Lớp học tình thương của anh bảo vệ dân phố

Trải qua gần 13 năm hoạt động, đến nay, với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, Đoàn thanh niên, những nhà hảo tâm và sinh viên tình nguyện, lớp học đã tiến thêm một bước mới là “phổ cập tình thương” liên kết với Trường Tiểu học Long Bình để hướng cho các cháu học lên cấp 2,3, thậm chí là đại học, cao đẳng…

“Duyên” đến tình cờ…

Tôi đến lớp học tình thương của anh Trần Lâm Thắng ở khu phố Long Bửu, phường Long Bình, TP Thủ Đức vào buổi chiều một ngày trung tuần tháng 5/2023. Những âm thanh ê, a đọc chữ, đọc số của học sinh tiểu học hòa quyện lời giảng ôn tồn chất chứa tình thương của các thầy cô giáo là những sinh viên tình nguyện như làn gió mát xua tan đi cái nóng bức ngột ngạt của tiết trời cuối mùa khô ở Nam Bộ. Kéo tôi ra chiếc ghế đá cũ kỹ kê ở góc sân, anh Thắng kể về quá trình hình thành, duy trì, ổn định lớp học tình thương do anh lập ra.

Năm 2007, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, anh trở về địa phương tìm việc làm. Trong thời gian chờ việc, anh xin tham gia làm bảo vệ dân phố để góp phần đảm bảo an ninh trật tự trong khu vực. Địa bàn là nơi có hơn chục lò gạch dã chiến lớn nhỏ thu hút hàng trăm lao động từ nơi khác về làm việc, nhưng họ không có thời gian chăm lo cho con cái, để chúng lết la, tụ tập thành nhóm nhỏ và thường xuyên gây hấn qua lại. Sau hàng chục lần giải quyết mâu thuẫn, giảng giải điều hay lẽ phải, thế nào là đúng sai để các cháu không tái phạm, một ngày đầu tháng 10/2010, Thắng phát hiện hai đứa trẻ khoảng 14-15 tuổi đánh nhau gây xây xát nên đã đưa cả hai về trụ sở khu phố với mong muốn thay mặt cha mẹ dạy bảo chúng bằng việc đưa giấy, bút bảo viết cam kết. Khoảng 30 phút sau, Thắng quay lại thì thấy cả hai rơm rớm nước mắt rồi cùng đồng thanh: “Chúng cháu không biết chữ”. Sau khi trực tiếp chở hai cháu về phòng trọ, Thắng tranh thủ tìm hiểu thêm và phát hiện không chỉ có hai cháu, mà hầu hết lũ trẻ là con cái của những cặp vợ chồng làm thuê ở khu lò gạch do hoàn cảnh rất khó khăn nên cha mẹ không có điều kiện cho ăn học và đến tuổi có thể lao động được thì đi khuân vác gạch, than, củi kiếm thêm tiền để phụ giúp cha mẹ lo cái ăn, cái mặc...

Không biết chữ, thiếu sự quan tâm chăm sóc của cha mẹ, hở ra là tụ tập gây hấn, đánh lộn và dễ lầm đường lạc bước theo đám bất hảo đi làm chuyện phi pháp… là thực trạng của lũ trẻ. Nghĩ đến đây, Thắng quyết định tìm hướng đi để giúp đỡ đám trẻ và kết luận chỉ có cái chữ, phép tính mới có thể giúp chúng hiểu điều hay lẽ phải và có thể thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn đói nghèo của cha mẹ để tự định đoạt cuộc sống sau này. Nghĩ là làm, sau mấy đêm thức trắng suy tính, Thắng tìm đến Đoàn phường đề nghị hỗ trợ thành lập lớp học tình thương. Nhận thấy phương án của Thắng rất nhân văn, Đoàn phường và chính quyền địa phương đồng ý ngay và còn cho mượn một phòng trong trụ sở khu phố Long Bửu làm lớp học.

