Đông Nam Á trong bối cảnh cạnh tranh nước lớn

15:53 21/12/2020
Trung Quốc đang nỗ lực kết nối với toàn bộ thế giới thông qua các mạng lưới thương mại mới, đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng nhằm tăng cường các mối quan hệ tài chính và địa chính trị. Nhật Bản không theo cách Trung Quốc mà chỉ nhắm mục tiêu tăng cường sự hiện diện dài hạn và áp dụng kinh nghiệm của riêng mình ở Đông Nam Á.

Không nghi ngờ gì nữa, rằng châu Á đang rất cần phát triển cơ sở hạ tầng. Kể từ năm 2017, theo một ước tính nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng mỗi năm ở khu vực này tính đến năm 2030 sẽ là hơn 1.700 tỷ USD, con số này đã tăng gấp đôi so với trước đó. Một báo cáo có từ năm 2019 đã kết luận rằng “Những quốc gia có nhiều kết nối hơn với các dòng chảy thương mại, tài chính, con người và dữ liệu toàn cầu sẽ tăng 40% phát triển so với các quốc gia ít tương tác bên ngoài”.

Trong vài thập niên qua, Nhật Bản đã cung cấp các gói ngân sách và kinh nghiệm công nghệ dưới nhiều dạng khác nhau trên khắp Đông Nam Á và đáng chú ý là lợi nhuận hữu hình. Do các vấn đề nội địa như dân số lão hóa nên nhu cầu mở rộng ra hải ngoại đang không ngừng tăng. Trung Quốc là nước đến sau nhưng họ nhanh chóng bắt kịp đặc biệt là sau khi ra mắt “Vành đai và con đường” (BRI) vào năm 2013. Tuy nhiên khi so sánh về tương quan cơ sở hạ tầng thì một báo cáo nói rằng cho đến giữa năm 2019, Trung Quốc vẫn chưa theo kịp Nhật Bản tại Đông Nam Á.

Không thể phủ nhận một số yếu tố tích cực từ dự án “Vành đai và con đường” của Trung Quốc.

Trung Quốc có 255 tỷ USD đang chờ xử lý, trong khi Nhật Bản là 367 tỷ USD. Tuy nhiên, khi so sánh FDI mới chỉ nói lên một phần của câu chuyện. Khi xét đến yếu tố địa chính trị, thế giới đang hết sức quan tâm tới cái gọi là “bẫy nợ” do Trung Quốc gài ở cảng biển chiến lược Hambantota ở Sri Lanka, từ đây thúc giục các quốc gia phải cẩn trọng hơn khi tìm kiếm các lựa chọn thay thế.

Tại Đông Nam Á, dự án đường sắt liên kết Singapore - Côn Minh (SKRL) và đường cao tốc Jakarta - Bandung (JBHSR) đang làm dấy lên mối lo ngại về các khía cạnh kỹ thuật và nạn tham nhũng do dòng vốn nước ngoài quá lớn, hay nguy cơ châm ngòi cho khủng hoảng khu vực và song phương. Điều mà các chuyên gia cảnh báo rằng cuộc tranh giành quyền lãnh đạo sẽ rất rắc rối và có thể làm tan rã khu vực Đông Nam Á. Việc quan sát kỹ hơn những nỗ lực tương ứng của 2 siêu cường sẽ nhìn thấy được các xu hướng và mô hình hướng tới một cuộc cạnh tranh khốc liệt hơn hoặc ngược lại và cả cơ hội cho hợp tác. 

Toàn cầu hóa đã cho phép phát triển nhiều mô hình của phức hợp đa phụ thuộc hết sức phức tạp giữa các quốc gia mà nhiều mô hình trong số này lại không đối xứng và có vấn đề. Tuy nhiên, các cá nhân quốc tế vẫn có thể hưởng lợi từ cái gọi là “kết nối đa chiều”, tất cả được hỗ trợ bởi những thành tựu công nghệ. Có thể kể đến là cơ sở hạ tầng và đầu tư, xương sống tài chính và vật chất, lĩnh vực kỹ thuật số cũng bao gồm truyền thông đa tương tác.

Ngoài ra còn phải kể đến các dòng chảy vốn, hàng hóa, ý tưởng và con người. Có nhiều khía cạnh được đem ra phân tích chi tiết để hiểu về tương tác nguồn lực kinh tế và quyền lực mềm, cũng như tiêu cực bên trong chúng. Trước hết, một quốc gia sẵn lòng đầu tư và xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng thì phải tạo nên thiện chí tốt đẹp ở quốc gia được hưởng lợi, trong khi đó vẫn phát triển danh tiếng tốt trong hợp tác. Tuy nhiên, điều này có thể tạo ra sự bất bình đẳng nếu các cộng đồng dân cư địa phương không được tham gia hoặc không được hưởng lợi gì từ dự án xây dựng do tệ nạn tham nhũng.

