Căn bệnh lạ và những cái chết "bí ẩn" ở làng De Lung (Gia Lai)

“BỆNH NHÂN ĐẶC BIỆT”

Cũng như những người khác trong dòng họ Rơ Châm ở làng De Lung, Rơ Châm Ginh sau khi ăn của “phạt vạ” về một thời gian thì bị “bệnh lạ”: chân phải bị sưng, chảy mủ...

Cũng căn bệnh này dòng họ của Ginh đã có 7 người về với Atâu (ông bà). Nhập Bệnh viện Đa khoa tỉnh, một mình một phòng dịch vụ theo chế độ “bệnh nhân đặc biệt” nhưng Rơ Châm Ginh vẫn không giấu nổi vẻ hoang mang trên nét mặt.

Đã hơn nửa tháng nay, bao nhiêu lời giải thích, thuyết phục của các bác sĩ có vẻ chẳng ăn thua gì với điều mà Ginh đã tin...

Chuyện bắt đầu vào khoảng giữa năm 1993, cô cháu gái của Ginh - Rơ Châm H'Yen bị chồng là Puih Sam bỏ lấy vợ khác.

Theo luật làng, Sam phải chịu phạt. Cả họ Ginh hơn 10 người kéo xuống nhà Sam ở làng Yam (thị trấn Ia Kha) phạt một con heo và 300.000 đồng.

Thu đồ phạt xong, họ hàng kéo ra nhà người quen ở thị trấn làm thịt heo mời thôn trưởng, già làng với khá đông người làng Yam cùng dự. Bữa rượu vui vẻ. Ai cũng cho xử thế là đẹp, không có gì để thắc mắc...

Chuyện chẳng có gì để nói thì bỗng năm sau Rơ Châm H'Yen - vợ cũ của Sam bị bệnh.

Chẳng biết bệnh gì, chỉ thấy cả người sưng lên rồi xẹp, chân chảy mủ, hai lần như thế thì chết, H'Yen chết được hơn mùa rẫy thì đến lượt Rơ Châm Di - dì H'Yen, ở làng De Lung 2 cũng chết vì căn bệnh sưng phù...

Tiếp nữa trong năm 2006, Rơ Châm Tiu - anh của mẹ H'Yen (ở làng De Lung 2) rồi đến Rơ Châm Ty - mẹ H'Yen cũng chết với căn bệnh  như Rơ Châm Di.

Đến đây thì dòng họ Rơ Châm bắt đầu hoảng hốt. Nhưng sự việc không dừng lại ở đó.

Năm 2007, lại có thêm Rơ Châm Ga - cậu ruột H'Yen và mới đây nhất ngày 26/4, dì ruột H'Yen là Rơ Châm Pong  (đều ở làng De Lung 2) cũng chết với căn bệnh như những người trước đó... Và bây giờ đến lượt Rơ Châm Ginh...

Rơ Châm Ginh năm nay 45 tuổi, cũng là cậu của H'Yen. Bệnh của Ginh y hệt như H'Yen: chân phải bị sưng, chảy mủ... Ông là người thứ 8 mang câu hỏi bí ẩn của dòng họ Rơ Châm...                

ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN?

Chúng tôi đã đến làng De Lung 1 và 2 xem có điều gì “bí ẩn” xung quanh những cái chết.

Hai làng nằm sát nhau trên một con đường rộng rãi. Nhà xây gần như đã thế chỗ cho  nhà sàn truyền thống. Màu ve sáng trắng thấp thoáng sau những vườn điều mơn mởn... Ông Đặng Văn Hồng - Phó bí thư Đảng ủy xã cho biết, hai làng chủ yếu là bà con dân tộc Jrai, có nếp sống tiến bộ vào hàng nhất xã. Trước nay hai làng chưa từng xảy ra dịch bệnh, chưa có ai mắc căn bệnh như những người trong dòng họ Rơ Châm...

Ông Hồng cũng cho biết thêm, ngay sau khi nhận được tin về “những cái chết khó hiểu”, UBND huyện Ia Grai đã chỉ đạo cán bộ y tế  đến hai làng để làm rõ sự việc nhưng họ chưa phát hiện điều gì bất thường...

Chúng tôi đã tìm gặp bác sĩ Lê Tiến Thành - Giám đốc Bệnh viện Ia Grai và bác sĩ Nguyễn Quang Khuể - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Ia Grai để tìm hiểu thêm sự việc.

Bác sĩ Thành cho biết, trong 2 ngày 17 và 18/5, bệnh viện đã tổ chức khám cho 2 làng - nhưng không phát hiện được ai mắc chứng bệnh giống những người đã chết. Môi trường sống của hai làng đều bình thường...

Về cái chết của những người trong dòng họ Rơ Châm, ông cho biết không có ai điều trị ở bệnh viện huyện, chỉ qua sự mô tả của những người thân nên rất khó đánh giá....

Dù chính quyền và cán bộ y tế đã ra sức vận động, giải thích nhưng chưa thể xua đi những câu hỏi ám ảnh những người trong dòng họ: Tại sao duy nhất trong hai làng chỉ những người họ Rơ Châm mới mắc bệnh này? Tại sao chỉ những người tham gia “phạt vạ” mới mắc? Nếu do lây, do thức ăn thì tại sao những người làng Yam cùng tham dự ăn uống lại không việc gì?

Trong thâm tâm, Rơ Châm Ginh tin chắc mình và những người đã chết là do bị bỏ “thuốc thư”, bị Sam trả thù (?), mặc dù hỏi ra thì ông cũng không biết “thuốc thư” là gì.

Theo kết quả hội chẩn của Bệnh viện Đa khoa Gia Lai thì Rơ Châm Ginh bị viêm xương gót, viêm xương ụ ngồi đã đến giai đoạn hoại tử. Biện pháp điều trị là cắt bỏ bàn chân phải. Bệnh viện cẩn thận đến mức mời chuyên gia Bệnh viện Quân y 108 vào thực hiện. Mọi việc đã chuẩn bị sẵn sàng nhưng Rơ Châm Ginh lại không chịu cắt!

Có vẻ như toàn bộ vụ việc “bí ẩn” này chỉ nằm trong cái nút: chữa khỏi bệnh cho Rơ Châm Ginh để giải tỏa “vụ án thuốc thư”.

Đương nhiên phải khẳng định rằng, chẳng có chuyện “thuốc thư” hay sự mê tín nhảm nhí nào ở đây. Song theo chúng tôi, cái chết khá giống nhau của 7 người trong dòng họ này chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên do những nguyên nhân bệnh tật nào đó cần phải được ngành y tế nghiên cứu kỹ lưỡng, có luận cứ khoa học kết luận để giải tỏa những nghi hoặc không có sở cứ của người dân khi nhận thức của họ còn hạn chế