“Tận tâm” khủng bố - đau đáu gia đình

Chúng cho thấy trong những năm cuối đời, khi ẩn náu tại Pakistan, Osama bin Laden đã thể hiện mình là một người quan tâm và hết lòng với gia đình. Đồng thời, ông ta vẫn nghiền ngẫm các kế hoạch tấn công khủng bố nhằm vào Mỹ và đồng minh. Tổng kết lại, những giấy tờ và ghi chép vừa được tiết lộ đã giúp tạo nên một bức chân dung hoàn chỉnh hơn nhưng cũng rất phức tạp, đa sắc thái về kẻ bị truy lùng gắt gao nhất thế giới sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001 gây rúng động dư luận.

Chưa từng từ bỏ tấn công Mỹ

Toàn bộ hơn 100 tài liệu và hiện vật liên quan đến Osama bin Laden được Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia Mỹ (DNI) công bố vào cuối tháng 5 vừa qua với tên gọi “Tủ sách của Bin Ladin”.  DNI đã sử dụng tên Usama bin Ladin thay vì tên chính thức là Osama bin Laden. Trong số này có 75 tài liệu liên quan đến chính phủ Mỹ, 40 bản báo cáo của các cơ quan nghiên cứu về quân sự và ngoại giao, 30 phần mềm và các bản hướng dẫn kỹ thuật cùng với 33 tài liệu báo chí. Vì lý do an ninh, Bin Laden không bao giờ kết nối với Internet, vì thế, rất nhiều tài liệu và thông tin liên lạc của ông ta được chuyển thành dạng PDF, lưu trữ trong các ổ cứng và chuyển đến những người cần tiếp nhận thông tin thông qua mạng lưới tay sai.

Những tài liệu chứa đựng nhiều thông tin về các cuốn sách mà Bin Laden đọc cùng nỗi lo lắng và sợ hãi. Đơn cử như các cuộc không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ, những chỉ thị cho các thuộc hạ hay cách tên trùm khủng bố liên lạc với các chỉ huy của lực lượng Al-Qaeda. Dù có rất nhiều mối bận tâm nhưng điều ám ảnh nhất đối với Bin Laden vẫn là làm sao có thể tấn công vào nước Mỹ.

Được khích lệ bởi cuộc cách mạng “Mùa xuân Arab”, Osama bin Laden từng cho rằng sự kiện vĩ đại này sớm muộn sẽ bao trùm toàn thế giới Hồi giáo và sẽ giúp giải phóng vùng đất Hồi giáo khỏi tay nước Mỹ. Ông ta cũng đe dọa sẽ khiến giới chức Mỹ phải lo ngại về khả năng các tay súng Hồi giáo sẽ kiểm soát hoàn toàn quốc gia này, và dần dần thống trị thế giới. Viết về vụ tấn công 11/9/2001, Bin Laden nhận định: “Đây là một hành động tiên phong của một quốc gia trỗi dậy từ một cuộc thánh chiến và có hàng triệu anh em Hồi giáo muốn đi theo con đường thắng lợi này”.

Một tài liệu khác được phát hiện ra tại nhà của Bin Laden có tựa đề “Mạng lưới khủng bố: Những vụ ám sát không thể bị ngăn chặn” chứa rất nhiều thông tin liên quan đến Mỹ và Israel cũng như tính đến khả năng sử dụng chất độc cyanide và ricin để tấn công vào các mục tiêu phương Tây thời hậu khủng bố 11/9. Nhiều tài liệu khác có nhắc tới việc Bin Laden muốn đưa ra một tuyên bố “hoành tráng” để kỷ niệm sự kiện 11/9. Tuy nhiên cuối cùng, tên trùm đã bị giết, khoảng ba tháng trước khi đưa ra các tuyên bố này.

Điều hành khủng bố đầy kỷ luật

Trên thực tế, Osama bin Laden xây dựng và điều hành Al-Qaeda khá giống các bộ máy hành chính thông thường. Thành viên nào trong Al-Qaeda cũng đều xứng đáng để được thăng cấp. Ngoài ra còn có các bản chép tay công khai chi tiết số tiền chảy vào và chảy ra khỏi tổ chức, với những khoản tiền lên tới hàng triệu euro. Tuy nhiên, đáng chú ý hơn cả là một mẫu đơn xin việc gửi tới Al-Qaeda. Đơn này yêu cầu ứng viên điền rất nhiều thông tin chi tiết như sở thích, khả năng ngoại ngữ, tiền án tiền sự, đã được huấn luyện quân sự hay chưa, nghề nghiệp và nguồn gốc xuất thân.

Cuối cùng xuất hiện hai câu hỏi “rất kỳ quái” là: “Bạn có muốn tiến hành một cuộc tấn công tự sát hay không?” và “Chúng tôi sẽ phải liên lạc với ai nếu bạn trở thành một chiến binh tử vì đạo?”.

Một số tài liệu khác cho thấy Al-Qaeda hiểu rõ việc đang nằm dưới áp lực lớn từ chiến dịch chống khủng bố của Mỹ. Ít nhất một tài liệu nói rằng máy bay không người lái của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã giết rất nhiều “thành viên và thủ lĩnh” thánh chiến, gây ra sự quan ngại và mệt mỏi trong hàng ngũ Al-Qaeda. Các tài liệu khác nhắc nhở việc cần tăng cường an ninh khi hoạt động cũng như tuyệt đối cẩn trọng khi liên lạc. Theo đó, Osama bin Laden khuyên các thành viên tổ chức chỉ di chuyển quanh khu vực biên giới Afghanistan và Pakistan trong “những ngày nhiều mây” - thời điểm máy bay không người lái kém hiệu quả hơn.

