Vệ sĩ cho… tôm
Chờ con nước, không phải con nước lớn ròng theo vòng tuần hoàn của thủy triều. Mà con nước được những bạn giữ vuông mơ tới là con nước xổ tôm đến ngày thu hoạch.
Hùng, Hoàng, Thân là những nông dân chân chất làm ăn tại xã Vĩnh Hậu. Từ ngày thị xã Bạc Liêu bùng lên phong trào nuôi tôm, các anh từ giã người thân đi canh tôm thuê cho các chủ vuông tôm. Hùng cho biết, anh làm nghề này được 5 năm, thu nhập tuỳ theo chủ vuông tôm trúng hay thất. Thời gian đầu chủ trả công theo tháng. Mỗi tháng 700.000 đồng. Nhưng 2 năm nay thì bắt đầu tính công bằng ăn chia tỷ lệ phần trăm. Chủ 7, những người làm công 3.
Một vuông tôm rộng hơn công đất có một người, tôm gần thu hoạch tăng cường thêm một người giữ mới xuể. Người làm ở vuông tôm kiêm luôn công việc cho ăn, lấy nước, mắc điện, xử lý hoá chất… và dĩ nhiên cả công việc canh ăn trộm, bảo vệ vuông tôm.
Hoàng 24 tuổi, chưa vợ. Thân hình vạm vỡ, da đen, mắt thâm quầng vì thức đêm tâm sự: "Em định vài năm nữa, kiếm miếng đất nuôi tôm mới nghĩ đến vợ con, chớ đêm nào cũng ngủ ngoài đồng như vậy, phụ nữ nào chịu được anh". Xa xa phía bên kia vuông của bọn Hùng đèn sáng trưng, thi thoảng có ánh đèn pha hắt qua chòi canh. Hùng bảo với tôi, đó là vuông tôm của bà Định. Bên đó rộng lắm, có đến gần 20 người giữ tôm.
Nuôi tôm, không phải vụ nào cũng trúng. Chuyện trúng, thất đối với những bạn làm vuông là cả một vấn đề sống còn. Đã có không ít người sau khi hàng tháng trời giữ vuông lại không đủ tiền mua nổi bộ quần áo mới và cũng chẳng hiếm người sau khi thu hoạch mua hẳn chiếc xe máy "xịn" do chủ thưởng công.
Đủ kiểu trộm và bắt trộm
Đầm tôm không yên ả. Mặc dù đèn điện sáng choang, tiếng máy chạy không dứt, có "vệ sĩ" giữ tôm, nhưng kẻ trộm vẫn có hàng trăm "chiêu thức" để thỏa mãn cái sự "một đêm ăn trộm bằng ba năm làm".
Điển hình, vào tháng 4/2006, tại xã Vĩnh Hậu, huyện Hòa Bình, kẻ trộm đã đột nhập vào vuông tôm của ông Nguyễn Hoàng Quân, chài lấy đi một số lượng tôm đáng kể. Cũng cùng thời gian này, tại địa điểm nói trên có hàng chục vụ trộm tôm diễn ra. Đầu năm 2006, nhóm trộm tôm bằng mã tấu do Nguyễn Văn Phúc cầm đầu hoành hành tại xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi một thời gian dài. Chủ vuông tôm, "vệ sĩ" không phát hiện được mà những người đi đường phát hiện. Khi dựng lại hiện trường, nhiều chủ vuông tôm mới tá hỏa là mình cũng từng bị bọn chúng trộm.
Tháng 6/2006, tại xã Long Điền Đông A, qua nhiều lần theo dõi, người dân đã bắt được băng nhóm chuyên câu tôm và câu cua trộm thuộc địa bàn các ấp 4, ấp 3 và ấp 2. Thủ đoạn của chúng dùng chài lưới có sử dụng mồi trộn với thuốc chài tôm. Tại xã Long Điền Đông A, người ta phát hiện gần chục cái lú đầu tôm được nối dây trên bờ. Kẻ trộm dùng những chiếc lú này quăng xuống vuông tôm, chờ gần sáng mới mò vào đem lú xuống xuồng. Nếu có phát hiện thì cũng không có cơ sở bắt được vì bọn chúng cãi là đặt lú dưới sông…
An ninh cho vuông tôm, chuyện còn dài
Hiện nay, Bạc Liêu có gần 10.000 ha nuôi theo mô hình công nghiệp, bán công nghiệp và trên 100.000 ha mặt nước nuôi trồng thủy sản, việc bảo vệ những vuông tôm như thế này ngoài tầm kiểm soát của chính quyền địa phương. Mặt khác, kẻ trộm cũng khá tinh vi, đi nhiều người, trộm tài sản ít, mỗi người chưa quá 500.000 đồng nên rất khó truy tố hình sự. Chính điều này làm tình hình an ninh của vuông tôm thêm phức tạp.
Bởi thế, Hùng, Hoàng, Thân và những người làm nghề "vệ sĩ" canh tôm khác vẫn còn lâu mới thất nghiệp. Và đêm nay các anh vẫn thức trắng đêm để thay phiên nhau canh tôm mặc cho trời mưa gió. Ở đó, họ tìm được một nghề cũng như bao nghề khác, có thăng trầm, có khổ cực, nhưng tất cả đều chờ ngày thu hoạch như những người dân ven biển này chờ con nước lớn ròng