang Trung Quốc hoạt động cách mạng, làm Biện sự sứ, xây dựng cơ sở trong công nhân lao động. Năm 1939, chính đồng chí Vũ Anh đã dìu dắt, giúp đỡ và giới thiệu kết nạp ông vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Người thứ 2 giới thiệu kết nạp ông là đồng chí Thanh Bình (sau Cách mạng Tháng 8 năm 1945 đồng chí Thanh Bình là Thứ trưởng Bộ Nội vụ).
Trở thành cận vệ đầu tiên của Bác Hồ
Vào một buổi sáng đầu năm 1940 có một người khách tìm đến hãng dầu Cù là Nhị Thiên Đường tìm gặp đồng chí Vũ Anh, hai người đi đến nơi khác để trao đổi công việc. Buổi chiều hôm đó về, đồng chí Vũ Anh cho biết người đến tìm gặp là ông Trần (bí danh của Bác Hồ ở Côn Minh năm 1940) và giao cho ông bảo vệ ông già này thật an toàn. Tuyệt đối không để lộ cho bọn Phục quốc, bọn Quốc dân đảng… biết. Nhìn thái độ và nghe đồng chí Vũ Anh dặn dò cẩn thận ông thầm nghĩ đây là một nhân vật rất quan trọng. Sau này ông được biết ông Trần chính là lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Và ông đã trở thành cận vệ đầu tiên của Bác Hồ từ thời khắc ấy. Sau này ông được Bác Hồ đặt tên là Phùng Hữu Tài (một thời gian sau ông xin Bác cho đổi tên là Phùng Thế Tài).
Về kỷ niệm này Thượng tướng Phùng Thế Tài kể lại: Sau khi đồng chí Vũ Anh giới thiệu tôi là bảo vệ, ông Trần nhìn tôi tỏ ý hài lòng. Tuần lễ đầu ông Trần và tôi nói chuyện với nhau bằng tiếng Trung Quốc, sau mới dùng tiếng Việt. Do nguyên tắc hoạt động bí mật cả ông Trần và tôi làm như không quen biết nhau. Gọi là đi bảo vệ nhưng thực ra có súng ống gì đâu. Tôi vốn hiếu động, dạo trước đã làm một quả đấm sắt, một con dao. Vậy là giờ đây nó hữu ích. Tôi không được phép vào nhà ở của ông Trần, mà chỉ được đứng chếch ở bên phải hoặc bên trái lề đường để quan sát. Thấy ông Trần đi là tôi đi theo cách 5 đến 10 mét.
 |
|
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm, chúc tết Đoàn Không quân Sao đỏ và các đơn vị đảm bảo kỹ thuật đường băng thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân ngày 9/2/1967. (Đồng chí Phùng Thế Tài - người đầu tiên bên trái). |
Trong dịp Tết Tân Tỵ (năm 1941), theo kế hoạch bảo vệ lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về nước. Khi về đến cột mốc 108, ông Phùng Thế Tài được tổ chức phân công ở lại Côn Minh hoạt động. Vì thạo tiếng Trung Quốc nên quân đội Tưởng tuyển ông làm cho cơ quan tình báo để chuẩn bị cho kế hoạch “Hoa quân nhập Việt” và cho ông vào học lớp quân chính về nghiệp vụ tình báo của trường quân sự Hoàng Phố. Là người thông minh, tiếp thu nhanh, chỉ sau ít tháng bọn Tưởng phong cấp Thiếu hiệu (ngang với Thiếu tá). Chúng cấp cho ông một số giấy chứng nhận đặc biệt, có đóng dấu Tưởng Thống chế. Giấy này cho phép được đi lại trong toàn quốc, không ai được quyền giữ. Lợi dụng sự ưu đãi này, ông đã tranh thủ hoạt động có lợi cho phía ta. Những giấy tờ đó cũng đã thực sự trở thành “bảo bối” cứu nguy cho những chuyến công tác bảo vệ Bác Hồ sang Trung Quốc sau này.
Đầu năm 1942, ông được tổ chức giao nhiệm vụ phụ trách đợt chuyển vũ khí về nước. Sau đó, ông được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và đồng chí Vũ Anh cho ở lại Pác Bó tiếp tục làm nhiệm vụ bảo vệ Bác. Dạo đó, tổ bảo vệ “Ké Thu” (bí danh mới của Bác Hồ) gồm ông Phùng Chí Kiên, Lê Quảng Ba, Đinh Đại Toàn, Đặng Văn Cáp, Dương Đại Lâm, Phùng Thế Tài… Thời gian này cuộc sống của Ké Thu và tổ bảo vệ thiếu thốn trăm bề. Ăn uống thì chủ yếu cháo bẹ, củ mài rau rừng. Lúc rảnh rỗi anh em trong tổ bảo vệ đi mò cua, bắt ốc, đào củ mài. Thấy Ké Thu gầy yếu anh em ưu tiên dành gạo nấu riêng. Bác không cho làm như vậy. Bác bảo: “Các chú chịu khổ được, Bác cũng chịu được”.
