Căng thẳng Mỹ - Trung cản trở nỗ lực giải quyết các vấn đề quốc tế
Ngày 30-4, cộng đồng Tình báo Mỹ (IC) kết luận virus SARS-CoV-2 không phải sản phẩm do con người tạo ra hoặc biến đổi gien nhưng khẳng định họ vẫn đang kiểm tra xem liệu nguồn gốc ban đầu của đại dịch có phải do tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hay từ một sự cố trong phòng thí nghiệm của Trung Quốc.
Tuyên bố của Cộng đồng Tình báo Mỹ cũng thống nhất với sự đồng thuận rộng rãi từ giới khoa học rằng virus gây COVID-19 không phải do con người tạo ra hoặc biến đổi gien. “IC sẽ tiếp tục kiểm tra nghiêm ngặt thông tin và những thông tin mới xuất hiện để xác định liệu dịch bệnh có bắt đầu thông qua tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hay đó là kết quả của một vụ tai nạn trong phòng thí nghiệm ở Vũ Hán” – tuyên bố cho biết.
 |
| Căng thẳng Mỹ - Trung gây cản trở việc giải quyết các vấn đề quốc tế. Ảnh: Market Place |
Ngay sau kết luận trên, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu: “Chúng ta sẽ xem nó đến từ đâu. Chúng tôi có người đang điều tra rất kỹ. Các nhà khoa học, tình báo và những người khác. Chúng tôi đang phối hợp tất cả cùng nhau. Tôi nghĩ cuối cùng chúng tôi sẽ có một câu trả lời rất tốt. Và Trung Quốc có thể nói cho chúng ta rõ”.
Ông cũng nhấn mạnh thỏa thuận thương mại mà ông đã ký với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chỉ là thứ yếu so với những gì mà Bắc Kinh đã làm với đại dịch COVID-19. “Chúng tôi đã ký một thỏa thuận trong đó mong đợi Trung Quốc sẽ mua nhiều hàng của Mỹ. Thực chất Trung Quốc đã mua rất nhiều. Tuy nhiên, điều này hiện đã trở thành vấn đề thứ yếu so với COVID-19. Tình hình COVID-19 là không thể chấp nhận”, ông nói.
Trong khi đó, theo các nguồn tin báo chí, chính quyền Tổng thống Donald Trump đang bàn bạc các biện pháp trả đũa nhằm vào Trung Quốc liên quan đến COVID-19. Theo đó, các quan chức cấp cao của Chính phủ Mỹ từ các cơ quan khác nhau, trong đó có cộng đồng tình báo, đã có cuộc gặp và thảo luận về những biện pháp có thể như yêu cầu bồi thường về tài chính.
Ngoài ra, Tổng thống Donald Trump cũng đã có cuộc nói chuyện riêng với các trợ lý về nỗ lực tước bỏ “quyền miễn trừ quốc gia” của Trung Quốc, một động thái cho phép Chính phủ và các công dân Mỹ khởi kiện Bắc Kinh đòi bồi thường thiệt hại.
Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý cho rằng, những biện pháp như vậy sẽ đối mặt với nhiều thách thức và có thể cần tới sự hỗ trợ của Quốc hội. Ngoài ra, các quan chức Washington cũng đã thảo luận về việc hủy bỏ nghĩa vụ nợ của Mỹ đối với Trung Quốc, song hiện chưa biết Tổng thống Donald Trump có ủng hộ đề xuất đó hay không.
Một số quan chức đã cảnh báo người đứng đầu Nhà Trắng không nên đưa ra hành động chống lại Bắc Kinh cho tới sau khi đại dịch bị đẩy lùi vì đối tác thương mại này là nguồn cung cấp y tế chính cho Mỹ. Nhà Trắng hiện chưa đưa ra bình luận về những thông tin trên. Quá trình bàn bạc vẫn đang trong giai đoạn đầu và các biện pháp đáp trả vẫn chưa được trình lên Tổng thống Donald Trump hay nhóm cố vấn an ninh quốc gia của ông.
Trước sự công kích liên tục từ phía các quan chức Mỹ kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, Trung Quốc đã có những đáp trả gay gắt. Phát biểu tại một cuộc họp báo, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm cho biết, Bắc Kinh đã hành xử một cách cởi mở, minh bạch và có trách nhiệm trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19, chia sẻ thông tin với cộng đồng toàn cầu và khởi động hợp tác quốc tế ngay tại thời cơ sớm nhất.
Tuy nhiên, một số chính trị gia Mỹ đã vô trách nhiệm khi né tránh trách nhiệm của họ và đổ lỗi cho Trung Quốc. Ông Ngô Khiêm nhấn mạnh, Trung Quốc sẽ không bao giờ chấp nhận sự chỉ trích của các nhân vật này. Cũng theo người phát ngôn trên, chỉ có sự đoàn kết và hợp tác mới có thể giành được chiến thắng trước đại dịch COVID-19.
Trong bối cảnh số người nhiễm COVID-19 lên đến hơn 3,3 triệu người, trong đó có hơn 234.000 ca tử vong, tranh cãi gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc đang khiến cộng đồng quốc tế lo ngại. Theo Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres, một cộng đồng quốc tế bị chia rẽ sẽ làm suy giảm khả năng hỗ trợ các nước nghèo trong cuộc chiến chống lại dịch COVID-19.
“Mỹ và Trung Quốc là hai quốc gia quan trọng. Sự đóng góp của Trung Quốc và Mỹ trong cuộc chiến chống dịch COVID-19 và giải quyết các vấn đề quốc tế khác là hoàn toàn cần thiết. Tôi hy vọng rằng, mối quan hệ này sẽ tốt đẹp trong tương lai”, Tổng Thư ký LHQ nói. Trước đó, để tăng cường sự hợp tác của quốc tế trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19, Hội đồng Bảo an LHQ trong vòng hơn 1 tháng qua đã cố gắng đàm phán một nghị quyết về vấn đề này.