Cuộc ly hôn “bom tấn” và những câu hỏi bỏ ngỏ

• Vợ chồng tỷ phú Bill Gates ly hôn

Là nhà đồng sáng lập Microsoft vào năm 1975 và giữ chức vụ Giám đốc điều hành tập đoàn cho đến năm 2000, ông Bill Gates đã rời khỏi Hội đồng quản trị công ty vào năm 2020 và kể từ đó tập trung phần lớn nỗ lực của mình cho hoạt động từ thiện. “Vua phần mềm” Bill Gates vẫn sở hữu khoảng 1,3% cổ phần của Microsoft.

Theo Forbes, giá trị tài sản ròng của ông là khoảng 130 tỷ USD, khiến ông trở thành người giàu thứ tư trên thế giới. Hiện chưa rõ khối tài sản khổng lồ sẽ được xử lý như thế nào trong vụ ly hôn. Theo nhiều chuyên gia, sự giàu có của vợ chồng Bill Gates có thể khiến khối tài sản sau ly hôn của họ khó giải quyết hơn so với tỷ phú Bezos, người chủ yếu tập trung vào cổ phần ở Amazon. Giá trị tài sản ròng của tỉ phú Bill Gates là từ Microsoft nhưng cổ phần trong tập đoàn phần mềm này có lẽ chỉ chiếm chưa tới 20% giá trị tài sản của ông.

Tài sản lớn nhất của vợ chồng Bill Gates là quỹ đầu tư Cascade Investment, một công ty mà ông thành lập bằng tiền thu được từ Microsoft và tiền lời được Michael Larson điều hành. Qua Cascade, vợ chồng Bill Gates đã thu tiền lời từ bất động sản, năng lượng và y tế, cũng như nhiều công ty đại chúng khác như Canadian National Railway và Deere & Co.

Bất kỳ tài sản nào khi hai người vẫn là vợ chồng sẽ được chia đều nhưng điều đó không có nghĩa là tài sản sẽ được chia đôi. “Không nhất thiết phải chia 50 - 50. Tòa án sẽ đưa ra phán quyết với tỷ lệ nhiều hơn hoặc ít hơn dựa trên những căn cứ hợp lý và công bằng”, Janet George, một luật sư tại công ty luật McKinley Irvin ở Washington cho hay.

Theo NBC News, năm 2000, hai vợ chồng nhà đồng sáng lập Microsoft đã thành lập Quỹ Bill & Melinda Gates, một tổ chức từ thiện tư nhân tài trợ cho các hoạt động nghiên cứu và vận động trên toàn cầu, bao gồm cả ở một số quốc gia nghèo nhất thế giới. Trong những năm qua, Bill Gates đã chuyển nhiều cổ phần của ông này sang tài sản của quỹ là gần 50 tỷ USD, theo báo cáo tài chính của quỹ, khiến Gates Foundation trở thành tổ chức từ thiện tư nhân lớn nhất thế giới trong suốt 20 năm qua.

Quỹ Gates đã trao đi khoảng 5 tỷ USD tài trợ hàng năm trong năm 2018 và 2019 cho hoạt động thiện nguyện trong các lĩnh vực như y tế, phát triển và giáo dục toàn cầu, cũng như chống biến đổi khí hậu và đại dịch COVID-19. Do đó, thông báo ly hôn của vợ chồng tỉ phú Bill Gates đã gây ra cú sốc lớn cho các tổ chức từ thiện mà quỹ Bill & Melinda Gates Foundation tài trợ.

Ông David Callahan, người sáng lập kiêm Tổng biên tập của Inside Philanthropy, một trang dữ liệu số bao quát thông tin về các hoạt động từ thiện và gây quỹ trên thế giới, cho biết: “Bill và Melinada Gates thực sự là những người tiên phong cho một hình thức mới của hoạt động từ thiện trên quy mô lớn. Họ có lẽ là những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong các hoạt động từ thiện trong thời gian gần đây nếu không muốn nói là trong suốt lịch sử”.

Trong khi đó, theo ông Benjamin Soskis, nhà sử học về hoạt động từ thiện, đồng thời là nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Urban - một tổ chức về chính sách xã hội và nghiên cứu kinh tế, trái ngược với những nhà tài trợ lớn trước đây ở thế hệ đầu, chẳng hạn như Carnegies và Rockefellers, Quỹ Gates đã đi tiên phong tạo dựng một khi truyền thống mới về “những người hiến tặng khi đang sống” - những người tạo ra phần lớn tài sản của họ trong giai đoạn đầu hoặc giữa sự nghiệp.

Ông nói: “Đây là một khoảnh khắc không thoải mái khi tất cả chúng ta đều để ý đến vấn đề riêng tư của một cặp đôi nhưng điều này thực sự nhắc nhở chúng ta về việc mọi thứ sẽ được sắp xếp như thế nào khi việc đó xảy ra với những cá nhân quyền lực như vậy”.

Trong một thông báo về việc ly hôn, vợ chồng tỷ phú Bill Gates - đồng chủ tịch của quỹ từ thiện trên cho biết họ sẽ tiếp tục làm việc vì sứ mệnh nhân đạo. Câu hỏi đặt ra là liệu hai người có tiếp tục những hoạt động từ thiện riêng ngoài quỹ từ thiện mà họ đã xây dựng cùng nhau hay không.

Ông David Callahan nhận định: “Có rất nhiều tiền đang bỏ ngỏ, tùy thuộc vào việc có thỏa thuận tiền hôn nhân hay không và các điều khoản là gì. Nếu Melinda nhận được một phần số tiền đó thì nó sẽ đủ để cung cấp cho bà với tư cách là một nhà từ thiện độc lập trên quy mô lớn”.

Quỹ Gates trong những tháng gần đây đã cung cấp 1,75 tỷ USD tài trợ cho việc tăng tốc phát triển và phân phối các thử nghiệm, phương pháp điều trị cũng như vaccine COVID-19. Khoản tiền này bao gồm 4,9 triệu USD cung cấp vào tháng 11/2020 cho công ty công nghệ sinh học BioNTech của Đức - công ty đã cùng với Pfizer đã bào chế và sản xuất vaccine công nghệ mRNA đầu tiên phòng, chống COVID-19.

Trong nhiều thập niên, một trong những mục tiêu của tỉ phú Bill Gates là cho đi phần lớn tài sản trong cuộc đời của mình. Năm 2010, ông và tỉ phú Warren Buffet đã sáng lập chương trình “The Giving Pledge” (Cam kết Cho đi), nơi những người giàu có cam kết quyên góp tài sản của họ. “Hoạt động từ thiện hiệu quả đòi hỏi nhiều thời gian và sự sáng tạo – cùng kiểu kỹ năng và trọng tâm như việc xây dựng một doanh nghiệp đòi hỏi tới”, tỉ phú Bill Gates phát biểu với CNN vào năm 1999.

Vào tháng 2/2021, ông đã xuất bản cuốn “How to Avoid a Climate Disaster” (Làm thế nào để tránh một thảm họa khí hậu), đưa ra những phát hiện và lập luận của mình để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu bằng cách đạt được mức phát thải carbon ròng bằng 0. Trong cuốn sách, ông đã đưa ra một tầm nhìn xa về chống biến đổi khí hậu: “Nếu bạn muốn hiểu loại thiệt hại mà biến đổi khí hậu sẽ gây ra, hãy nhìn vào COVID-19 và sau đó tưởng tượng nỗi đau đó sẽ lan ra trong một khoảng thời gian dài hơn nữa. Vào năm 2100, nó có thể gây tử vong gấp 5 lần (đại dịch COVID - PV)”.