Gia tăng căng thẳng ở Trung Đông

• Israel thừa nhận không kích nhầm làm gia đình 9 người thiệt mạng
• Israel giội bão hỏa lực về phía thủ đô Damascus của Syria

Ngày 25-12, Tham mưu trưởng quân đội Israel Aviv Kochavi cho biết Israel không có ý định để Iran củng cố vị thế của họ ở Iraq. Phát biểu tại hội nghị thường niên của quân đội Israel, ông Kochavi nói rằng Lực lượng Al-Quds, một đơn vị tinh nhuệ của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, thường xuyên chuyển vũ khí cho Iraq. “Chúng tôi không thể cho phép điều này xảy ra. Tham mưu trưởng quân đội Israel nhấn mạnh “Iran đang thúc đẩy chương trình hạt nhân” và nhắc lại rằng nước này tiếp tục sản xuất các tên lửa chính xác có thể bắn tới Israel.

Giữa tháng 11, nhiều tài liệu tình báo của Iran đã bị rò rỉ, cho thấy ảnh hưởng của Tehran ở Iraq. Báo New York Times và The Intercept khẳng định đã có khoảng 700 trang báo cáo của Bộ Tình báo Iran được gửi đến The Intercept từ một nguồn nặc danh.

Trước đó, ngày 24-12, phát biểu trong chuyến thăm một căn cứ quân sự tại Cao nguyên Golan, gần biên giới Syria, Thủ tướng Benjamin Netanyahu cáo buộc Iran đang lên kế hoạch tấn công Israel. Ông Netanyahu cảnh báo Tel Aviv sẽ thực hiện mọi biện pháp để ngăn Tehran củng cố vị thế ở Trung Đông bằng các hành động như chuyển vũ khí sát thương tới lãnh thổ Syria.

“Chúng ta cũng sẽ hành động để ngăn Iran biến Iraq và Yemen thành địa điểm phóng tên lửa vào đất Israel”, ông nói thêm. Tuy nhiên, ông không đưa ra các bằng chứng cho thấy Iran đang chuẩn bị thực hiện một đợt tấn công vào nước này.

Quân đội Israel tuần trước không kích dữ dội nhằm vào các mục tiêu của lực lượng Iran và quân đội Chính phủ Syria gần thủ đô Damas, làm 21 tay súng và 2 dân thường thiệt mạng. Sau vụ việc này, Tham mưu trưởng Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cảnh báo Israel không nên đánh giá thấp sức mạnh của Iran vì bất kỳ cuộc chiến nào nổ ra cũng sẽ dẫn đến việc xóa sổ nhà nước Do Thái.

Trước đó, vào ngày 30-9, Thiếu tướng Salami đã nói rằng Israel đang “trên đường sụp đổ” vì nhiều điểm yếu khác nhau thuộc về bản chất của chính quyền nước này và vì các lực lượng ngoài khu vực vốn đang tìm cách hủy diệt Israel.

“Các cuộc không kích của Israel chống lại Syria sẽ không thể bỏ qua mà không có câu trả lời và Tel Aviv sẽ hối hận vì đã phạm những tội ác như vậy”, ông Ali Akbar Velayati, cố vấn của lãnh tụ tối cao Ayatollah Seyyed Ali Khamenei về các vấn đề quốc tế, nói trong một cuộc phỏng vấn của kênh Russia Today được phát sóng ngày 24-12.

“Sớm hay muộn, Israel sẽ nhận đáp trả vì những cuộc không kích và tội ác của họ ở Syria”, ông Velayati nói, bày tỏ hy vọng các lực lượng kháng chiến ở Syria và Lebanon sẽ “đứng lên chống lại các tội ác mà Mỹ và Israel thực hiện”.

Quan chức Iran cho hay Israel không thể tiếp tục hành vi gây hấn bất hợp pháp của họ trong khu vực mà không bị trừng phạt. Ông Velayati cạnh đó bác bỏ những tuyên bố tuyên truyền chống Iran do các quan chức Israel đưa ra, nói rằng Tel Aviv bất lực và không thể thực hiện các mối đe dọa chống Iran.