Như bắt được vàng, Thắng lập tức đạp xe đến từng con hẻm, gõ cửa từng phòng trọ, chui vào từng lò gạch để vận động các bậc cha mẹ cho các em đến lớp buổi tối. Lúc đầu, tất cả cha mẹ chúng đều cự tuyệt, nhưng với sự kiên trì vận động của Thắng, dần dần có nhiều người đồng ý cho con đến lớp, nhưng chỉ một tiếng đồng hồ thôi, còn lại chúng phải ra bưng bê gạch, than giúp cha mẹ kiếm tiền. Có được học sinh, nhưng vấn đề sách, vở, bút, bảng, phấn cũng khiến Thắng đau đầu bởi cha mẹ cũng nghèo, không thể hỗ trợ. Không còn cách xoay trở, Thắng đánh liều lên phường xin tạm ứng hai tháng tiền phụ cấp làm bảo vệ dân phố lấy 1,2 triệu đồng làm kinh phí trang trải bước đầu. Khi lớp học đi vào nề nếp, các cháu cũng thích lui tới mỗi đêm để được học cái chữ, được cùng bạn bè vui đùa và nhất là được nghe thầy kể những câu chuyện hướng cho các em trở thành con ngoan, trò giỏi nên phát sinh thời gian kéo dài mỗi tối. Vậy là một lần nữa, Thắng lại phải xuống từng hộ gia đình vận động xin  cho các em thêm nửa giờ mỗi tối để các em đến lớp.

Khắc khoải những ước mong

Lúc đầu Thắng nghĩ lớp học chỉ là xóa mù chữ cho con em những công nhân lò gạch nhằm khi lớn lên ra xã hội, chúng biết phân biệt được đâu là cái tốt, cái xấu để mà biết chọn cho mình một việc làm phù hợp, tốt hơn cha mẹ, nhưng lâu dần có nhiều người lao động nghèo nhập cư từ nơi khác đến xin cho con cái được học chữ. Từ chối thì không nỡ, mà tiếp nhận thì lấy đâu thầy cô đứng lớp giảng bài, lấy đâu kinh phí mua tập, vở, giấy, bút trong khi phụ cấp bảo vệ dân phố 600 ngàn đồng/tháng chỉ đủ hỗ trợ cho vài chục em.

Đang không biết tính toán sao thì một đoàn công tác gồm đại diện UBND phường, Trường Tiểu học Long Bình và Đoàn thanh niên đến thăm lớp. Thấy cách tổ chức khá chu đáo, các em học sinh lại chăm ngoan và xem thầy Thắng như cha, cái gì cũng hỏi nên đại diện Trường Tiểu học Long Bình đề nghị chuyển đổi cách tổ chức theo kiểu Liên kết phổ cập tình thương để cháu nào học tốt, đủ tiêu chuẩn và cha mẹ ủng hộ thì được chuyển sang học theo giáo trình của trường, sau đó có thể học, thi lên cấp 2,3, đại học tùy mong muốn…Cũng tại buổi thăm này, đại diện UBND phường đồng ý cho mượn thêm phòng học trong trường mầm non rồi cùng các ban ngành, đoàn thể đi gõ cửa các Mạnh Thường Quân xin ủng hộ kinh phí.

Có được sự ủng hộ qúy báu từ các cấp, các ban ngành, đoàn thể, nhưng một mình làm sao đứng được nhiều lớp cùng một thời điểm, làm sao có kỹ năng truyền đạt chữ nghĩa cho các em thiểu năng chậm phát triển? Suy đi tính lại, Thắng quyết định tìm gặp một sinh viên đại học năm nhất là người địa phương thử mời về giúp sức. Được sự ủng hộ của cha mẹ, sinh viên này đã nhận lời và sau thời gian dạy thử, sinh viên này đã xem lớp học như một phần ruột thịt của mình và còn giúp Thắng mời thêm nhiều sinh viên khác cùng tham gia giảng dạy.

