Về nơi hoàn táng vua Lê Dụ Tông

11:00 11/04/2010
Còn chừng hơn nửa tháng nữa, dòng họ Lê Việt Nam và nhân dân địa phương sẽ tổ chức lễ "trăm ngày" sau khi hoàn táng Hòa Hoàng Đế Lê Dụ Tông, tại thôn 1, làng Bái Trạch (xã Xuân Giang, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa). Chúng tôi xin cung cấp thêm một số thông tin xung quanh thân thế, hành trình phát lộ và hoàn táng của vị quân vương vốn được dư luận đặc biệt quan tâm suốt gần nửa thế kỷ qua.
>> Hoàn táng di hài vua Lê Dụ Tông

Tháng 2/1958, tại khu "rừng cấm" um tùm cây cối của làng Bái Trạch, xã Xuân Giang hiện nay, người nông dân tên là Đỗ Văn Lương tình cờ phát hiện một ngôi mộ cổ lớn. Trước đó, đây là khu vực khá hoang vắng, thâm nghiêm với ba hàng bia đá dựng phía trước lăng, và dân làng chỉ gọi là "lăng vua" thôi, còn thì không biết lăng của vị vua nào và xây từ bao giờ. Trải qua nhiều biến cố lịch sử, lăng bị tàn phá nhiều, mất dần dấu tích. Sau đó, một số hộ dân đến đây khai hoang, dựng nhà để ở và ngôi mộ dần phát lộ.

Khi vừa phát hiện ngôi mộ cổ vào năm 1958, nhiều người đã đoán đó là mộ vua Lê Dụ Tông (1679- 1731), tên thật là Lê Duy Đường, đời vua thứ 23 (vua thứ 22) của nhà Hậu Lê...

Sau khi đã cân nhắc rất cẩn thận mọi chuyện xung quanh việc khai quật mộ, Chính phủ cho phép đưa thi hài vua Lê Dụ Tông lên vì mục đích khoa học. Ngày 2/4/1964, Đội Khảo cổ tiến hành khai quật và quan tài đã được mang về Hà Nội nghiên cứu, thi hài Lê Dụ Tông được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam. Sau một thời gian trưng bày khoảng 4 năm, Bảo tàng Lịch sử đã đưa thi hài vua vào nhà bảo quản trong điều kiện đặc biệt.

Các nhà khoa học vào cuộc, nhanh chóng xác định người nằm trong mộ là vua Lê Dụ Tông.

Tháng 4/1964, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam đã công bố báo cáo đầy đủ quá trình phát hiện, khai quật và nghiên cứu mộ cổ, như kết cấu, chất liệu và kích thước quan, quách mộ, cách thức khâm liệm, số lượng, loại hình, tên gọi và tình trạng hiện vật tuỳ táng, tình trạng di hài, những giá trị khoa học và lịch sử quan trọng của ngôi mộ này. Sau đó, tháng 8/1987, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam cùng các chuyên gia của Bộ Tư lệnh Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Viện Pháp y và Viện Khảo cổ học họp bàn về các phương pháp nghiên cứu và bảo quản thi hài nhà vua, kéo dài tuổi thọ cho những hiện vật tùy táng, cùng với việc nghiên cứu, tìm hiểu, khai thác những giá trị khoa học, lịch sử, văn hóa, phong tục… xung quanh ngôi mộ cổ này.

Khu vực lăng mộ vua Lê Dụ Tông đang được xây dựng.

Theo đánh giá của các sử gia, triều đại vua Lê Dụ Tông trị vì khá thịnh trị và là triều Lê duy nhất không có nạn binh đao (nội chiến Lê - Mạc hơn 100 năm vừa chấm dứt, và cuộc chiến Trịnh - Nguyễn thì chưa xảy ra). Khi lên ngôi vào tháng 4/1705, vua Lê Dụ Tông đã miễn hai phần mười thuế vụ hạ cho dân, ân xá những thuế khóa còn thiếu từ năm Quý Mùi (1703) trở về trước, những dân lang bạt ở Thanh, Nghệ và tứ trấn được phép đến cửa khuyết tâu bày tình trạng, sẽ liệu lượng cho giảm phu thuế, lao dịch. Trong suốt thời gian ở ngôi, mặc dù vua Lê Dụ Tông không nắm nhiều quyền bính vì lúc này thực lực quốc gia đã nằm trong tay các chúa Trịnh.

