Đảng Xanh sẽ làm trọng tài cho vòng 2 cuộc đua bầu cử tổng thống Brazil

Cựu Bộ trưởng Môi trường Marina Silva, nữ ứng cử viên của đảng Xanh, đã đạt được gần 20% phiếu bầu, cao hơn rất nhiều so với dự đoán, 14%, và là người sẽ quyết định Brazil có được nữ tổng thống đầu tiên hay không, phần lớn phụ thuộc vào việc đảng của bà sẽ ủng hộ ai trong cuộc bầu cử vòng 2 vào ngày 31/10 giữa ông José Serra và bà Dilma Rousseff, người được ông Lula ủng hộ.

Kết quả kiểm 98% phiếu bầu trong cuộc tổng tuyển cử tại Brazil ngày 3/10 cho thấy ứng cử viên của đảng Lao động cầm quyền ở Brazil, bà Dilma Rousseff, dẫn đầu với 46,9% phiếu bầu. Số phiếu của bà Rousseff cao hơn khoảng 14% so với đối thủ chính thuộc đảng Dân chủ Xã hội Brazil, cựu Thủ hiến bang Sao Paulo, Jose Serra. Như vậy, với kết quả trên, mặc dù dẫn đầu cuộc bầu cử tổng thống như dự đoán, song nữ cựu Bộ trưởng Phụ trách Nội các Rousseff đã không tránh được cuộc bầu cử trực tiếp vòng 2 khi không giành được số phiếu quá bán.

Giới phân tích nhận định ngoài những nguyên nhân khách quan thì  việc ứng cử viên Marina Silva bất ngờ đạt số phiếu cao như vậy là một trong những nguyên nhân chính khiến bà Rousseff không thể tuyên bố giành chiến thắng ngay từ vòng 1.

Với hy vọng chiến thắng ngay từ vòng đầu, bà Dilma Rousseff nay phải tiếp tục cuộc đua nếu bà muốn kế thừa di sản của Tổng thống Lula và trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Brazil. Theo các nhà quan sát, chưa một vị tổng thống mãn nhiệm nào lại giành được 80% sự ủng hộ của người dân như ông Lula hiện nay. Tuy nhiên, tình cảm của người dân xứ Samba dành cho ông Lula được "chuyển giao" lại toàn bộ cho "người của ông", Dilma Rousseff. Đúng là bà Rousseff về nhất trong vòng 1 cuộc bầu cử nhưng lại chưa thể trở thành tổng thống ngay như mọi đồn đoán trước đó. Phát biểu sau khi có kết quả vòng 1, bà Rousseff nói: "Chúng ta là các chiến binh đã quen thử thách. Chúng ta sẽ chiến thắng trong vòng 2".

Theo giới phân tích, kết quả bầu cử trên cũng cho thấy bản thân bà Dilma Rousseff là người phải gánh chịu những tiếng xấu của đảng Lao động. Trong lúc các chiến dịch tranh cử diễn ra quyết liệt thì một vụ bê bối liên quan tới tham nhũng của một trong những cộng sự cũ của bà Rousseff đã bị phanh phui. Ngoài ra, bà Rousseff cũng bị cho là thiếu chính kiến rõ ràng trên một số vấn đề xã hội như vấn đề nạo thai, một chủ đề cấm kị ở Brazil. Trong giới những người theo đạo Thiên Chúa ở Brazil thậm chí còn xuất hiện tin đồn rằng bà Rousseff sẽ cho trưng cầu dân ý về vấn đề trên.

Cựu Bộ trưởng Môi trường thuộc Đảng Xanh, bà Marina Silva (trái) và ứng cử viên Dilma Rousseff.

Một nguyên nhân khác dẫn tới việc bà Rousseff không thể giành chiến thắng tuyệt đối ngay tại vòng đầu là việc dư luận Brazil đánh giá bà là người không gần gũi như ông Da Silva. Theo giới quan sát, một chiến dịch tranh cử quá láng mịn như thế đã khiến bà Rousseff  phải trả giá.

Cuộc bầu cử tổng thống Brazil vòng 2 sẽ là cuộc đua của hai ứng cử viên trong việc giành lấy các đảng liên minh. Những đề tài chính trong các cuộc mặc cả để có được liên minh là cải cách thuế, cải cách các thể chế và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng. Bà Rousseff đã hứa hẹn sẽ duy trì những chính sách chủ chốt của ông Lula như nền kinh tế thân thiện với thị trường, thắt chặt tài khóa, tỉ giá hối đoái thả nổi và giảm lạm phát. Bà Rousseff luôn dẫn đầu trong hầu hết tiến trình vận động tranh cử và được hưởng lợi nhờ các thành tựu kinh tế mà chính phủ khá được lòng dân của ông Lula mang lại.

Nhà phân tích chính trị Luiz Piva được Hãng thông tấn Reuters dẫn lời, nhận định: "Không khí bầu cử hiện tại có lợi cho đảng cầm quyền. Người dân Brazil nói chung hài lòng với chính phủ". Khi lên cầm quyền, Tổng thống Lula đã đặt ưu tiên vào việc xóa đói giảm nghèo. 8 năm sau, 28 triệu dân Brazil đã thoát khỏi cảnh nghèo khó nhờ vào các chương trình xã hội của chính quyền Lula. Mặc dù đang trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu nhưng năm nay, tỉ lệ tăng trưởng của quốc gia này vẫn đạt được 7%.

Dù vậy, chênh lệnh giàu nghèo tại Brazil vẫn còn là một vấn đề đau đầu. Trên quê hương của Tổng thống Lula, người giàu thì lại càng giàu thêm. Nạn tham nhũng làm thất thoát khoảng 30 tỉ USD mỗi năm. Ông Lula cũng đã không tận dụng hết hào quang chính trị của mình để thúc đẩy các chương trình cải tổ đến nơi đến chốn, đặc biệt là trong các lĩnh vực như nông nghiệp hay thuế khóa. Người kế nhiệm ông sẽ phải giải quyết nhiều vấn đề nhạy cảm.

Với việc thừa hưởng di sản trên của người tiền nhiệm, bà Dilma Rousseff được dự báo sẽ dễ dàng chiến thắng ứng cử viên José Serra. Tuy nhiên, theo giới phân tích, cuộc bầu cử phải tiến hành vòng 2 cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong đó đáng sợ nhất là đảng Lao động cầm quyền hiện nay có thể phải chia sẻ quyền lực với một liên minh gồm không dưới 10 đảng nhỏ.

Chiến thắng bất ngờ của ứng cử viên Marina Silva đã cho thấy vấn đề môi trường đang là đề tài quan tâm lớn của người dân Brazil. Tại thời điểm này, chính bà là người cầm lá bài quyết định trong tay. Liệu bà sẽ ủng hộ ai trong cuộc bầu cử vòng 2? Hiện tại ứng cử viên đảng Xanh từ chối đưa ra bình luận về việc có nên để Brazil có một nữ tổng thống đầu tiên hay không. Hãy chờ xem!