Trong thời gian trú ẩn, Osama bin Laden không ngừng tăng cường vốn hiểu biết quân sự và bí mật củng cố lực lượng thông qua… sách. Nội dung các cuốn sách của Bin Laden đọc trong 6 năm ẩn dật ở Pakistan tập trung vào việc tìm kiếm các lỗ hổng trong tổ chức và chính sách của Mỹ, cũng như các tài liệu viết về chính ông ta. Một trong các cuốn sách có trong danh bạ là cẩm nang ngăn chặn tự sát. Tuy nhiên giới chức Mỹ không tin Bin Laden có ý định tự kết liễu mạng sống.

Tên trùm khủng bố khét tiếng cũng có nhiều cuốn sách nói về các thuyết âm mưu, bao gồm một cuốn đánh giá vụ 11/9 là “một kế hoạch do những kẻ ở Mỹ thực hiện”. Bin Laden còn thu nhập các báo cáo do những chuyên gia chống khủng bố hàng đầu của Mỹ như Bruce Hoffman và Paul Pillar thực hiện, và rất quan tâm tới hoạt động xét xử các vụ khủng bố khác diễn ra ở Mỹ.

Người đàn ông của gia đình

Kho tài liệu gồm nhiều lá thư Osama bin Laden gửi tới gia đình gồm 4 người vợ và 20 người con. Ông ta dành từng phút để quan tâm tới kế hoạch tổ chức hôn lễ cho con trai Khalid với con gái của một “tư lệnh đã tử vì đạo” của Al-Qaeda. Bin Laden đã trao đổi nhiều bức thư với mẹ của cô con dâu tương lai và mô tả đây là “sự kiện con tim chúng tôi đều hướng tới”. Tên trùm này cũng đã viết nhiều bức thư cho con trai Hamza và người vợ Khairiah, vốn bị giam lỏng tại nhà riêng ở Iran trong một thập kỷ kể từ khi nhóm Taliban thất thế ở quốc gia láng giềng Afghanistan vào năm 2001. 

Những bức thư cho thấy Bin Laden rất nghiêm khắc với con trai, ông ta có thể đánh con chỉ vì con nhe quá nhiều răng khi cười. Ông ta cũng cấm sử dụng các thiết bị điện tử trong nhà và cố gắng rèn luyện con trai bằng cách bắt chúng trèo lên những ngọn núi hoang mạc mà không có nước uống. Con trai Osama bin Laden từng viết rằng ông ta nổi tiếng với nhiều tài lẻ, thích thể hiện tài tính toán bằng cách thách mọi người đánh bại trong các phép tính. Trong những giây phút thư giãn, Osama bin Laden thích làm vườn, trồng ngô, cưỡi ngựa cùng các con và vô cùng mê mẩn chăm chút những cây hướng dương.

Trong một lá thư gửi Khairiah, Bin Laden viết đầy tình cảm: “Anh sẽ không thể tìm được một người phụ nữ như em. Và anh sẽ ở mãi tại vùng đất thánh chiến cho đến khi Chúa mang chúng ta cùng đến với thế giới này. Anh còn phải chờ bao lâu nữa để tới ngày em rời khỏi Iran?”. Trùm khủng bố tỏ ra không có thiện cảm với người Iran, nói rằng họ không thể “tin tưởng được”. Ông ta nghi ngờ giới chức Iran có thể đặt thiết bị nghe lén vào hành lý nếu gia đình định rời khỏi Iran, nên dặn vợ phải bỏ hết đồ ra khỏi hành lý trước lúc gặp mình.

Năm 2010, chính quyền Iran đã thả tự do cho các thành viên gia đình của Osama bin Laden. Ông ta đã viết rất nhiều thư cho họ, đồng thời liên lạc với các tay sai để tìm cách đưa họ về đoàn tụ. Các quan chức tình báo Mỹ cho biết vẫn chưa nắm được tung tích của Hamza, người con trai gần 30 tuổi của Bin Laden. Họ nghi ngờ ngờ Bin Laden có thể đã chọn Hamza là người kế nhiệm ông ta ở Al-Qaeda. Song Hamza đã không bao giờ tới Abbottabad. Khi những người lính SEAL tấn công tòa nhà của Bin Laden, họ tưởng Hamza cũng ở đó, nhưng không phải.

Có vẻ như Osama bin Laden đã dự đoán được cái chết của mình nên trùm khủng bố để lại một bức di chúc với nội dung khá tình cảm dặn dò vợ. Ông ta đã đưa lời khuyên về hôn nhân của con gái và tương lai của con trai. Theo đó, tên trùm khủng bố muốn vợ phải nuôi dạy con cái nghiêm túc và theo sát từng bước đi, thận trọng với những người bạn xấu trong thế giới đầy khắc nghiệt này. Tên trùm khét tiếng rất muốn kết thân với các chiến binh Hồi giáo, đưa các con đi chiến đấu như những chiến binh thực thụ để kế tục “sự nghiệp vĩ đại” của mình…