Lao xe vào đám đông - phương thức mới của khủng bố

• Nghi phạm đâm xe khủng bố ở Barcelona bất ngờ được thả tự do
• Vụ "xe điên" tại Tây Ban Nha: Hé lộ "chiến thuật khủng bố mới"

Vụ việc này, diễn ra chỉ ít ngày sau vụ khủng bố lao xe ở Barcelona, Tây Ban Nha, không thể khiến người dân và giới chức Pháp coi đó là một vụ "tai nạn" giao thông bình thường khi thủ phạm lại chính là quân khủng bố hoặc những thành phần bất mãn xã hội.

Theo AFP, vào lúc 8 giờ 15 phút ngày 21-8 (theo giờ địa phương), một chiếc xe tải hiệu Renault Master đã bất ngờ đâm vào một nhà chờ xe buýt tại quận 13 của thành phố Marseille, sau đó chiếc xe lao đi và khoảng 1 giờ sau đó đâm vào 1 nhà chờ xe buýt khác ở quận 11. Kết quả là 1 người chết và 1 bị thương. Nghi can đã bị bắt giữ tại hiện trường vụ đâm thứ hai.

Cảnh sát chưa rõ động cơ của đối tượng gây ra 2 vụ đâm xe này nhưng AFP dẫn nguồn tin từ cảnh sát điều tra Marseille nói nghi can có vấn đề về tâm thần, có tiền án và họ không điều tra vụ việc theo hướng tấn công khủng bố. Mặc dù vậy, dư luận Pháp cũng hết sức lo lắng và chính quyền Marseille đã huy động một lực lượng lớn cảnh sát và quân đội tới hiện trường. Toàn bộ khu vực xảy ra vụ án, khu trung tâm Vieux-Port, bị phong tỏa, tất cả các cửa hàng và nhà dân ở đây đóng cửa đến tận sáng 22-8.

Tiffany, một người làm việc trong khu phố Vieux-Port, cho biết: "Tất cả các lối vào đều bị phong tỏa. Cảnh sát không giải thích điều gì. Điều đó khiến tôi thấy sợ hãi". Armando Dos Santos, một cư dân ở Vieux-Port, giọng run run kể với AFP: "Bỗng nhiên tôi thấy có quá nhiều xe cảnh sát, còi hụ inh trời. Tôi nghĩ chắc có điều gì đó. Thật là đáng sợ. Tôi vẫn còn cảm thấy sốc sau những gì vừa xảy ra tại Tây Ban Nha".

Sự kiện trên diễn ra trong bối cảnh mối đe dọa khủng bố tăng cao tại Pháp, cũng như ở châu Âu, đặc biệt chỉ 4 ngày sau vụ khủng bố bằng xe tải ở thành phố Barcelona, Tây Ban Nha, khiến 14 người thiệt mạng, 130 người bị thương. Sau vụ việc này, báo chí Pháp nhận thấy cách giết người theo kiểu lao xe vào đám đông đang trở nên phổ biến.

Sau các thảm kịch xảy ra ở Nice, Berlin, London, Stockholm rồi mới đây là Barcelona. Dùng xe lao vào vào đám đông để giết người đang trở thành một phương thức khủng bố hữu hiệu được những kẻ khủng bố ưa dùng.

"Xe tông người, một thứ vũ khí giết người hàng loạt", tờ Libération nhận định. Tờ báo nhận thấy, danh sách các thành phố bị tấn công bằng xe tông vào đám đông vẫn cứ dài thêm một cách tuyệt vọng. Dù cách thức tiến hành không có gì mới nhưng nó đang được các tổ chức khủng bố kêu gọi sử dụng vì tiến hành đơn giản, rẻ tiền mà lại có thể gây thiệt hại lớn.

Tờ báo nhắc lại vụ tấn công đẫm máu nhất là vụ kẻ khủng bố Mohamed Lahouaij - Boujlel lao xe tải 19 tấn vào đám đông trên đại lộ la Promenade des Anglais tại Nice, Pháp, hôm 14-7-2016, khiến 86 người thiệt mạng và hơn 450 người bị thương. Tất cả các vụ tấn công như vậy không còn là tự phát mà đều có sự tính toán chuẩn bị từ trước.

