Cuộc đua về gói cứu trợ COVID-19 trị giá 1.900 tỷ USD

• Gói cứu trợ ngàn tỷ USD sẽ giúp Mỹ "vượt mặt" Trung Quốc
• Hạ viện Mỹ "mở đường" cho gói cứu trợ COVID-19 khủng của ông Biden

Ngày 6-3, sau hơn 25 giờ tranh luận và bỏ phiếu, các thành viên đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật cứu trợ COVID-19 trị giá 1.900 tỷ USD nhằm giúp đỡ những người Mỹ có thu nhập thấp, các doanh nghiệp nhỏ, trường học, ngành du lịch và khách sạn và các địa phương bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh. Gói cứu trợ này cũng sẽ thúc đẩy công tác phòng chống đại dịch, phân phối vaccine, kế hoạch xét nghiệm và truy vết người nhiễm virus SARS-CoV-2.

Bỏ phiếu theo chủ nghĩa đảng phái

Thượng viện Mỹ đã thông qua gói cứu trợ khổng lồ và lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ với số phiếu sít sao 50/49 và không có thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa nào bỏ phiếu ủng hộ. Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer đã ca ngợi dự luật là “việc quan trọng nhất để giúp đỡ người nghèo và người dân lao động trong nhiều thập niên” và nhấn mạnh đây là khả năng lãnh đạo của tổng thống, khẳng định đảng Dân chủ đã cùng tổng thống đưa ra “một kế hoạch tuyệt vời”.

Theo kế hoạch, dự luật sẽ được chuyển về Hạ viện, nơi có điều chỉnh một số thay đổi quan trọng trước khi được chuyển đến bàn Tổng thống Joe Biden để ký trước khi dự luật trợ cấp thất nghiệp cho hàng triệu người Mỹ hết hạn ngày 14-3.

Phát biểu trước báo giới, Tổng thống Joe Biden nói: “Tôi hy vọng, dự luật sẽ được thông qua nhanh chóng trong Hạ viện để nó có thể được tôi sớm ký thành luật”. Nhấn mạnh việc dự luật sẽ tăng cường sản xuất và phân phối vaccine, mở rộng trợ cấp thất nghiệp cho 11 triệu người Mỹ và ước tính tạo ra khoảng 6 triệu việc làm, ông Joe Biden nói: “Kế hoạch này đưa chúng ta vào con đường tiêu diệt virus, mang đến cho những gia đình đang gặp khó khăn nhất sự trợ giúp cần thiết để họ vượt qua thời điểm này”.

Tuy nhiên, cho đến nay, đảng Cộng hòa vẫn chỉ trích đảng Dân chủ tự ý theo đuổi gói cứu trợ, gọi kế hoạch này là chi tiêu lãng phí không cần thiết để chấm dứt đại dịch và thúc đẩy phục hồi kinh tế. Lấy báo cáo về số liệu việc làm hồi tháng 2 tốt hơn mong đợi, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mitch McConnell, nhấn mạnh, đảng Dân chủ muốn thúc đẩy “những thay đổi chính sách không liên quan mà họ không thể thông qua một cách trung thực” và gần 2.000 tỷ USD chi tiêu cứu trợ là không cần thiết.

Bước tiến của sự nhượng bộ

Theo The Washington Post, tại Thượng viện, các thành viên đảng Dân chủ đã giành được những thay đổi quan trọng đối với dự luật do Hạ viện thông qua trước đó và những thay đổi mà Nhà Trắng ủng hộ. Một trong những nhượng bộ này là dự luật của Thượng viện hạn chế số người nhận thanh toán trực tiếp so với kế hoạch của Hạ viện bằng cách giới hạn họ ở mức thu nhập 80.000 USD cho cá nhân và 160.000 USD cho những người nộp chung.

Phiên bản mới của dự luật cũng làm giảm khoản trợ cấp thất nghiệp từ 400 USD xuống 300 USD với sự gia hạn thời gian là hết ngày 6-9. Khoản thu nhập 10.200 USD đầu tiên cho những người Mỹ thất nghiệp kiếm được dưới 150.000 USD cũng sẽ được miễn thuế. Nguồn tin từ hãng AP cho hay, các nghị sĩ tiến bộ trong Hạ viện đã bày tỏ sự đồng thuận với việc bỏ phiếu thông qua kế hoạch sửa đổi này.

Về việc phân phối cứu trợ, sau khi dự luật được Tổng thống Joe Biden ký phê duyệt, các khoản thanh toán sẽ được phân phối nhanh chóng. Đảng Dân chủ đồng ý yêu cầu các trường lập kế hoạch mở cửa trở lại nhưng đánh bại số điểm của các sửa đổi của đảng Cộng hòa nhằm buộc các trường phải mở lại hoặc mất khoản viện trợ quý giá của liên bang.

Phần cuối cùng của dự luật bao gồm một khoản tín dụng thuế trẻ em mang lại cho các gia đình 3.000 USD cho mỗi đứa trẻ trong 1 năm; 350 tỷ USD cho chính quyền tiểu bang, địa phương; 50 tỷ USD để truy vết người nhiễm; 16 tỷ USD để phân phối vaccine, 130 tỷ USD cho giáo dục; quỹ cho thuê và hỗ trợ thế chấp, hỗ trợ nhà hàng và quán bar, tài trợ cho các chương trình dinh dưỡng...

Nói kỹ hơn về “cuộc đấu xuyên đêm” giữa hai đảng, tờ The New York Times khẳng định, ngay từ đầu, đảng Cộng hòa đã thống nhất phản đối gói cứu trợ này. Trong nhiều tuần, đảng Cộng hòa chỉ trích đảng Dân chủ là không sẵn sàng làm việc trên mọi lĩnh vực để nhắm mục tiêu chặt chẽ hơn trong chi tiêu. Bắt đầu cuộc tranh luận hôm 5-3, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mitch McConnell còn thề rằng đảng Cộng hòa sẽ chiến đấu - và họ đã làm - đưa ra hàng chục sửa đổi cho dự luật. Nhưng, trong cuộc họp tại Hạ viện, đảng Cộng hòa cũng đã có những sự chấp thuận đáng kể đối với đảng Dân chủ.

Tháng 12-2020, một nhóm gồm 10 nghị sĩ lưỡng đảng thuộc Thượng viện và Hạ viện Mỹ từng đề xuất một gói cứu trợ COVID-19 trị giá 908 tỷ USD bao gồm 160 tỷ USD phân bổ cho các bang và thành phố, 180 tỷ USD dành cho lĩnh vực bảo hiểm thất nghiệp, 228 tỷ USD nhằm hỗ trợ thêm cho các doanh nghiệp nhỏ thông qua Chương trình Bảo vệ tiền lương và phần ngân sách còn lại dùng để hỗ trợ nhiều lĩnh vực khác như hàng không, phát triển và phân phối vaccine COVID-19, giáo dục, bưu chính.

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Joe Manchin thuộc bang West Virginia và Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Susan Collins của bang Maine là hai trong số những nghị sĩ kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ thông qua ngay lập tức đề xuất mới này. Nhưng, sau đó, Tổng thống Joe Biden đã nhanh chóng kêu gọi Quốc hội nhanh chóng thông qua một kế hoạch cứu trợ quy mô lớn hướng tới việc vực dậy nền kinh tế và kiến tạo hơn 18 triệu việc làm thông qua đầu tư vào cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và sản xuất.