Song hành với vua Lê Dụ Tông là chúa Trịnh Cương (1716-1729), một nhân vật vào hàng lỗi lạc của dòng họ chúa Trịnh, người duy nhất trong lịch sử cổ trung đại Việt Nam tổ chức một cuộc cải cách tài chính, đẩy mạnh quá trình tư hữu hóa ruộng đất, tăng cường kinh tế hàng hóa, tiền tệ, phát triển công (chủ yếu là thủ công nghiệp), thương (kể cả nội ngoại thương) đưa đất nước tiến lên.

Thanh minh, chúng tôi trở lại thăm Thọ Xuân, vùng đất khởi phát vương triều nhà Lê, và cũng để thắp hương tại mộ hoàng đế Lê Dụ Tông. Khu vực lăng mộ vua Lê Dụ Tông đang được thi công, nhưng suốt hơn 60 ngày qua, luôn nghi ngút khói hương của con cháu họ Lê, nhân dân địa phương và du khách đến thăm viếng. Vùng đất Bái Trạch nơi vua yên nghỉ cũng đang từng ngày đổi thay, trên gương mặt người hân hoan phấn khởi. Mộ vua nằm trên một doi đất tương đối bằng phẳng, thoáng đãng ven con sông Chu hiền hòa, vạn đời nay vẫn cần cù bồi đắp phù sa.

Theo nhà nghiên cứu Phan Bảo, lăng mộ các vua nhà Hậu Lê dù phát lộ hay chưa, đều được an táng dọc con sông Chu huyền thoại là một trong số rất ít con sông của nước ta có nguồn nước ngọt nhất, sạch nhất và mềm nhất này.

Khi chọn địa điểm hoàn táng cho vua Lê Dụ Tông tại trang Bàn Thạch cổ này, nhiều người ở địa phương đã tính đến việc khu lăng mộ này sẽ hợp với phần mộ hai vị vua thời Lê Trung Hưng nữa, thành khu di tích lăng tẩm Bàn Thạch, cùng với Lam Kinh, đền vua Lê Hoàn thời tiền Lê; tạo thành thế chân vạc thuận lợi cho phát triển du lịch tâm linh trên địa bàn huyện Thọ Xuân.

Năm 1729, vua Lê Dụ Tông nhường ngôi cho con thứ là Lê Duy Phường (cháu ngoại chúa Trịnh Cương). Cùng năm, chúa Trịnh Cương mất, thế tử là Trịnh Giang lên nối ngôi, hận vì cha từng có ý định phế bỏ mình, nên mang ý định đổi ngôi vua do cha đặt để ra oai với thần tử. Năm 1732, vua Lê Duy Phường bị phế, lần lượt anh cả là Lê Duy Tường (Lê Thuần Tông) và em thứ 11 là Lê Duy Thận (Lê Ý Tông) lên ngôi. Chúa Trịnh Giang bạo ngược, vì thế, tháng 12/1738, các tôn thất nhà Lê như Lê Duy Mật, Lê Duy Quý (con vua Lê Dụ Tông), Lê Duy Chúc (con Lê Hy Tông) nổi lên chiếm cứ miền thượng du Tây Nam Thanh Hóa chống lại chúa Trịnh ròng rã 30 năm. Như vậy, vua Lê Dụ Tông có tới 3 người con thay nhau nối ngôi vua, hai người con lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống lại chúa Trịnh.

Năm 1740, chúa Trịnh Giang bị phế, chúa Trịnh Doanh lên thay, lại thay vua Lê Ý Tông bằng con trai vua Lê Thuần Tông. Những bất ổn chính trị liên tiếp trong thời gian sau đó, được một số sử gia cho là nguyên nhân chính khiến việc nơi chôn cất vua Lê Dụ Tông phải di dời nhiều lần, trước khi phát lộ tại làng Bái Trạch hiện nay. Bởi theo Ngọc phả của họ Lê thì sau khi băng hà, vua Lê Dụ Tông được táng tại khu vực Bố Vệ, Đông Sơn (TP Thanh Hóa ngày nay). Còn theo sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục thì vua Lê Dụ Tông được táng ở lăng Cổ Đô, xã Cổ Đô, huyện Đông Sơn (nay thuộc huyện Thiệu Hóa,Thanh Hóa), sau lại được dời đi táng ở Lăng Kim Thạch, huyện Lôi Dương (nay là Thọ Xuân, Thanh Hóa).

