Cuộc chiến gián điệp Nga - Mỹ thời hậu 'chiến tranh lạnh'
Điều đáng nói là trong lịch sử quan hệ ngoại giao, Nga-Mỹ từng không ít lần đụng độ trong vấn đề gián điệp, song lần này, câu chuyện đang có nguy cơ đi theo hướng tiêu cực khi lãnh đạo hai nước không có tiếng nói chung trong nhiều vấn đề.
Nhiều tờ báo Mỹ và phương Tây số ra ngày 28/1 đã gọi sự kiện Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) phá vỡ một “mạng lưới điệp viên của Nga” là “ngòi nổ cho cuộc chiến tranh lạnh mới”.
Nói thế là bởi trước khi xảy ra vụ việc này, quan hệ Nga-Mỹ đã không còn “nồng ấm”, thậm chí chuyển sang đối đầu vì vấn đề Ukraine.
Các đòn trừng phạt liên tiếp mà Mỹ đưa ra cùng cách trả đũa của Nga cho thấy, hai cường quốc này chưa hề nghĩ đến đường lui trong cuộc đối đầu này. Ngược lại, họ chỉ muốn thể hiện rõ quan điểm và vị thế của mình trên trường quốc tế.
 |
| FBI đã điều tra về mối quan hệ giữa Evgeny Buryakov, Igor Sporyshev và Viktor Podobnyy từ 5 năm trước, đặc biệt là các cuộc gặp của họ từ tháng 2/2012. |
Khi đó, Moskva và Washington đã đạt được thỏa thuận ổn thỏa nhưng lần này, giới phân tích nghi ngờ khả năng hai bên sẽ đối thoại với nhau.
Theo tin từ tờ New York Post cho biết, vụ bắt giữ gián điệp người Nga Evgeny Buryakov (39 tuổi) diễn ra hôm 26/1 (theo giờ Mỹ) tại Bronx, New York.
Vài tiếng sau khi bị bắt giữ, Evgeny Buryakov đã bị thẩm phán Sarah Netburn truy tố tại Tòa án Liên bang Manhattan. Tại đây, các công tố đã buộc tội ông và hai người Nga khác là Igor Sporyshev và Viktor Podobnyy tham gia vào một kế hoạch thu thập thông tin tình báo.
Phiên tòa xét xử 3 điệp viên người Nga dự kiến diễn ra vào ngày 9/2 và những người này có thể phải đối mặt với án phạt lên tới 10 năm tù giam.
Từ giờ cho đến ngày bị đưa ra xét xử, cả 3 người bị giam giữ tại một nhà tù ở New York và được chỉ định một luật sư bào chữa, cũng như có quyền tự bào chữa tại tòa.
Trong khi đó, thông tin từ Bộ Tư pháp Mỹ cho hay, Evgeny Buryakov là nhân viên chi nhánh ngân hàng Nga Vnesheconombank tại New York. Ông này đã sinh sống ở Mỹ gần chục năm và có quan hệ thân thiết với cộng đồng người Nga ở Mỹ.
Hai nhân vật còn lại là Igor Sporyshev, đại diện thương mại Nga tại Mỹ và Viktor Podobnyy, tùy viên phái đoàn ngoại giao Nga tại Liên hợp quốc. Hiện cả hai người này đều không có mặt tại Mỹ, nhưng phiên xử nhằm vào họ vẫn được tiến hành.
Cuộc điều tra mạng lưới gián điệp Nga tại Mỹ được FBI tiến hành cách đây 5 năm. Một nhân viên FBI tham gia cuộc điều tra cho biết, ngoài 3 nhân vật nói trên, FBI còn đang thẩm tra, xác minh lý lịch và hành động của 8 người khác.
Nhưng hiện tại, FBI mới chỉ thu thập được tài liệu chứng minh rằng, Evgeny Buryakov, Igor Sporyshev và Viktor Podobnyy đã hoạt động theo sự chỉ đạo của cơ quan tình báo Nga, tiến hành thu thập tin tức tình báo kinh tế nhạy cảm về khả năng Mỹ trừng phạt các ngân hàng của Nga trong vấn đề Ukraine, cũng như những nỗ lực của Mỹ phát triển các nguồn năng lượng thay thế.
Chưa hết, FBI còn phát hiện, cả 3 người này đã sử dụng mật mã, giấu các đoạn trao đổi trong túi xách, tạp chí và tuyển các cơ sở ngầm có quan hệ với một trường đại học ở New York.
Trong 3 người, Evgeny Buryakov là người trực tiếp lấy cắp tài liệu, chịu sự chỉ huy của Igor Sporyshev và Viktor Podobnyy. Còn Igor Sporyshev và Viktor Podobnyy nhận trách nhiệm nhận tài liệu từ Evgeny Buryakov, mã hóa nó và gửi về Nga…
Cho đến chiều 28/1, Nga vẫn bác bỏ mọi cáo buộc mà Mỹ đưa ra. Bộ Ngoại giao Nga còn yêu cầu nhà chức trách Mỹ phải mau chóng trả tự do cho Evgeny Buryakov.
Moskva lập luận rằng, Mỹ mới đưa ra các cáo buộc bằng miệng, không hề có một bằng chứng cụ thể nào về cái gọi là bê bối gián điệp. Giới quan sát nhận định, kể từ khi kết thúc chiến tranh lạnh đến nay, FBI vẫn luôn cảnh giác với hoạt động tình báo bất hợp pháp từ các nước khác và người Nga luôn là đối tượng theo dõi đặc biệt.