Công lý đã thắng!
Kaing Guek Eav là người đứng đầu nhà tù Toul Sleng, mang mật danh S-21, trong một thời gian dài, từ năm 1976 đến đầu tháng 1/1979 (thời gian đầu, từ tháng 8/1975, khi nhà tù Toul Sleng mới được thành lập, y là cấp phó). Kaing Guek Eav trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giam cầm, thẩm vấn, tra tấn, hành quyết người tù, và trong rất nhiều trường hợp, y đích thân thực hiện những hành vi man rợ này. Do đó, Kaing Guek Eav phải chịu trách nhiệm về tội ác đối với mười mấy nghìn người từng bị giam cầm tại nhà tù Toul Sleng mà gần như tất cả đã chết vì bệnh tật do chế độ hà khắc của nhà tù, vì bị tra tấn hoặc bị hành quyết.
Một tin phát trên cổng thông tin điện tử của ECCC ngày 26/7 cho biết: mặc dù phán quyết rằng căn cứ theo danh sách tù nhân, ít nhất đã có 12.272 người từng bị giam cầm và hành quyết tại trại S-21, nhưng ECCC vẫn cho rằng con số thực những người bị giam cầm tại đây lớn hơn rất nhiều.
Trong số 5 bị cáo nguyên là thủ lĩnh cấp cao nhất của chế độ Khmer Đỏ còn sống bị đưa ra xét xử tại ECCC, Kaing Guek Eav là tên đầu tiên bị kết án.
Vấn đề không phải là mức án bao nhiêu năm tù dành cho những tên tội phạm Khmer Đỏ, vì đối với những kẻ phạm tội ác chống lại loài người mà trong trường hợp này là tội diệt chủng chống lại chính dân tộc mình, có đem "tùng xẻo" cũng không hết tội. Vấn đề là công lý. Như vậy, công lý cuối cùng đã lên tiếng, và đã thắng, dẫu muộn mấy chục năm. Nhưng muộn còn hơn không.
Bản án mà ECCC đã tuyên, dù mới là với 1 trong số 5 tên bị đưa ra xét xử, đã đáp ứng được mong đợi suốt hơn 30 năm qua của nhân dân Campuchia, đặc biệt là của những nạn nhân đã sống sót qua chế độ diệt chủng Khmer Đỏ tàn bạo.
Thời khắc ECCC tuyên bố phán quyết đối với tên tội phạm Khmer Đỏ đầu tiên được người Campuchia coi như thời khắc lịch sử. Phóng viên TTXVN thường trú tại Phnôm Pênh tường thuật: Đông đảo các tầng lớp nhân dân Campuchia, những nhân chứng còn sống sót dưới chế độ Khmer Đỏ, các nhà sư, các nhà báo trong và ngoài nước... sáng 26/7 đã đổ về trụ sở ECCC ở tỉnh Kandal để chờ tòa tuyên án và chứng kiến giờ phút lịch sử của công lý, trong khi hơn 10 triệu người Campuchia đã theo dõi sự kiện này qua truyền hình trực tiếp. Người phát ngôn ECCC Reach Sambath khẳng định: "Hôm nay là một ngày lịch sử đối với tất cả nhân dân Campuchia".
Điều may mắn nhất là nhân dân Campuchia đã thoát họa diệt chủng; đất nước Campuchia đã hồi sinh và đang phát triển.
Nhưng quá khứ đen tối đầy máu và nước mắt, với gần 2 triệu người phải chết thảm khốc trong 3 năm 8 tháng 20 ngày dưới chế độ Pol Pot diệt chủng tàn bạo mà người ta quen gọi là Khmer Đỏ, không thể bị lãng quên.
Tội ác phải bị trừng phạt.
Phán quyết của ECCC đối với tội ác của Khmer Đỏ được hoan nghênh, trước hết vì nó đáp ứng được đòi hỏi chính đáng của nhân dân Campuchia - nạn nhân của một trong những chế độ man rợ nhất trong lịch sử loài người ở thế kỷ XX.
Hơn nữa, phán quyết do một tòa án được Liên Hiệp Quốc bảo trợ đưa ra rõ ràng đã mang tính pháp lý quốc tế. Nó đã đóng dấu chính thức xác nhận rằng chế độ Khmer Đỏ phạm tội ác chống lại loài người.
Và như vậy, không ai có thể biện minh cho chế độ này