Theo Libération, ngay từ ngày 13-12-2013, Bộ An ninh Nội địa và cơ quan FBI của Mỹ đã cảnh báo rằng những kẻ khủng bố từ nước ngoài đang kích động tiến hành các vụ tấn công bằng xe tông người. Kiểu tấn công như vậy có thể nhằm vào các khu nhà, những nơi tụ tập đông người, như các sự kiện thể thao, giải trí hay trung tâm thương mại. Cách thức tấn công này cho phép những kẻ khủng bố không có được thuốc nổ hay vũ khí, không cần phải đào tạo hay kinh nghiệm gì mà vẫn có thể tiến hành tấn công tại Mỹ.

Libération cho biết là từ năm 2014, một phát ngôn viên của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bằng những lời lẽ man rợ đã hô hào tấn công giết dân phương Tây "bằng bất kỳ cách nào, bằng bất kỳ thứ gì có trong tay”. Từ đó trở đi các vụ tấn công của chúng ở nhiều nước Tây Âu đã tràn lan và gây thiệt hại lớn về nhân mạng, cho dù lực lượng an ninh ở các nước đã cố gắng đề phòng tối đa.

Nguy hiểm hơn, cách dùng xe lao vào đám đông để giết người cũng được những nhóm cực hữu khác bắt chước. Đó là vụ vừa xảy ra cuối tuần trước ở Charlottesville, bang Virginia, Mỹ, khi một kẻ thuộc phong trào phân biệt chủng tộc cực hữu đã lao xe vào đám người biểu tình chống phát xít.

Đầu tuần này, tại một thị trấn nhỏ Sept-Sorts ở tỉnh Seine-et-Marne của Pháp, lại thêm một kẻ điên khùng cũng dùng xe lao vào một quán pizza làm một bé gái 12 tuổi thiệt mạng và 13 người khác bị thương.

Những hình thức tấn công bằng các phương thức đơn giản mà tờ Le Figaro gọi là "khủng bố giá rẻ" đang khiến an ninh của các nước đau đầu và dường như không tìm được phương cách phòng chống hữu hiệu. Mục tiêu của bọn khủng bố khi dùng tới hình thức đâm xe là muốn gieo rắc kinh hoàng cho người dân càng lớn càng tốt.

Tờ Le Monde ghi nhận, Barcelona là "biểu tượng của xã hội tự do của chúng ta... từ Nice, Berlin hay London, những kẻ khủng bố đều chọn một nơi mang tính biểu tượng để ghi dấu ấn cho hành động của chúng". Tờ nhật báo lớn nhất nước Pháp cho rằng trong những trường hợp trên thì cách duy nhất để bảo vệ các "mục tiêu mềm" (người đi bộ) là theo dõi chặt chẽ danh sách những kẻ tình nghi có nguy cơ cao trong việc tổ chức tấn công khủng bố.

Với Le Monde, bị tấn công, bị tổn thất nặng nề về người không thể có nghĩa là "chúng ta bị khủng bố khuất phục". Tờ báo kết luận: "Những người dân thường xuyên bị những kẻ giết người nhắm tới, không chấp nhận thay đổi thói quen của họ vì áp lực khủng bố... Dù máu đã đổ, nhiều người đã chết, mặc dù thảm kịch lặp đi lặp lại này đang làm vấy máu lên cả lục địa châu Âu, chiến lược man rợ và ngu xuẩn của những kẻ giết người đang vấp phải sức bền của các nền dân chủ".

Kết luận này có phần giống với lời phát biểu của Thủ tướng Anh Theresa May khi London bị tấn công hôm 23-3-2017: "Người dân sẽ đáp những chuyến tàu, bước ra khỏi khách sạn, tản bộ trên những con đường này, họ sẽ sống và sinh hoạt bình thường và tất cả chúng ta sẽ cùng tiến lên phía trước. Chúng ta không bao giờ khuất phục khủng bố và không bao giờ cho phép tiếng nói của hận thù và sự tàn ác chia rẽ chúng ta".