Mỹ gia tăng vai trò trong cuộc xung đột Syria

Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 3/8 đã quyết định cho phép thực hiện các cuộc không kích để bảo vệ và hỗ trợ lực lượng nổi dậy ở Syria, mà Washington gọi là phe “đối lập ôn hòa”, trong trường hợp họ bị lực lượng quân chính phủ Syria hoặc các nhóm khác tấn công. Quyết định này được cho là bước đi gián tiếp giúp quân đội Mỹ can thiệp vào cuộc nội chiến tại Syria đã kéo dài nhiều năm qua. 

Các quan chức Mỹ nhấn mạnh: “Tổng thống Barack Obama đã cho phép sử dụng sức mạnh không quân để bảo vệ lực lượng phiến quân mới do Mỹ ủng hộ tại Syria, nếu họ bị quân chính phủ hay các nhóm vũ trang khác tấn công”.

Tuy nhiên, Lầu Năm Góc và Nhà Trắng đã từ chối bình luận về thông tin trên. Lầu Năm Góc chỉ lưu ý rằng, nhiệm vụ chính của phe “đối lập ôn hòa”, nhóm phiến quân Syria non trẻ do Mỹ huấn luyện và cung cấp vũ khí, là chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, chứ không phải với chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad mà Mỹ phản đối.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Elissa Smith nhấn mạnh, chương trình của quân đội Mỹ “trước nhất” tập trung vào cuộc chiến chống IS. Trong khi đó, Đại diện Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng Alistair Basques khẳng định chính quyền Mỹ sẽ có “những biện pháp cần thiết để đảm bảo rằng lực lượng này (phe “đối lập ôn hòa” - PV) có thể thực hiện sứ mệnh của mình”.

Nhà Trắng cũng cho rằng, Tổng thống Syria sẽ không leo thang tình hình trong mối quan hệ với các đồng minh của Mỹ. Theo các chuyên gia, trong cuộc nội chiến tại Syria, IS chỉ là một trong số những mối đe dọa đối với các tay súng do Mỹ tuyển chọn. Nhóm tay súng do Mỹ huấn luyện đầu tiên được triển khai tới miền Bắc Syria đã bị các lực lượng khác tấn công hôm 31/7, khiến Mỹ phải lần đầu sử dụng không quân để bảo vệ họ.

Từ tháng 5/2015, quân đội Mỹ đã triển khai chương trình huấn luyện với mục tiêu huấn luyện được 5.400 tay súng/năm. Đây được coi là một phép thử cho chiến lược của Tổng thống Obama nhằm lôi kéo các đối tác trong khu vực để chống lại các phần tử cực đoan và giúp quân đội Mỹ tránh phải chiến đấu ở tiền tuyến. Tuy nhiên, quyết định cho phép tiến hành không kích nói trên của ông Obama lại có thể khiến Mỹ lún sâu hơn vào cuộc xung đột ở Syria.

Trong khi đó, phe đối lập tại Syria đang trong tình trạng tiếp tục bị chia rẽ. Nhóm đối lập chính của Syria mang tên “Ủy Ban Điều phối địa phương” (LCC) hôm 1/8 thông báo đã rời khỏi thành phần phe đối lập lưu vong của nước này, đồng thời cho rằng, lực lượng đối lập đang bị suy yếu do đấu đá nội bộ và bị các thế lực nước ngoài chi phối.

Trong bức thư gửi Liên minh dân tộc Syria (SNC), LCC lên án cái gọi là sự chuyển đổi của SNC thành “các khối có liên hệ với những lực lượng ngoại quốc”, ám chỉ tới Saudi Arabia, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ. Bức thư của LCC cũng khẳng định chính việc tạo ra các khối có liên hệ với các nhân tố và lực lượng nước ngoài là lý do chính gây xung đột nội bộ liên quan đến các tham vọng cá nhân của một số thành viên SNC, đồng thời bày tỏ hy vọng SNC sẽ nhận ra những khát vọng của nhân dân Syria và các nguyên tắc của cuộc cách mạng. LLC nhấn mạnh đã nhiều lần lưu ý về sự bất lực của SNC trong việc thực hiện nhiệm vụ này.

Còn trong cuộc chiến chống IS, mới đây, Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ (CIA), Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) cũng như những cơ quan tình báo khác của Mỹ đã kết luận rằng, bất chấp việc đã tiêu tốn hàng tỷ USD và tiêu diệt được hơn 10.000 tay súng Hồi giáo cực đoan, IS vẫn không suy yếu đáng kể so với cách đây một năm khi Mỹ phát động cuộc chiến chống tổ chức khủng bố này.

Bản đánh giá của các cơ quan tình báo trên nêu rõ rằng: IS vẫn là lực lượng cực đoan có nguồn tài chính dồi dào, có khả năng bổ sung kịp thời cho những tổn thất do Mỹ gây ra bằng những phần tử thánh chiến nước ngoài. Trong khi đó, nhóm này đang có dấu hiệu phát triển những chân rết ở Libya, Afghanistan và Bán đảo Sinai của Ai Cập.

Đánh giá tình báo trên dường như trái ngược với nhận định lạc quan của Tướng John Allen, Phái viên Mỹ đảm trách liên minh quốc tế chống IS. Phát biểu tại một diễn đàn ở Aspen, Colorado hồi tuần trước, ông Allen cho rằng IS “đang thất thế” tại Iraq và Syria.