Thứ hai, một quốc gia sẵn sàng đầu tư và chia sẻ phần cứng, phần mềm và kinh nghiệm công nghệ nhằm cung cấp cơ hội cho việc phát triển các ngành công nghiệp mới và truyền thông để cải thiện hình ảnh và danh tiếng. Nhưng, công nghệ và dịch vụ cũng làm phát sinh các hoài nghi từ nước sở tại, chẳng hạn như gián điệp kỹ thuật số hoặc các mục đích quân sự. Gần đây là cuộc chiến chống lại gã khổng lồ Huawei của Trung Quốc, trong khi vài quốc gia bày tỏ lo ngại với Mỹ thì vẫn có nhiều nước phớt lờ vì lợi ích kinh tế.

Thứ ba là quan hệ hợp tác đôi bên cùng có lợi nhưng việc này cần phải có sự lắng nghe và tôn trọng các khác biệt văn hóa để xây dựng mối quan hệ lâu dài. Chiều hướng này bao gồm các luồng khách du lịch, sinh viên quốc tế, tham gia vào trao đổi văn hóa, đào tạo, học nghề và những sáng kiến tương tự. 

Trong nhiều thập niên, Thái Lan là trọng tâm của chiến lược Tokyo ở Đông Nam Á, điển hình là việc xây dựng các tuyến đường sắt ở Đông và Bắc Thái Lan đã đóng đinh cho mối quan hệ giữa 2 nước. Tuy nhiên đối thủ hùng mạnh như Trung Quốc có thể sẽ phá vỡ những kế hoạch này khi các liên kết đường bộ là lợi thế nhãn tiền. Trung Quốc và Nhật Bản cùng thiết lập sự hiện diện trên khắp Đông Nam Á. Các cộng đồng Hoa kiều hiện diện khắp nơi tại khu vực này. Hoa kiều ở Thái Lan đã xây dựng thành công cái gọi là “tình huynh đệ” với người bản xứ.

Mặt khác, dù không có kết nối trực tiếp nhưng thông qua ODA, hỗ trợ dân chủ quốc tế và đầu tư trực tiếp từ nước ngoài, Nhật Bản đã đóng góp rất nhiều cho sự phát triển kinh tế và chính trị trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, cho dù là Trung Quốc hay Nhật Bản, chỉ cần các quốc gia trong khu vực có sự tỉnh táo nhất định trong lựa chọn đối tác trong các trường hợp cụ thể thì xét về tổng thể, sự cạnh tranh bao giờ cũng đem lại yếu tố tích cực nhiều hơn.

Văn Chương (Tổng hợp)

Qua công tác nắm tình hình trên địa bàn, Công an phường Mạo Khê, tỉnh Quảng Ninh phát hiện nhóm đối tượng là một số nhân viên tự do phục vụ tại một số quán karaoke trên địa bàn phường, do Nguyễn Văn Khang, SN 1997, trú tại khu Đông Sơn, phường Xuân Sơn, TP Đông Triều làm quản lý, có dấu hiệu nghi vấn tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại phòng trọ.

Thời gian qua, hầu hết các hành vi gây rối trật tự công cộng đều bị xử lý hình sự, điều này đã tạo được sự răn đe cần thiết, được sự đồng thuận của dư luận vì đã bảo vệ an toàn cho người yếu thế, thiện lương và cương quyết xử lý mạnh tay những kẻ côn đồ, lưu manh xem thường pháp luật…

Từ năm học 2025-2026, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội sẽ có một số giải pháp điều chỉnh, cải tiến ở một số khâu trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập như: Công bố đồng thời điểm thi và điểm chuẩn trúng tuyển; tăng chỉ tiêu tuyển sinh nhằm nâng tỷ lệ học sinh trúng tuyển vào lớp 10 từ 60-64%; yêu cầu tất cả các trường THPT trên địa bàn phải tuyển sinh trực tuyến để chấm dứt tình trạng phụ huynh xếp hàng nộp hồ sơ xét tuyển.

Trong cơn mưa của ngày đầu tháng 5, những phạm nhân được đặc xá trong dịp 30/4 năm nay tại Trại tạm giam Công an tỉnh Sơn La cảm thấy vui mừng, phấn khởi khi từ hôm nay họ được trở về với vòng tay của gia đình, người thân và toàn xã hội… và từ hôm nay, họ sẽ viết tiếp những ước mơ còn đang dang dở.

Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Tây Ninh vừa phối hợp cùng Công tỉnh Tây Ninh, Cục Phòng chống ma tuý và tội phạm BĐBP, lực lượng Công an, Hiến binh tỉnh Svay Rieng, Vương quốc Campuchia đấu tranh thành công chuyên án mua bán người từ Việt Nam qua Campuchia. Đây là thành tích xuất sắc của sự phối hợp chặt chẽ giữa BĐBP tỉnh Tây Ninh, Công an tỉnh Tây Ninh và các lực lượng chức năng khác phá án.

Liên tiếp những đường dây sản xuất, buôn bán sữa giả, thuốc giả, thực phẩm chức năng giả vừa bị Bộ Công an triệt phá nhưng dường như đó vẫn chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Đằng sau những hộp sữa, viên thuốc, thực phẩm chức năng dán mác ngoại được làm giả đã phơi bày cả một hệ thống lỏng lẻo trong kiểm soát, quản lý, một thị trường dễ dãi với sản phẩm giả "đầu độc" sức khỏe người dân.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.