Lê Quân

Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Lào Cai ngày 21/11 cho biết vừa hoàn thành bản kết luận điều tra vụ án lừa đảo môi giới hôn nhân với người nước ngoài… Đây chỉ là một trong những vụ án được Công an tỉnh Lào Cai điều tra, phát hiện trong thời gian qua. Theo Công an tỉnh Lào Cai, từ khi Chính phủ áp dụng chính sách cấp visa điện tử (Evisa) cho người nước ngoài, số người Trung Quốc dùng thị thực Evisa nhập cảnh Việt Nam tăng lên. Một số đã khai mục đích du lịch hoặc làm việc để sang Việt Nam tìm vợ… Từ các vụ án được phát hiện đã gióng lên hồi chuông cảnh báo.

Công an TP Hà Nội phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an đồng loạt tiến hành triệu tập 26 đối tượng và khám xét khẩn cấp 8 địa điểm, thu giữ nhiều tài liệu, tang vật gồm 129,3 tấn nguyên liệu khí N2O ("khí cười"); 14 hệ thống máy móc, thiết bị san chiết khí; 2 máy bơm khí; 610 kg viên nén khí N2O; 71.668 chai khí thành phẩm; 6.586 vỏ bình khí; 50 kg vỏ bóng; nhiều điện thoại di động, máy tính cá nhân…; tạm giữ 23,17 tỷ đồng cùng 9.300 USD liên quan hoạt động phạm tội. 

Ít nhất 120 người đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Israel vào Gaza trong hai ngày qua, theo các quan chức y tế Palestine, trong bối cảnh Israel tăng cường các cuộc ném bom trên khắp vùng lãnh thổ bị bao vây này.

Theo bà Nguyễn Thị Minh Tâm, Trưởng phòng Kỹ thuật an toàn môi trường, Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh cho biết, xyanua và các hợp chất nằm trong nhóm hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh.

Từng được mệnh danh là “Thụy Sĩ của Trung Đông” nhờ sự phát triển thịnh vượng và đa dạng văn hóa nhưng hiện nay, Lebanon đang chìm sâu trong một giai đoạn đen tối. Những năm gần đây, đất nước này đã phải đối mặt với hàng loạt khủng hoảng chồng chất từ sự suy thoái kinh tế, chia rẽ chính trị, đến xung đột quân sự dữ dội với Israel. Tình hình hiện tại đã đưa Lebanon tới ngưỡng cửa sụp đổ hoàn toàn, đòi hỏi những nỗ lực không chỉ từ nội tại mà còn từ cộng đồng quốc tế để cứu vãn và tái thiết.

Trong bối cảnh cả Nga và Triều Tiên đều chịu áp lực nặng nề từ các lệnh trừng phạt quốc tế, hai quốc gia đã tìm thấy điểm tựa chiến lược để tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Từ kinh tế, quân sự đến ngoại giao, mối quan hệ này không chỉ giúp họ đối phó với sự cô lập, mà còn góp phần tái định hình cục diện địa chính trị tại Đông Bắc Á.

Đợt không khí lạnh tăng cường khiến các tỉnh thành ở miền Bắc nền nhiệt tiếp tục giảm, trời rét. Thủ đô Hà Nội ngày nắng, về đêm và sáng sớm lạnh. Vùng núi cao một số nơi dưới 16 độ C.

Dù lực lượng chức năng đã có nhiều biện pháp để hạn chế tình trạng spam (rác) cuộc gọi bằng cách hạn chế sim rác, cho phép người nghe báo cáo cuộc gọi làm phiền, tuy nhiên tình trạng gọi điện thoại để chào mời hàng hóa, dịch vụ, thậm chí lừa đảo tham gia các sàn giao dịch vàng, chứng khoán... vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt. Góp phần không nhỏ cho hiện trạng này, không ai khác chính là những đơn vị, hội nhóm chuyên mua bán các loại data trên chợ đen.

Lực lượng phòng vệ dân sự Lebanon ngày 23/11 cho biết một cuộc không kích dữ dội ở trung tâm Beirut đã khiến ít nhất 11 người thiệt mạng, làm rung chuyển thủ đô khi Israel tấn công nhóm vũ trang Hezbollah.

Nhân Ngày Di sản Văn hoá Việt Nam, chiều tối 23/11, tại Đại Nội Huế; UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ đón Bằng công nhận di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO cho “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế”; công bố hoàn thành Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích Điện Thái Hòa…

Thời gian gần đây, một số người tham gia giao thông ở TP Hồ Chí Minh có hành vi sử dụng vũ lực, côn đồ hung hãn sau khi xảy ra va chạm giao thông, thậm chí gây án mạng. Từ những ứng xử thiếu văn hóa như trên đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc, hệ lụy lâu dài cho bản thân họ, gia đình và xã hội.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文