Một phụ huynh tên Lan chia sẻ, năm 2010, do hoàn cảnh éo le, một mình chị ôm  con vào khu phố Long Bửu xin làm khuân vác trong lò gạch kiếm ngày hai bữa cơm. Con bị tự kỷ, phát triển kém hơn những đứa trẻ bình thường, nhưng không còn cách nào khác, hàng ngày, cứ 6 giờ sáng, chị mua một chiếc bánh mì rồi cắn răng vứt con lăn lóc trong dãy trọ ổ chuột đi làm đến tối mịt mới về. Đến tuổi đi học, chị cũng không dám đưa con đến trường vì nghĩ con mình không thể tham gia được. Một buổi tối vừa đi làm về thì thầy Thắng đến gõ cửa khuyên chị cho cháu đến lớp học thử và nếu không theo được thì cũng giúp cháu có cơ hội hòa nhập với đám bạn cùng trang lứa.

Nấn ná một hồi, chị Lan quyết định cho con đến lớp thử xem sao và không ngờ là cháu tuy tiếp thu kém nhưng lại rất thích chơi đùa, trò chuyện với các bạn. “Kể từ hôm ấy, tối nào cháu cũng đòi mẹ đưa đến lớp học. Cho đến nay, tuy chưa qua được lớp 2, cháu có thể đọc được chữ, biết hát, biết phụ giúp mẹ một số việc nhà… Vui mừng lắm, nhưng biết nói gì, chỉ biết cảm ơn thầy Thắng…Cảm ơn thầy đã cứu con trai tôi”, chị Lan xúc động.

Biết chúng tôi đến lớp, phụ huynh tên Dung phóng xe gắn máy đến khoe: “Cũng vì hoàn cảnh, từ miền quê nghèo ở một tỉnh miền Tây Nam Bộ, tôi phải ôm con trốn nhà lên làm công nhân trong khu lò gạch. Con đã học hết lớp 2 ở quê, nhưng không có hồ sơ nên không thể xin vào trường nào được. Không thể để cho con thất học, từ lời giới thiệu của một người bạn, tôi đã tìm đến thầy Thắng xin nhập lớp học tình thương. Mặc dù cháu phải học lại để có hồ sơ, học bạ theo quy trình, nhưng dưới sự dìu dắt, chỉ bảo của thầy Thắng mà nay con đang là học sinh giỏi lớp 9. Hôm rồi cháu mang tấm giấy khen về khoe mẹ rồi bảo sẽ cố gắng học hết phổ thông, thi vào đại học để sau này tìm một công việc ổn định nhằm phụng dưỡng mẹ và không phụ công sức của thầy Thắng…” - chị Dung hồ hởi.

Đêm đã khuya, đã đến lúc tôi phải chia tay Thắng để anh chuẩn bị nhận ca tuần tra đảm bảo an ninh trật tự trong khu phố. Nắm chặt tay tôi, Thắng bảo: “Cho đến nay, mặc dù có nhiều học sinh sau khi qua lớp học phổ cập tình thương đã tìm được công việc làm phù hợp với thu nhập ổn định, nhưng trong em vẫn cảm thấy buồn. Do nhận thức của cha mẹ và hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên khi các cháu chỉ mới ở dạng xóa mù chữ, họ đã cho nghỉ để đi làm nên chưa đủ trình độ để đảm nhận những công việc ở bậc cao hơn. Nhưng gần 13 năm phấn đấu, vượt qua biết bao khó khăn rồi nên em không nản. Em sẽ tiếp tục vận động, đả thông tư tưởng đối với các bậc cha mẹ để họ hiểu thông, nghĩ thoáng, cố gắng cho các cháu thông qua lớp học phổ cập tình thương này sẽ tiếp tục học cao hơn nữa để nâng cao trình độ, vươn tầm trở thành những kỹ sư, bác sỹ…Riêng bản thân em đã tích cóp được gần chục tháng phụ cấp bảo vệ dân phố, sẽ tiếp tục hỗ trợ cho những cháu có ý định theo học lên cấp 2,3, đại học và sẽ quyết tâm duy trì lớp học cho đến khi nào không còn trẻ khó khăn phải theo học phổ cập tình thương…”, anh Trần Lâm Thắng chia sẻ.