Mỹ tăng cường trí tuệ nhân tạo trong vũ khí để đối phó với Trung Quốc và Nga

• Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phục hồi kinh tế hậu COVID 19
• Nhật Bản dùng trí tuệ nhân tạo chống tấn công mạng

Nền tảng AI cho vũ khí

Theo Reuters, mức ngân sách liên bang được Nhà Trắng đề xuất cho năm 2022 là 1.520 tỷ USD, trong đó chi tiêu quốc phòng là 715 tỷ USD, tăng 1,6% so với con số của năm tài chính 2021. Để thuyết trình trước Quốc hội về những ưu tiên của hoạt động quốc phòng cũng như lý do vì sao phải tăng chi tiêu, Lầu Năm Góc đã chuẩn bị một báo cáo dài 58 trang để Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin trình bày.

BBC đưa tin, báo cáo của Lầu Năm Góc được “chắt lọc” từ 750 trang báo cáo chính thức của cơ quan an ninh Mỹ về việc áp dụng AI vào vũ khí để tập trung chống lại tham vọng trở thành nhà lãnh đạo thế giới về AI vào năm 2030 của Trung Quốc. “Trọng tâm của ngân sách liên bang sẽ là đầu tư vào lĩnh vực phi quốc phòng nhưng cũng đảm bảo Bộ Quốc phòng có thể tiếp tục các mục tiêu chiến lược khi chúng tôi cạnh tranh với Trung Quốc”, một quan chức Nhà Trắng tiết lộ.

Giới quan sát từng cảnh báo, Mỹ có thể “mất ưu thế quân sự-kỹ thuật của mình trong những năm tới” nếu Trung Quốc đi trước nước này bằng cách áp dụng các hệ thống hỗ trợ AI nhanh hơn, chẳng hạn như việc sử dụng các máy bay không người lái để tấn công Hải quân Mỹ. Vì thế, từ lâu, Bộ Quốc phòng Mỹ đã định hướng phải tiếp tục đầu tư vào công nghệ mới và cố gắng tạo bước nhảy vọt thành “một doanh nghiệp sử dụng nhiều phần mềm”.

Chính quyền Washington cũng cho biết họ sẽ thực hiện “các khoản đầu tư có thể thực thi và có trách nhiệm cho Hải quân Mỹ”. Cụ thể là “tái cấp vốn cho hạm đội tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chiến lược” và đầu tư vào “các hệ thống tự động, vận hành từ xa cũng như chương trình tàu ngầm tấn công thế hệ mới” cùng việc “duy trì một biện pháp răn đe hạt nhân mạnh mẽ”. Hiện, cả Không quân và Lục quân Mỹ đều đang đầu tư vào các loại vũ khí tấn công tầm xa tân tiến.

Một nguồn tin khác từ Lầu Năm Góc tiết lộ, chi tiêu phi quốc phòng của Mỹ cho nghiên cứu và phát triển liên quan đến AI sẽ được tăng gấp đôi để đạt 32 tỷ USD/năm vào năm 2026. Theo đó, Bộ Quốc phòng Mỹ dự kiến đề xuất tạo ra một cơ quan mới để giúp tổng thống hướng dẫn các chính sách AI rộng lớn; nới lỏng luật nhập cư để giúp thu hút nhân tài từ nước ngoài, bao gồm nỗ lực gia tăng tình trạng “chảy máu chất xám” từ Trung Quốc; tạo ra một trường đại học mới để đào tạo quân nhân kỹ thuật số tài năng; đẩy nhanh việc áp dụng các công nghệ mới của các cơ quan tình báo...

Bên cạnh đó, Mỹ cũng phải đẩy nhanh việc hạn chế khả năng sản xuất chip máy tính hiện đại của Trung Quốc bởi “nếu một đối thủ tiềm năng chiếm ưu thế nhất về chất bán dẫn trong thời gian dài đột ngột cắt đứt hoàn toàn quyền truy cập của Mỹ đối với các chip tiên tiến thì nó có thể giành được ưu thế trong mọi lĩnh vực chiến tranh”. Vì vậy, Mỹ cần phải đi trước ít nhất 2 thế hệ so với khả năng sản xuất thiết bị điện tử vi mô của Trung Quốc.

Tranh cãi không dứt

Những gì mà Lầu Năm Góc và Nhà Trắng đang thúc đẩy lại vấp phải những khó khăn đáng kể tại Quốc hội. Hãng CNN bình luận, con số 715 tỷ USD mà ông Joe Biden đưa ra thấp hơn nhiều so với mức tăng 3% đến 5% hằng năm mà cựu Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis và các quan chức quân sự hàng đầu khác từng đề nghị từ năm 2018.

Nhiều thành viên đảng Dân chủ đã gọi các khoản đầu tư vào an ninh là có giá trị và tiến bộ. “Ngân sách quốc phòng của Tổng thống Biden phản ánh thực tế của an ninh toàn cầu, nhu cầu và lợi ích của việc đầu tư vào quốc phòng đối với mọi lĩnh vực của nền kinh tế của chúng ta”, hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Anthony Brown nhấn mạnh. Nhưng, các thành viên đảng Cộng hòa, những người đang tìm cách tăng ngân sách quốc phòng thì chỉ trích kế hoạch của ông Joe Biden.

“Tổng thống Biden gần đây đã nói: Nếu chúng ta không di chuyển, Trung Quốc sẽ ăn bữa trưa của chúng ta. Đề xuất ngân sách hôm nay báo cho Trung Quốc rằng họ nên đặt bàn ăn. Trong khi Tổng thống Joe Biden đã ưu tiên chi hàng nghìn tỷ cho các ưu tiên khác trong nước thì việc tài trợ cho quân đội của Mỹ lại bị bỏ quên”, thành viên Ủy ban Dịch vụ vũ trang Thượng viện Jim Inhofe nói. Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mitch McConnell và các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa khác cũng bày tỏ sự đồng tình với quan điểm này.

Đáng chú ý, ngay cả phe tiến bộ của đảng Dân chủ cũng đánh giá xấu về đề xuất này theo một khía cạnh khác. Thành viên đảng Dân chủ đại diện cho bang California Ro Khanna nói: “Tôi lo ngại rằng ngân sách này có thể sẽ bao gồm các khoản chi tiêu lãng phí khác như tài trợ cho các tên lửa răn đe chiến lược trên mặt đất mới sẽ có giá gần 100 tỷ USD (trong hơn 10 năm). Chúng ta cần một sự thay đổi cơ bản trong cách giải quyết các vấn đề an ninh quốc gia và đầu tư vào hành động khí hậu và ứng phó với đại dịch. Đó là những vấn đề tác động đến an ninh của người dân Mỹ và sẽ giữ cho người Mỹ an toàn hơn là chi hàng tỷ USD cho những vũ khí chết chóc”.

Trong khi đó, Mandy Smithberger, Giám đốc Trung tâm Thông tin quốc phòng thuộc Dự án giám sát chính phủ, cho biết ngân sách này là cơ hội bị bỏ lỡ cho một cuộc cải cách lớn. “Đại dịch đã cho thấy, việc ưu tiên chi tiêu của Lầu Năm Góc không giúp chúng ta an toàn hơn và việc tiếp tục tài trợ cho Lầu Năm Góc ở những cấp độ này không khuyến khích thực hiện các loại cải cách cần thiết để giải quyết vô số vấn đề”,  Mandy Smithberger  phân tích.

Tuy nhiên, Roger Zakheim, thuộc Viện Reagan cho biết, một nghiên cứu gần đây của tổ chức này cho thấy hầu hết người Mỹ ủng hộ việc tăng ngân sách quốc phòng.