Khi Bộ trưởng… đi thi

Mỗi kỳ họp Quốc hội, một nội dung luôn được cử tri mong chờ là phần chất vấn và trả lời chất vấn. Bởi với việc truyền hình và phát thanh trực tiếp, mỗi vị Bộ trưởng, trưởng ngành sẽ phải trả lời rất nhiều câu hỏi của các đại biểu trước sự theo dõi của cử tri cả nước.

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn lần này diễn ra ngay sau cuộc lấy phiếu tín nhiệm lần 2. Cùng với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, 4 vị Bộ trưởng: Vũ Huy Hoàng - Bộ trưởng Công thương; Nguyễn Thái Bình - Bộ trưởng Nội vụ; Đinh La Thăng - Bộ trưởng Giao thông - Vận tải và Phạm Thị Hải Chuyền - Bộ trưởng Lao động -Thương binh và Xã hội đăng đàn trả lời chất vấn lần này đều là những lĩnh vực nóng.

Đó là giải pháp đột phá xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, giải pháp sớm hoàn thành Quốc lộ 1A; giải pháp hạn chế tai nạn giao thông trong tình hình hiện nay, đặc biệt là tai nạn giao thông đường bộ; kiểm soát tải trọng phương tiện vận tải; là phát triển công nghiệp phụ trợ, phát triển công nghiệp chế tạo trong nước, các giải pháp quản lý thị trường, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng hàng giả, buôn lậu; là cải cách hành chính, giảm thủ tục hành chính gắn với nâng cao chất lượng công vụ; các giải pháp thực hiện đề án tinh giản biên chế đội ngũ cán bộ, công chức, khắc phục tình trạng cấp phó quá nhiều ở các cơ quan trung ương, nâng cao năng suất lao động, cải cách chế độ tiền lương; xử lý các biểu hiện tiêu cực trong công tác quy hoạch, tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ, công chức, viên chức; là tình hình và công tác quản lý người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam; thực trạng thất nghiệp và giải pháp giải quyết việc làm cho người lao động, nâng cao chất lượng lao động xuất khẩu, tăng mức trợ cấp xã hội để đảm bảo an ninh xã hội.

Cần phải nhắc lại rằng, kết quả lấy phiếu tín nhiệm lần thứ hai, Bộ trưởng GT-VT Đinh La Thăng là thành viên Chính phủ có số phiếu tín nhiệm cao nhiều nhất với: 362 phiếu tín nhiệm cao; 91 phiếu tín nhiệm và chỉ có 28 phiếu tín nhiệm thấp. Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng có 156 phiếu tín nhiệm cao; 224 phiếu tín nhiệm và 102 phiếu tín nhiệm thấp. Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền có 108 phiếu tín nhiệm cao; 256 phiếu tín nhiệm; 119 phiếu tín nhiệm thấp. Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình chỉ có 98 phiếu tín nhiệm cao; 233 phiếu tín nhiệm và 154 phiếu tín nhiệm thấp.

Nhìn vào những con số này thì Bộ trưởng Đinh La Thăng đang ghi điểm với cử tri cả nước. Tuy nhiên, bên hành lang Quốc hội, vẫn có đại biểu cho rằng những gì Bộ trưởng Thăng đã làm trong thời gian qua là tích cực nhưng Bộ trưởng nên tập trung đi vào cơ chế thay vì cứ phải trực tiếp đi giải quyết từng vụ việc cụ thể như thời gian qua. Vì "tôi muốn đặt cho Bộ trưởng câu hỏi là sẽ làm gì có thể đúc kết những hành động ấy thành cơ chế, chứ không phải chỉ là đi giải quyết vụ việc. Theo tôi, ông Thăng nên ở nhà nhiều hơn là chạy ra đường giải quyết mấy việc mà đôi khi hơi lặt vặt. Việc làm ấy là tốt, nhưng tốt hơn là anh có thể thông qua bộ máy, cấp phó của anh để đốc thúc".

Như thế để thấy rằng dù có được số lượng phiếu tín nhiệm cao nhiều nhất thì vẫn không phải tất cả các đại biểu đều đồng tình với cách điều hành của các vị tư lệnh ngành.

Đăng đàn trả lời chất vấn đầu tiên, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã nhận được 21 chất vấn của các đại biểu với hàng loạt câu hỏi về lĩnh vực công nghiệp phụ trợ và công tác chống buôn lậu, chống hàng giả.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận tình hình nhập lậu qua biên giới trong thời gian qua là vấn đề nhức nhối, tồn tại nhiều năm dù lực lượng quản lý thị trường đã làm hết sức. Ông Hoàng "nhận trách nhiệm về hạn chế liên quan đến lực lượng quản lý thị trường, còn các lực lượng khác như hải quan, biên phòng, dù có phối hợp, nhưng hiệu quả chưa cao, dù địa phương có nhiều cố gắng". Đồng thời cho biết số vụ xử lý vi phạm năm sau luôn cao hơn năm trước từ 12-14%.

Lý giải việc đấu tranh của lực lượng quản lý thị trường với hàng giả, hàng lậu chưa cao, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng có nguyên nhân do thiếu phương tiện: "Tôi nói thật hiện anh em rất thiếu thiết bị kiểm nghiệm để đánh giá chất lượng. Như để đánh giá chất lượng phân bón, có nhiều quản lý thị trường phải dùng miệng để thử chất lượng phân bón. Do công cụ thiếu, trang thiết bị yếu nên hiệu quả chưa cao".

Câu trả lời đã làm đại biểu Nguyễn Thị Khá hỏi tiếp rằng: "Nếu Bộ trưởng nói cán bộ quản lý thị trường phải dùng miệng để kiểm tra chất lượng phân bón, vậy với thuốc trừ sâu thì phải làm thế nào?".

Phân trần sau đó, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nói rằng: "Việc tôi dẫn ví dụ lực lượng quản lý thị trường ở một số nơi kiểm tra chất lượng phân bón vô cơ phải dùng tay, miệng để thử thì đây là một ví dụ để nói rằng chúng ta còn đang thiếu công cụ, thiết bị phục vụ việc kiểm tra chất lượng các loại hàng hóa".

Đại biểu Đồng Hữu Mạo khi đặt câu hỏi lần thứ hai đã thẳng thắn nói rằng khi lấy phiếu tín nhiệm, ông chỉ ghi mức tín nhiệm với Bộ trưởng Công thương.

Thế mới thấy dù đã hai nhiệm kỳ làm Bộ trưởng Công thương và đã nhiều lần trả lời chất vấn nhưng khi "trả bài" trước Quốc hội, Bộ trưởng vẫn không khỏi lúng túng trong diễn đạt khi bị chất vấn.

Theo chương trình, Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn hết ngày hôm nay, 19/11. Nhiều vấn đề nóng của đời sống đang chờ các giải pháp của các vị "tư lệnh ngành". Điều mà người dân mong đợi là sau chất vấn, những cam kết của các Bộ trưởng sẽ sớm trở thành hiện thực, để những điểm nóng sẽ sớm được giải quyết.