Trong khi ấy, mối quan hệ giữa Israel và Palestine cũng không kém phần căng thẳng. Ngày 25-12, quân đội Israel chính thức xác nhận tiến hành một vụ không kích nhằm vào Dải Gaza vào tháng 11, khiến 9 người trong một gia đình, bao gồm 5 trẻ em, thiệt mạng. Nguyên nhân là do đánh giá sai về rủi ro đối với dân thường. Báo cáo của quân đội Israel tiết lộ, cuộc không kích được lên kế hoạch nhằm vào nhà riêng của Rasmi Abu Malhous, nhân vật bị Tel Aviv cho là thủ lĩnh phong trào Hồi giáo Jihad ở Dải Gaza. Cuối cùng, Rasmi Abu Malhous đã thiệt mạng cùng 8 thành viên khác trong gia đình, trong đó có 5 trẻ em.

Tuy nhiên, một cuộc điều tra của quân đội Israel sau đó đã kết luận, “mặc dù hoạt động quân sự được tiến hành tại địa điểm trên nhưng đó không phải là một khu vực khép kín và trên thực tế có dân thường ở đó”. Tel Aviv không xin lỗi về vụ việc nhưng cam kết giảm thiểu nguy cơ tái diễn trong tương lai, đổ lỗi cho nhóm Jihad đã lợi dụng và gây nguy hiểm cho dân thường. Quân đội Israel tuyên bố sẽ rút kinh nghiệm từ sai lầm này để giảm thiểu nguy cơ “tái diễn những vụ việc bất thường tương tự”.

Trong một diễn biến khác, trang Middle East Monitor ngày 25-12 đưa tin, Israel đã ngừng kế hoạch sáp nhập thung lũng Jordan bị chiếm đóng sau khi Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) quyết định mở cuộc điều tra toàn diện đối với các cáo buộc về tội ác chiến tranh tại các vùng lãnh thổ của người Palestine. Nguồn tin từ Chính phủ Israel khẳng định, vấn đề sáp nhập thung lũng Jordan gây tranh cãi sẽ được hoãn lại lâu dài do quyết định của công tố viên tại La Haye.

Trước đó, Trưởng Công tố ICC Fatou Bensouda đã thông báo mở cuộc điều tra toàn diện về cáo buộc xảy ra tội ác chiến tranh trên vùng lãnh thổ Palestine. ICC có thẩm quyền xem xét các tội ác chiến tranh, diệt chủng và tội ác chống lại loài người tại 123 quốc gia thành viên. Israel không tham gia ICC, song chính quyền Palestine - một chủ thể có quyền tự quyết hạn chế tại khu vực Bờ Tây bị Israel chiếm đóng đã ký thỏa thuận tham gia tổ chức này.

Căng thẳng với Palestine đã khiến cuộc vận động tranh cử của ông Netanyahu có chút gián đoạn. Tối 25-12, tại thành phố Ashkelon, miền Nam Israel, Thủ tướng Netanyahu đã phải rời khỏi sân khấu trong lúc vận động tranh cử sau khi nhận được tin báo tên lửa từ Dải Gaza hướng tới thành phố.

Những nhiễu động tại Trung Đông hiện nay, theo giới quan sát, có lẽ là một nỗ lực của Netanyahu nhằm chuyển hướng chú ý của dư luận trong bối cảnh ông đang đối mặt với bê bối tham nhũng nghiêm trọng. Bộ Tư pháp Israel ngày 21-11 công bố quyết định truy tố Thủ tướng Netanyahu các tội danh nhận hối lộ, tham nhũng và lạm dụng tín nhiệm.

Đây là lần đầu tiên thủ tướng đương nhiệm của Israel bị truy tố với các tội danh trên. Dù không phải từ chức vì bị truy tố, song ông Netanyahu phải đối mặt với làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ dư luận, khiến sự nghiệp chính trị của ông bị đe dọa.