Tháng 8/1944, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc lấy tên là Hồ Chí Minh quyết định sang Trung Quốc gặp đại diện đồng minh để tranh thủ sự giúp đỡ. Đồng chí Phùng Thế Tài được giao nhiệm vụ bảo vệ Bác trong chuyến đi này. Về kỷ niệm này, Thượng tướng Phùng Thế Tài kể lại: “Lần ấy chỉ có một mình tôi đi bảo vệ Bác. Tôi mặc bộ dạ sỹ quan Tưởng oai lắm. Tôi nói thạo tiếng Trung Quốc, lại có sẵn giấy thông hành đặc biệt của chính quyền Tưởng Giới Thạch cấp hồi còn học ở trường quân sự Hoàng Phố nên yên trí. Bác mặc bộ quần áo của quân đội Tưởng, người ngoài cuộc chỉ có thể cho Bác cháu tôi là anh lính trẻ đi với ông lính già. Khi đến Tĩnh Tây, cơm chưa xong, Bác vào làm việc tại trụ sở của Quốc dân đảng Trung Hoa và là tổng hành dinh của Trung tướng Trần Bảo Xương. Tối hôm đó, Bác ngủ ngay ở chỗ làm việc. Tôi không rõ Bác liên lạc với Trần Bảo Xương để làm gì, nhưng không dám hỏi vì nguyên tắc bí mật. Một điều bất ngờ làm tôi lạnh cả xương sống. Trên đường về phòng nghỉ, Bác đã bỏ quên mũ ở phòng khách bảo tôi quay lại lấy. Và chính trong tình huống này tôi đã nghe lỏm được bọn Trần Bảo Xương đang bàn trong phòng kín tìm cách bắt giữ hai Bác cháu tôi lại. Tôi vốn là một chàng trai không biết sợ là gì, nhưng nghe chúng bàn nhau như vậy, tim tôi như có ai bóp chặt. Tôi lại nghĩ đến cảnh tù đầy qua mấy chục nhà giam của chính quyền Tưởng Giới Thạch mà Bác phải chịu năm 1942. Và vai trò của Bác trong những ngày sắp tới đối với cách mạng Việt
Nhưng làm sao mà ra khỏi hai cánh cổng sắt có lính gác của tổng hành dinh Trần Bảo Xương được? Như hiểu được ý tôi, Bác khẽ nói:
- Ta đi không mang hành lý gì, đi người không, giả bộ với lính gác ra ngoài mua bao thuốc lá!
Thoát khỏi được tổng hành dinh của Trần Bảo Xương, hai Bác cháu quên cả mệt đi như chạy ra khỏi Tĩnh Tây và cuốc bộ một mạch không nghỉ. Sáng hôm sau trông thấy Bác quá mệt, người phờ phạc lòng tôi quặn lại. Đời người lính cận vệ có biết bao điều khó lường có thể xảy ra. Nhưng với tôi, một khi đã kiên trì lòng trung thành với Đảng và cái tâm sáng thì điều khó lường ấy dù có nguy hiểm đến mấy cũng có thể vượt qua kể cả phải hy sinh tính mạng của mình. Càng thương Bác tôi càng ý thức được trách nhiệm của mình, bảo vệ Bác an toàn tuyệt đối”.
Thời gian sau thấy năng khiếu chỉ huy quân sự và nguyện vọng của ông Phùng Thế Tài được đi chiến đấu, Bác đồng ý. Trước khi ra mặt trận Bác dặn ông: “Chú sẵn sàng đi chiến đấu, thế là tốt, nhưng nhớ đừng có “hữu dũng, vô mưu” đó nhé...”.
Những lời Bác dạy, ông luôn thấm thía và là hành trang giúp ông vượt qua mọi khó khăn, gian khổ trong suốt cuộc đời. Và ông đã trở thành vị Tướng mà nói đến ai cũng biết đó là “Tướng Tài”. Vĩnh biệt ông, những người cảnh vệ chúng tôi xin thắp nén tâm nhang vĩnh biệt ông. Cầu mong ông nơi chín suối được mát lành, thảnh thơi