Bolivia: Tổng thống Evo Morales tuyệt thực
Căng thẳng đã diễn ra trong những tuần gần đây sau khi các đại biểu của Phong trào Tiến đến Xã hội chủ nghĩa (MAS) đã tranh chấp với phe đối lập về dự luật cho phép Tổng thống chỉ định thêm một số ghế đại diện cho các vùng nghèo khó và nông thôn.
Phong trào MAS của ông Morales hiện đang kiểm soát Hạ viện, nhưng phe đối lập chiếm đa số ở Thượng viện và có quyền phong tỏa những dự luật hay đề nghị của chính phủ, mà cụ thể thì họ đang không thông qua đạo luật cần thiết để tiến hành cuộc bầu cử, vốn là điều đòi hỏi trong bản hiến pháp mới được phía ủng hộ ông Morales đưa ra và được cử tri chấp thuận hồi tháng 1/2009.
Vị tổng thống có khuynh hướng thiên tả này, lên cầm quyền từ năm 2006, đã cho rằng thành phần lãnh đạo đối lập muốn ngăn cản cuộc bầu cử vào tháng 12 tới đây bằng những biện pháp kéo dài thời giờ.
Trong lúc tuyệt thực, ông Morales nói rằng quyền lợi người dân và quốc gia phải đi đầu, sau đó mới tới quyền lợi các vùng. Ông gửi lời chào mừng đến những người bảo vệ dân chủ, bảo vệ lá phiếu của người dân trong cũng như ngoài nước.
Đất nước đòi hỏi một cơ chế mà người dân đang mong muốn, cuộc tuyệt thực của ông phản ảnh điều này. Bản hiến pháp tu chính được chấp thuận với trên 60% cử tri công nhận quyền hạn của đa số người dân da đỏ trong nước. Tổng thống Morales là vị Tổng thống da đỏ đầu tiên ở Bolivia.
Trước đó có tin cho rằng đại biểu của MAS sẽ đồng loạt từ chức để đóng cửa Quốc hội nếu phe đối lập một mực phản đối đạo luật bầu cử trên. Việc Tổng thống Morales tuyệt thực là một áp lực để chính phủ có thể đạt được những gì đang mong muốn.
 |
| Tổng thống Evo Morales chỉ uống nước và nhai lá coca khi tuyệt thực. |
Phe đối lập đã bác bỏ việc dành cho người da đỏ 14 ghế trong Quốc hội khi cho rằng con số này sẽ rơi vào tay ông Morales.
Nghị sĩ đối lập Walter Guiteras cho biết việc ông Morales tuyệt thực là nằm ngoài nguyên tắc dân chủ. Quốc hội phải coi là ngành độc lập với hành pháp và việc Tổng thống tuyệt thực là hành động hăm dọa đối với Quốc hội. Ông cho rằng tuyệt thực không thể dùng trong lý luận và động lực dân chủ, trong pháp luật để đạt những gì mong muốn.
Phe đối lập muốn ghi tên cử tri trước khi có bầu cử, và cho rằng danh sách cử tri hiện giờ không còn tin tưởng được. Đạo luật bầu cử đã bị trì hoãn vì phe đối lập đòi hỏi phải có sự cập nhật danh sách cử tri, với các cuộc tranh cãi là liệu người Bolivia sống ở hải ngoại có được bỏ phiếu hay không và cũng vì số ghế trong Quốc hội phải dành cho các sắc dân thiểu số.
Tòa án Bầu cử Bolivia cho biết, để thành lập danh sách cử tri mới cần phải tốn ít nhất 9 tháng, không thể áp dụng cho cuộc bầu cử trong tháng 12.
Bolivia là quốc gia nghèo nhất ở Nam Mỹ và bất ổn chính trị đã liên tiếp diễn ra trong nhiều thập niên. Phe đối lập đang chia rẽ trước cuộc bầu cử tháng 12 tới đây, là cuộc bầu cử sẽ chọn lựa 166 đại biểu Quốc hội và Tổng thống. Đảng đối lập Podemos hiện chưa công bố tên ứng cử viên, nhiều ứng cử viên phe hữu và trung tả đã tuyên bố sẽ chạy đua với Tổng thống Evo Morales.
Ông Morales từng tuyệt thực gần 30 ngày (chỉ uống nước và nhai lá coca) khi ông còn là lãnh đạo nghiệp đoàn trồng coca