Tăng cường hợp tác giải quyết căng thẳng ở biển Đông

Chia sẻ kinh nghiệm về an ninh phi truyền thống

Lần đầu tiên mời Bộ trưởng Quốc phòng 10 nước ASEAN tham dự diễn đàn quốc phòng trên lãnh thổ Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel đã thể hiện rõ vai trò chủ nhà của mình khi đưa một loạt vấn đề nóng vào chương trình nghị sự. Thừa nhận khu vực châu Á – Thái Bình Dương vẫn còn một số vấn đề đòi hỏi các nước phải gạt bất đồng sang một bên, cùng nhau giải quyết những thách thức mà không một quốc gia nào có thể một mình tự giải quyết được, ông Chuck Hagel cho rằng, nỗ lực của ASEAN trong việc tiếp tục cùng nhau thiết lập một cấu trúc an ninh khu vực hùng mạnh sẽ giúp xử lý hiệu quả những thách thức chung. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khi an ninh phi truyền thống ngày càng xuất hiện nhiều thì các nước cần phải có thêm nhiều cuộc thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm.

Trả lời phỏng vấn báo giới, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cho biết, tại diễn đàn lần này, Mỹ-ASEAN nhất trí xác định thảm họa thiên nhiên cũng là một yếu tố liên quan chặt chẽ với an ninh trong thế kỷ XXI. Thách thức này đòi hỏi các quốc gia, trong đó có Mỹ và ASEAN, cần phải tăng cường hợp tác với nhau. Sự hợp tác cùng nhau khắc phục hậu quả cơn bão Haiyan ở Philippines hồi năm ngoái và tìm kiếm chiếc máy bay Boeing 777-200 của hãng Malaysia Airlines mất tích ngày 8/3 vừa qua là những trường hợp điển hình chứng tỏ rằng quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và các nước ASEAN không chỉ thuần túy là tập trận chung mà còn có thể mở rộng trong nhiều lĩnh vực khác mang tính nhân đạo.

Tại diễn đàn lần này, phía Việt Nam cũng đã đề nghị Mỹ tăng cường chia sẻ thông tin, hỗ trợ kỹ thuật giúp nâng cao khả năng của các nước ASEAN trong việc phòng ngừa và đối phó với các thảm họa thiên nhiên và cứu hộ cứu nạn.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel phát biểu tại Diễn đàn quốc phòng ASEAN – Mỹ.

Ông Chuck Hagel khẳng định, việc ngân sách quốc phòng Mỹ bị cắt giảm không ảnh hưởng tới cam kết của chính quyền Tổng thống Barack Obama về tái cân bằng với khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Đồng thời, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng bày tỏ mong muốn Diễn đàn quốc phòng Mỹ - ASEAN lần đầu tiên này sẽ được tổ chức hằng năm, bắt đầu từ năm nay.

Tìm giải pháp cho vấn đề biển Đông

Theo tin từ hãng AFP, trong 3 ngày diễn ra diễn, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN cũng đã thảo luận nhiều vấn đề nóng, trong đó có việc hợp tác hàng hải và cách thức giải quyết các căng thẳng ở Biển Đông. Ông Chuck Hagel đã bày tỏ với các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN về mối quan ngại ngày càng tăng của Mỹ trước những căng thẳng gia tăng ở khu vực biển Đông, nơi quyền lợi của các nước cần phải được tôn trọng và Mỹ quan ngại về những đe dọa sử dụng vũ lực. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng kêu gọi các bên tuyên bố chủ quyền ở biển Đông cần phải dựa trên luật pháp và các nguyên tắc ứng xử quốc tế, đồng thời khẳng định việc gia tăng hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và ASEAN không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào. Ngay sau diễn đàn, ông Chuck Hagel dự định sẽ tiến hành chuyến thăm Trung Quốc và bàn về vấn đề biển Đông.

Về điểm này, trả lời phỏng vấn TTXVN sau khi Diễn đàn Quốc phòng Mỹ-ASEAN kết thúc, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phùng Quang Thanh cũng khẳng định Diễn đàn Quốc phòng Mỹ-ASEAN khác với các diễn đàn đa phương khác ở chỗ đây là diễn đàn giữa ASEAN với riêng Mỹ. Việc tổ chức diễn đàn là cần thiết nhằm tăng cường sự hợp tác và phối hợp đối phó với các thách thức phi truyền thống như cứu trợ, giải quyết hậu quả thiên tai. Tuy nhiên, điều quan trọng là ASEAN phải duy trì được vai trò trung tâm và chủ đạo, không để ASEAN trở thành công cụ của các nước lớn. Diễn đàn còn là cơ hội để Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN thảo luận với nhau về các vấn đề cùng quan tâm cũng như quan hệ của ASEAN với Mỹ. Riêng vấn đề biển Đông, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh cho biết đây là một vấn đề nổi cộm, đã và tiếp tục được đề cập tại các hội nghị của ASEAN, trên nguyên tắc chung là giữ được sự ổn định và an ninh hàng hải, giải quyết các bất đồng bằng biện pháp ngoại giao, theo các nguyên tắc luật pháp quốc tế, tôn trọng các nguyên tắc duy trì nguyên trạng trong Tuyên bố của các bên về biển Đông (DOC), tiến tới việc ASEAN cùng Trung Quốc xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC)